Τοποθέτηση της Βουλευτή Φλώρινας και Αναπλ. Τομεάρχη Περιβάλλοντος και Ενέργειας της Κ.Ο. του ΣΥΡΙΖΑ – ΠΣ, Πέτης Πέρκα στη Κοινή Συνεδρίαση Επιτροπών της Βουλής με θέμα «Προσιτή, βιώσιμη και ασφαλής ενέργεια για την Ευρώπη. Ενημέρωση από την Επίτροπο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αρμόδια για θέματα Ενέργειας, Kadri Simson».
Η κα Πέρκα, αφού καλωσόρισε με τη σειρά της την Επίτροπο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, κα Kadri Simson, αρμόδια για θέματα ενέργειας, ξεκίνησε την τοποθέτησή της τονίζοντας ότι η εν λόγω επίσκεψη γίνεται στη διάρκεια μιας πρωτοφανούς κρίσης, η οποία προκλήθηκε με την παράνομη εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία. Κρίση που βρήκε δυστυχώς την Ευρώπη αθωράκιστη ενεργειακά, αλλά και σε επίπεδο πολιτικής και γι’ αυτό έχουμε πολύ μεγάλο δρόμο να διανύσουμε σε πάρα πολύ σύντομο χρονικό διάστημα.
«Τα βήματα είναι δειλά ακόμη», ανέφερε. «Και δυστυχώς αυτό το οποίο βλέπουμε είναι ότι παρά τους φιλόδοξους στόχους και το αρχικά ελπιδοφόρο μήνυμα που έδωσε η Ευρωπαϊκή Ένωση με την υιοθέτηση της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας το 2019, δεν υπήρξε επαρκής σχεδιασμός και εργαλεία για τις βασικές προϋποθέσεις επιτυχίας που και εσείς αναφέρατε κα Επίτροπε: τη διασφάλιση της πρόσβασης όλων των πολιτών της Ευρώπης σε προσιτή και καθαρή ενέργεια, όπως ακριβώς επιτάσσουν και οι Στόχοι για τη Βιώσιμη Ανάπτυξη του ΟΗΕ, την ενεργειακή ασφάλεια και τη βιωσιμότητα. Έτσι διατρέχουμε όλοι τον κίνδυνο, εάν δεν δράσουμε έγκαιρα – και ο χρόνος πια τελειώνει – το εγχείρημα της πράσινης μετάβασης να παραμείνει σε επίπεδο γενικόλογων επικοινωνιακών εξαγγελιών και να χάσει τη στήριξη της κοινωνίας, η οποία βλέπει μπροστά της και υπέρογκους λογαριασμούς αλλά και νέες επενδύσεις σε ορυκτά καύσιμα, όπως το LNG».
Η κα Πέρκα τόνισε την ανάγκη ενός συνεκτικού σχεδίου, το οποίο δεν υπάρχει για τη χώρα μας, όπου αντίθετα οι πρόχειρες εξαγγελίες για απολιγνιτοποίηση και ο εθνικός σχεδιασμός μαζεύονται άρον άρον. «Δεν πρόκειται για αναβολή» είπε χαρακτηριστικά. «2022,’23, ’28, ’25, κανένα σχέδιο, μόνο εξαγγελίες. Κα Επίτροπε, δεν έχει γίνει τίποτα σ’ αυτόν τον τομέα, πριν 3,5 μήνες ψηφίστηκε το μοντέλο διακυβέρνησης της απολιγνιτοποίησης, η οποία έχει ξεκινήσει, μοντέλο που δεν προβλέπει καμιά συμμετοχή της τοπικής κοινωνίας, των παραγωγικών φορέων, της τοπικής αυτοδιοίκησης, είναι έξω από τους κανονισμούς όλων των Ευρωπαϊκών Ταμείων και θα ήθελα να το δείτε αυτό. Επίσης, εδώ και δυόμιση χρόνια δεν έχουν δημιουργηθεί τα εργαλεία εκείνα (π.χ. το θεσμικό πλαίσιο για την αποθήκευση) που θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε αντικατάσταση του λιγνίτη από ΑΠΕ – άκουσα τον κ. Υπουργό ότι το Σεπτέμβριο θα δημοπρατηθούν τα έργα, δυόμιση χρόνια δεν έχει γίνει τίποτα, πώς θα λειτουργήσουν οι ΑΠΕ;
Κι εμείς λέμε ότι πρέπει να γίνει αντικατάσταση του λιγνίτη από ΑΠΕ, όχι από φυσικό αέριο, στο οποίο η χώρα δεσμεύτηκε περισσότερο, ενώ οι ευρωπαϊκές χώρες αποδεσμεύονται. Έχει αυξηθεί λοιπόν το μίγμα του φυσικού αερίου στη χώρα μας στην ηλεκτροπαραγωγή και έτσι η Ελλάδα έχει καταστεί πιο ευάλωτη, ενώ εκτοξεύθηκαν περαιτέρω οι λογαριασμοί ρεύματος, γεγονός κα Επίτροπε που έχει επισημανθεί και από τις εκθέσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.
Αναφερθήκατε επιπλέον στον κλιματικό νόμο, το ελληνικό κοινοβούλιο δεν έχει δει το νέο κλιματικό νόμο».
Η κα Πέρκα συνέχισε περιγράφοντας την αύξηση της ανεργίας, την απόγνωση και την καταστροφή που βιώνουν οι λιγνιτικές περιοχές της χώρας, αφού δεν έχει ληφθεί καμιά μέριμνα για την τοπική κοινωνία. «Είμαι βουλευτής Φλώρινας, 40% του ΑΕΠ της περιοχής μου εξαρτάται από την παραγωγή του λιγνίτη, εξορύξεις κτλ, καμιά μέριμνα, μεταναστεύει ο κόσμος και η απολιγνιτοποίηση είναι «στα χαρτιά». Ταυτόχρονα η αξιοποίηση των ευρωπαϊκών κονδυλίων κινδυνεύει να χαθεί σε έναν απίστευτο κυκεώνα γραφειοκρατικών δομών, «νέων μηχανισμών» και εταιρειών, όπου δεν υπάρχει καμία ουσιαστική συμμετοχή της τοπικής κοινωνίας. Αυτό δεν είναι στο πνεύμα της Ευρώπης, ούτε στα Ευρωπαϊκά Ταμεία προβλέπεται κάτι τέτοιο.
Η πράσινη μετάβαση δεν γίνεται να αφορά μόνο τους λίγους, και το ίδιο ισχύει και για τα χρηματοδοτικά εργαλεία που υποτίθεται ότι τη στηρίζουν, όπως το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας και το Ταμείο Δίκαιης Μετάβασης. Χρειάζεται ισχυρή στροφή, με ενίσχυση όλων των πράσινων πολιτικών προς όφελος των πολλών, των νοικοκυριών και της επιχειρηματικότητας, αλλά και του φυσικού περιβάλλοντος. Στη χώρα μας προχωρούμε έργα ΑΠΕ με λογική Φαρ Ουέστ, καθώς το Ειδικό Χωροταξικό για τις ΑΠΕ που είχε ξεκινήσει το Φεβρουάριο του 2019 δεν ξέρουμε πού βρίσκεται, το ξαναεξήγγειλε σήμερα ο κ. Υπουργός κι έχουμε τις τοπικές κοινωνίες παντού απέναντι. Για να μη μιλήσω για τα υβριδικά στα νησιά και τις off-shore, δεν υπάρχει το θεσμικό πλαίσιο. Οι ενεργειακές κοινότητες, θεσμός που προάγει την συμμετοχή των πολλών στην παραγωγή ενέργειας από ΑΠΕ, έχουν ναρκοθετηθεί πλήρως και δεν λαμβάνονται υπόψη οι σχετικές προβλέψεις της Οδηγίας για τις ΑΠΕ [Οδηγία 2018/2001] και της Οδηγίας για την ηλεκτρική ενέργεια [Οδηγία 2019/944].
Στην περιοχή μου, τη Δυτική Μακεδονία, και τις λιγνιτικές περιοχές υπάρχουν κάτοικοι που βάζουν φωτοβολταϊκά στη στέγη μέσω του «Εξοικονομώ» – το οποίο επίσης είναι παγωμένο, όπως άλλωστε και η ηλεκτροκίνηση δεν πάει καλά, σχεδόν το σύνολο των επιδοτήσεων αφορά σε ποδήλατα – και δεν μπορούν να συνδεθούν στο δίκτυο, γιατί δεν υπάρχει ηλεκτρικός χώρος. Και δεν έχουν γίνει υποσταθμοί και κρατάμε ηλεκτρικό χώρο για μεγάλες επενδύσεις.
Η επικείμενη – όπως ακούμε – επαναδιατύπωση προτάσεων για το πακέτο fit for 55, οφείλει να είναι επίσης προς αυτή την κατεύθυνση: αυτοπαραγωγή, ενεργειακή δημοκρατία, δικαιότερη κατανομή όχι μόνο του κόστους αλλά και του οφέλους από την πράσινη μετάβαση».
Η κα Πέρκα επισήμανε πως ενώ η Ευρώπη έχει προτείνει μέτρα, μέσω της εργαλειοθήκης του Οκτωβρίου και των πρόσφατων ανακοινώσεων, η χώρα μας αποτελεί μια «ιδιαιτερότητα». Και αυτό, διότι το σύνολο των καταναλωτών είναι εκτεθειμένο στις διακυμάνσεις της αγοράς επόμενης ημέρας και δεν ενεργοποιούνται, όπως θα έπρεπε στην παρούσα συγκυρία, εργαλεία όπως τα διμερή συμβόλαια και η προθεσμιακή αγορά, εργαλεία που δεν έχουν δημοσιονομικό αποτύπωμα.
«Όμως υπάρχουν και άλλες «ιδιαιτερότητες» στη χώρα μας», είπε η βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ- Π.Σ. «Από την απαρχή της έναρξης της λειτουργίας του target model, το Νοέμβριο του 2020, υπάρχουν καταγγελίες, ιδίως από την ελληνική βιομηχανία, ότι παραβιάζονται οι κανόνες ανταγωνισμού. Και η κατάσταση έχει χειροτερεύσει. Η αγορά ενέργειας λειτουργεί ολιγοπωλιακά, με χειραγώγηση τιμών ιδίως της ηλεκτροπαραγωγής από φυσικό αέριο. Υπάρχει θέμα τήρησης των κανόνων και ζητάμε εμφατικά από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να παρέμβει στην αισχροκέρδεια που επιτρέπει η ελληνική κυβέρνηση. Άκουσα πριν λίγο και τον εισηγητή της ΝΔ, επιτέλους η κυβέρνηση παραδέχτηκε ότι υπάρχουν υπερκέρδη, έχουμε πάνω από ένα χρόνο που το λέμε, καταθέτουμε ερωτήσεις, επίκαιρες ανακοινώσεις, για τη ΝΔ δεν υπήρχαν.
Μείωση του Ειδικού Φόρου Κατανάλωσης, είπε η Επίτροπος ότι έχει εφαρμοστεί στις περισσότερες χώρες, στη χώρα μας δεν έγινε, όπως δεν έχει μπει και πλαφόν στο περιθώριο κέρδους.
Η κα Πέρκα έκλεισε την τοποθέτησή της ως εξής: «Πολλές χώρες λαμβάνουν μέτρα για τον έλεγχο της αγοράς, με ή χωρίς την έγκριση της Επιτροπής, ακριβώς επειδή η κατάσταση είναι κρίσιμη. Χρειαζόμαστε άμεσα ριζική αναδιάρθρωση των κανόνων σε αυτόν τον τομέα: οι τιμές οφείλουν να διαμορφώνονται με βάση το συνολικό κόστος των τεχνολογιών που συμμετέχουν στην ηλεκτροπαραγωγή και να μπει πλαφόν στο περιθώριο κέρδους. Είναι τραγική η ευρωπαϊκή καθυστέρηση και η έλλειψη σύμπνοιας στον τομέα αυτό, για ένα τόσο κρίσιμο ζήτημα, το οποίο απειλεί την ευρωπαϊκή βιωσιμότητα και μπορεί να αμφισβητήσει το σύνολο των ευρωπαϊκών πολιτικών».
Δείτε εδώ το video: https://youtu.be/ss7vmZVHR7Y
