Το Όρος Βαρνούντας αποτελεί το φυσικό όριο ανάμεσα στη λεκάνη της Φλώρινας και αυτής των Πρεσπών, Βόρεια εκτείνεται και πέρα από τα σύνορα με την Βόρεια Μακεδονία, δεσπόζοντας στον κάμπο της Πελαγονίας και στο Bitola.
Ιστορικά απετέλεσε θέατρο πολεμικών επιχειρήσεων , που διαμόρφωσαν τα κράτη της γύρω περιοχής, τόσο κατά την περίοδο των Βαλκανικών πολέμων όσο και κατά τον Παγκόσμιο πόλεμο. Πριν την τομή αυτή, τέλη του 19ουαρχές του 20ου αιώνα, ο τεράστιος ορεινός όγκος του δεν αποτελούσε σύμβολο διαχωρισμού, αλλά αποτύπωνε μια κοινή πολιτισμική κουλτούρα που διαμορφωνόταν από τις επί μέρους εθνοπολιτισμικές ομάδες που κατοικούσαν στην περιοχή, τις ιστορικές και πολιτικές συνθήκες, όπως και από τις οικονομικές παραμέτρους.
Το project ArtVor αφορά την διερεύνηση των παραδοσιακών χορών του Βαρνούντα, με στόχο αυτές να αποτελέσουν το έναυσμα για σύγχρονη καλλιτεχνική παραγωγή από νέους εικαστικούς και φοιτητές αντίστοιχων καλλιτεχνικών δομών από την Ελλάδα και την Βόρεια Μακεδονία.
Η διάθεση του προγράμματος δεν είναι νοσταλγική, με στόχευση στον φολκλορισμό και στη στείρα αναπαραγωγή, μέσα από την ωραιοποίηση του παρελθόντος αλλά η ενσωμάτωση της παράδοσης στη νεοτερικότητα όχι ως απολίθωμα αλλά ως προϊόν της.
Μέσω της σύγχρονης εικαστικής δημιουργίας και τη ματιά νέων καλλιτεχνών επιχειρήθηκε η ανάδειξη του παραδοσιακού που βρίσκεται σε λανθάνουσα κατάσταση μέσα στην σύγχρονη εποχή και η αποκάλυψη της συνύφανσης του με το αστικό του σύγχρονου τρόπου ζωής.
Μέσα από τις εικαστικές δημιουργίες αναδύεται η διαστρωμάτωση που κρύβεται κάτω από την ορατή επιφάνεια, η οποία θα μπορούσε να αποτελείται την έκφανση της κάθε φυσικής ή εικαστικής προσωπικότητας.
Η εστίαση του project είναι στο πως η έμπνευση που αντλήθηκε από ένα αρχέγονο υλικό κατέληξε στην παραγωγή ενός σύγχρονου, υψηλής αισθητικής έργου τέχνης, με αναφορές στην επανερμηνεία της άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς και στον μετασχηματισμό της σε σύγχρονες εικαστικές φόρμες. Καθώς η παράδοση προσεγγίζεται ως διαδικασία με συμβολική αξία και δεν έχει στόχο την αναβίωση της ως τεχνική. Θεωρούμε σημαντική την ενοποιητική δύναμη της τέχνης, όπου, μπροστά σε ένα έργο της πλήθος ανθρώπων είναι δυνατόν να βιώσουν κοινά συναισθήματα ή να μοιραστούν προβληματισμούς.
Το σωματείο Ελληνικών παραδοσιακών Χορών «ΛΥΓΚΗΣΤΕΣ», ως συντονιστής της δράσης, θεωρεί ότι το όλο project υποστηρίζει την ανάπτυξη μιας σύγχρονης καλλιτεχνικής παραγωγής, μέσα από ένα πρωτότυπο δημιουργικό τρόπο, συμπλέκοντας φόρμες του λαϊκού πολιτισμού, με αυτές της εικαστικής έκφρασης.
Η διάχυση του προγράμματος σε δύο όμορες χώρες Ελλάδα και Βόρεια Μακεδονία, επάνω στον κοινό κώδικα του παραδοσιακού ενδύματος, συμβάλλει στην ενθάρρυνση τέτοιων δημιουργικών συνεργειών, στην αμφίπλευρη αποδοχή του «Άλλου» ως γείτονα και όχι ως εχθρού και μπορεί να αποτελέσει τον πυλώνα αναζωογόνησης των τοπικών κοινωνιών σε πολλαπλό επίπεδο, θέτοντας τη βάση για τη συνέχεια αυτής της πρακτικής και την επανάληψη παρόμοιων δράσεων και τα επόμενα χρόνια.
Τα εγκαίνια της πολυθεματικής και διερευνητικής έκθεσης VαЯνούς, πραγματοποιήθηκαν το Σάββατο 23.12.2023 στο Εντευκτήριο των Λυγκηστών (Παύλου Μελά 53, πεζόδρομος Φλώρινας) με κεντρικό συντονιστή το Σωματείο Ελληνικών Παραδοσιακών Χορών «ΛΥΓΚΗΣΤΕΣ».
Στα εγκαίνια παραβρέθηκαν ο βουλευτής Φλώρινας Σταύρος Παπασωτηρίου ,ο Αντιπεριφερειάρχης Φλώρινας Σωτήρης Βόσδου και ο νεοκλεγείς Περιφερειακός Σύμβουλος Χρήστος Μπαρδάκας.
Η έκθεση λειτουργεί καθημερινά 10:30΄-13:30΄ & 18:00΄-21:00΄) έως της 30 Δεκεμβρίου 2023 και στη συνέχεια θα μεταφερθεί στα Bitola (Μοναστήρι).
Από την Ελλάδα συμμετέχουν εννιά απόφοιτοι και φοιτητές του Τμήματος Εικαστικών και Εφαρμοσμένων Τεχνών, της Σχολής Καλών Τεχνών του Πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας οι Αλκιβιάδης Βόσδου, Σοφία Λεωνίδου, Γιώργος Μαμαλίγκας, Αλεξάνδρα Μπιμπίρη, Αλεξάνδρα Μπουλά, Αρετή Παφύλη, Βασίλης Σέντζας, Χριστίνα Σταθοπούλου, Τζίνα Τσιτσέρη), ενώ από τη Βόρεια Μακεδονία έξι μέλη της ένωσης εικαστικών καλλιτεχνών DLUB, που εδρεύει στα Bitola οι Valentina Ilijevska, Filip Joveski, Pero Kovancaliev, Vangel Krstinovski, Ljubica Meshkova-Solak, Nikolche Srpchanski).
Συμμετέχουν ακόμα οι Χάρης Κοντοσφύρης & Χρήστος Τσώτσος
Την επιστημονική επιμέλεια έχουν οι Στέλλα Κασίδου & Γιάννης Κωνσταντίνου
Διάρκεια έκθεσης: 23-30 Δεκεμβρίου 2023
Χώρος: Εντευκτήριο των Λυγκηστών (Παύλου Μελά 53, πεζόδρομος Φλώρινας)
Ώρες λειτουργίας: καθημερινά 10:30΄-13:30΄ & 18:00΄-21:00΄
