Συζήτηση επίκαιρης ερώτησης της Βουλευτή Φλώρινας και Αν. Τομεάρχη Περιβάλλοντος & Ενέργειας της Κ.Ο. του ΣΥΡΙΖΑ – ΠΣ Π. Πέρκα, με θέμα την Πράσινη Μετάβαση στο ελληνικό Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας.
«Κ. Υπουργέ, με βάση το Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας που πρόσφατα παρουσίασε η κυβέρνηση στη Βουλή, οι πόροι του πρώτου πυλώνα για την «πράσινη μετάβαση» παρουσιάστηκαν ως ποσοστό 38%, υπερκαλύπτουν δηλαδή την προϋπόθεση του 37% για την έγκριση του προγράμματος από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Το ποσοστό αυτό όμως δεν επιβεβαιώνεται από το Σχέδιο, καθώς απουσιάζει η προβλεπόμενη από τον Κανονισμό 2021/241 τεκμηρίωση. Οι πόροι για την πράσινη μετάβαση είναι €6.026 εκ. που με τη μόχλευση φτάνουν τα €10.395 εκ., δηλαδή 18% του συνολικού προϋπολογισμού των €57.567 εκ. Η ανακρίβεια αυτή ενισχύεται και από το κενό που υπάρχει σχετικά με τα €12.728 εκ. σε δάνεια, τα οποία με τη μόχλευση φτάνουν τα €31.819 εκ., για τα οποία δεν υπάρχει καμία αναφορά για τους πυλώνες/άξονες/δράσεις που κατανέμονται και βεβαίως για τα κριτήρια βάσει των οποίων θα δοθούν.
Η άποψή μας είναι ότι η πράσινη μετάβαση εκτός από τον πυλώνα 1 θα πρέπει να ενσωματωθεί οριζόντια, ώστε να οδηγήσει στο μετασχηματισμό όλων των κλάδων της οικονομίας, για να επιτευχθεί τελικά η κλιματική ουδετερότητα το 2050. Πρέπει επομένως το Σχέδιο να παρουσιάζει, συμφώνα με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, αναλυτικά ποιοι άξονες και επιμέρους παρεμβάσεις συνεισφέρουν στην επίτευξη των περιβαλλοντικών κλιματικών στόχων, αλλά και συγχρόνως ότι δεν προκαλούν σημαντική βλάβη.
Είδαμε ότι για τις περιοχές υπό μετάβαση (λιγνιτικές και τα νησιά) το Σχέδιο προβλέπει μόνο: 1) €242 εκ. για την αποκατάσταση μόνο 60.000 στρ. λιγνιτικών εδαφών στη Δυτ. Μακεδονία – τη Μεγαλόπολη την ξεχάσατε, αλλά και αυτά τα 242 εκ. είναι πολύ λίγα και 2) μέρος των δράσεων για τη μεταρρύθμιση των ενεργητικών πολιτικών απασχόλησης, ένα μέρος, δεν εξηγείται πού και πώς. Ιδιαίτερη εντύπωση προκαλεί ότι στη δράση «Δημιουργία συστημάτων αποθήκευσης ηλεκτρικής ενέργειας καθοριστικών για τη ανάπτυξη των ΑΠΕ» υπάρχουν μεν €450 εκ., αλλά δεν υπάρχει καμιά πρόβλεψη για το πώς θα γίνει αυτή η αποθήκευση. Και βεβαίως, εντυπωσιακά απουσιάζει κάθε αναφορά για τις ενεργειακές κοινότητες.
Με βάση λοιπόν τα παραπάνω, σας ρωτάμε αρχικά αν θα παρατεθεί στο ελληνικό Σχέδιο για την ανάκαμψη και ανθεκτικότητα η επεξήγηση και η αναλυτική παρουσίαση σχετικά πρώτον, με τη διασφάλιση τήρησης της αρχής της μη πρόκλησης σημαντικής βλάβης και δεύτερον, του τρόπου συνεισφοράς όλων των μέτρων στην επίτευξη των περιβαλλοντικών και κλιματικών στόχων, ώστε να τεκμηριωθεί ότι το Σχέδιο πληροί πράγματι τον στόχο του 37% για την πράσινη μετάβαση. Επίσης, πότε θα δημοσιοποιηθεί αυτή η τεκμηρίωση; Σε ποιους πυλώνες/άξονες/δράσεις και με ποια κριτήρια θα γίνει η κατανομή των δανείων €12.728 εκ. που προβλέπονται ως δάνεια;
Επιπλέον, πόσοι πόροι του Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας θα κατανεμηθούν στις υπό μετάβαση περιοχές (Κοζάνη, Φλώρινα, Μεγαλόπολη, Κρήτη, νησιά Βόρειου και Νότιου Αιγαίου) ανά πυλώνα, άξονα, δράση; Ποιες δράσεις του Σχεδίου εντέλει συνδέονται με την απολιγνιτοποίηση; Ποιος είναι ο σχεδιασμός σας για την αποθήκευση ενέργειας και τις ενεργειακές κοινότητες και ποια ποσά αφορούν την ΠΔΜ και τη Μεγαλόπολη;»
Οι απαντήσεις του Αν. Υπουργού κ. Σκυλακάκη
Όσον αφορά στα περισσότερα καίρια ερωτήματα που ετέθησαν, όπως για παράδειγμα η κατανομή των πόρων του Σχεδίου στις υπό μετάβαση περιοχές ή τα έργα ανά Περιφέρεια για τις εν λόγω περιοχές, δε δόθηκαν ουσιαστικές απαντήσεις από τον Αν. Υπουργό Οικονομικών. Μάλιστα, έγινε σαφής για μια ακόμα φορά η σημασία που δίνει η κυβέρνηση στην ιδιωτική πρωτοβουλία, με την αναφορά του κ. Σκυλακάκη ότι για να υπάρχει μια ολοκληρωμένη εικόνα και για να εξειδικευθούν τα έργα, περιμένουμε την ανταπόκριση των ιδιωτικών επενδυτών. Να υποθέσουμε ότι εάν δεν υπάρξει ενδιαφέρον, δε θα απορροφήσουν τους πόρους;
Η δευτερολογία της Π. Πέρκα
«Ευχαριστώ κ. Υπουργέ, δεν είμαι πολύ ικανοποιημένη προφανώς από την απάντηση. Θα ξεκινήσω από το τέλος, σε ό,τι αφορά την ανταπόκριση των ιδιωτών, εμείς σ’ αυτό σας κατηγορούμε άλλωστε, ότι πάτε να κάνετε απολιγνιτοποίηση βίαιη, γρήγορη, εν αναμονή πάντα ενός ιδιώτη που θα σχεδιάσει, θα προτείνει, χωρίς την παρουσία του κεντρικού σχεδιασμού που οφείλει να κάνει μια Πολιτεία. Αυτή είναι μια σοβαρή κριτική και τα αποτελέσματα στη Δυτική Μακεδονία είναι πλέον ορατά.
Ούτως ή άλλως το Σχέδιο που παρουσιάστηκε – το οποίο έγινε και χωρίς διαβούλευση, έχουμε δει μόνο μια περίληψη, δεν ξέρω αν στο Ευρωκοινοβούλιο έχουν δει κάτι παραπάνω, εμείς εδώ μόνο μια περίληψη – ούτε στρατηγικό είναι ούτε αναπτυξιακό, είναι μια έκθεση/παράθεση προτάσεων, είπαμε και εν αναμονή και κάποιων ιδιωτικών προτάσεων, μια λίστα έργων, λείπει ο στρατηγικός και ο αναπτυξιακός του χαρακτήρας και επαναλαμβάνω, χωρίς διαβούλευση.
Αυτό που θα περιμέναμε και θα έπρεπε να έχει αυτό το Σχέδιο και σε ό,τι αφορά ειδικά την πράσινη μετάβαση, είναι τρία σημαντικά σημεία. Πρώτον, να αντιμετωπίζει την ενεργειακή φτώχεια – εδώ βλέπουμε μηδέν, κονδύλια μηδέν για την ενεργειακή φτώχεια. Δεύτερον, την κοινωνική διάσταση και τον απαιτούμενο πλουραλισμό στην παραγωγή ενέργειας, χωρίς κοινωνικούς αποκλεισμούς, να συμμετέχει δηλαδή και η τοπική κοινωνία στην παραγωγή – εδώ έχουμε τα ακριβώς αντίθετα ως πραγματικότητα σήμερα. Και τρίτον, την αναπτυξιακή διάσταση, την ενίσχυση δηλαδή των εγχώριων αλυσίδων παραγωγής αξίας, της τεχνολογίας και της απασχόλησης, το οποίο επίσης έπρεπε να προδιαγράφεται και να είναι τεκμηριωμένο και να λέμε ότι δίνουμε λεφτά για τέτοιου είδους δράσεις. Όχι ο κάθε επενδυτής που θα έρθει με ένα σχέδιο, το οποίο μπορεί να μην είναι καν μέσα σ’ αυτό το πλαίσιο, να επιδοτείται.
Εδώ θα κάνω μια μικρή αναφορά κ. Υπουργέ, μιας κι έχω και το χρόνο, στο τι κάνει η Πορτογαλία στο αντίστοιχο Σχέδιο για το Ταμείο Ανάκαμψης. Εκτός του ότι βέβαια το συνδέει με όλα τα τρέχοντα σχέδια της χώρας και το αξιοποιεί συνδυαστικά και συμπληρωματικά με τις υπόλοιπες χρηματοδοτήσεις, έγινε και μια πολύ σοβαρή διαβούλευση, με περίπου 2000 σχόλια που έχουν ληφθεί υπόψη, τη στιγμή που εμείς έχουμε δει μόνο μια περίληψη.
Έχει ενδιαφέρον ότι ο δανεισμός της Πορτογαλίας είναι μόνο 16.2%, ενώ εμείς φτάνουμε στο 41.2% – φαίνεται ότι είμαστε πεισμένοι ότι έχουμε πολύ καλούς δανειστές.
Και βεβαίως κεντρικός άξονας του σχεδίου είναι η κοινωνική συνοχή, το κοινωνικό κράτος. Το 67% των κονδυλίων αντιμετωπίζουν τη φτώχεια, η οποία διαπερνά και τους 3 άξονες, γιατί αποτελεί τη μείζονα απειλή κοινωνικού αποκλεισμού – φτώχεια εργαζομένων, ενεργειακή φτώχεια, ψηφιακή φτώχεια.
Όλα αυτά τα αναφέρω για να καταλήξω σ’ αυτό: Δεν μπορεί να υπάρχει ένα Σχέδιο που δεν έχει άξονες, δράσεις, συγκεκριμένα πράγματα, μια στρατηγική, πού το πάμε. Πράσινη μετάβαση, βεβαίως, αλλά να τα έχουμε αφήσει στους σχεδιασμούς κάποιων συμβούλων, με υπόδειξη εγώ θα έλεγα και επιχειρηματικών ομίλων και συμφερόντων. Αντί να δουλέψουμε με τις τοπικές κοινωνίες, το κράτος να έχει σημαντικό ρόλο, με ένα σχεδιασμό πώς θα γίνει, τι θα γίνει σ’ αυτές τις περιοχές, οι οποίες ερημοποιούνται, η ανεργία έχει εκτοξευθεί. Τελικά δεν υπάρχει κανένας σχεδιασμός που να αφορά την τοπική κοινωνία, γιατί για άλλους υπάρχει.
Επομένως εγώ επαναφέρω κάποια από τα ερωτήματα, μάλλον κα Πρόεδρε δε χρειάζεται να επαναλάβω τις ερωτήσεις, μάλλον τις ίδιες απαντήσεις θα πάρω. Σε ό,τι αφορά όμως τους άλλους πόρους, θα απαντήσω και σ’ αυτό. Επειδή υπήρχε ένα αφήγημα, το αφήγημα της κυβέρνησης περί αυξημένων πόρων λόγω εμπροσθοβαρούς απολιγνιτοποίησης, αυτό δεν ισχύει. Η χώρα μας είναι 9η σε ό,τι αφορά το ύψος χρηματοδότησης του Ταμείου Δίκαιης Μετάβασης, όταν η Βουλγαρία και η Ρουμανία που δεν έχουν καν δεσμευτεί για απολιγνιτοποίηση παίρνουν €1.2 και €2 δισ. αντίστοιχα μόνο από το Ταμείο Δίκαιης Μετάβασης, χωρίς το ΕΤΠΑ και το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο.
Επίσης το 6% των πόρων από τη δημοπράτηση των δικαιωμάτων εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα για τη μετάβαση των λιγνιτικών περιοχών, το μείωσε ο κ. Χατζηδάκης στο 1%, ζητάει επιμόνως η περιοχή – εννοείται ότι είναι πολύ δίκαιο – να επανέλθει τουλάχιστον στο 6%. Και βεβαίως, τα 60 εκ. που είχε διασφαλίσει η Κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ παραμένουν στα συρτάρια.
Επομένως, το Σχέδιο βρίθει ασαφειών, δεν δίνει καμιά ελπίδα στις λιγνιτικές περιοχές και όλα αυτά δεν γίνονται στην πορεία κ. Υπουργέ, το κράτος σχεδιάζει στρατηγικά, αναπτυξιακά και υλοποιεί και μετά έρχονται βεβαίως και οι επενδυτές μαζί με τις τοπικές κοινωνίες και χτίζουν πάνω σ’ αυτά. Ευχαριστώ».
Στο ίδιο κλίμα η δευτερολογία Σκυλακάκη
Η δευτερολογία του κ. Σκυλακάκη συνεχίστηκε στο ίδιο κλίμα, για παράδειγμα, φαίνεται ότι η συζήτηση στη Βουλή για το Ταμείο Ανάκαμψης θεωρείται επαρκής διαβούλευση για τη ΝΔ, αφού ο Υπουργός υπερθεμάτισε σχετικά με την προσέγγιση της κυβέρνησης για το Σχέδιο, το οποίο όπως είπε «δεν είναι περιφερειακό, είναι εθνικό».
Και φυσικά, μάλλον τα 100 εκ. ευρώ του Εξοικονομώ για την αντιμετώπιση της ενεργειακής φτώχειας είναι υπεραρκετά για την Κυβέρνηση.
Και από τη συγκεκριμένη συζήτηση, έγινε εμφανής η ουσιαστική διαφορά που υπάρχει ανάμεσα στην κυβέρνηση και τον ΣΥΡΙΖΑ και το πόσο σημαντικό θεωρεί η ΝΔ το ρόλο του κράτους στο σχεδιασμό. Ο Υπουργός ανέφερε χαρακτηριστικά ότι «αν ο ελληνικός λαός ήθελε κεντρικό σχεδιασμό της οικονομίας, θα επέλεγε το ΚΚΕ, άντε και τον ΣΥΡΙΖΑ».
Να υποθέσουμε δηλαδή ότι ο ελληνικός λαός εναποθέτει τις ελπίδες του για ένα αξιοβίωτο μέλλον στην ιδιωτική πρωτοβουλία και ο ρόλος του κράτους άρα και της κυβέρνησης περιορίζεται σε ρόλο παρατηρητή…ή καλύτερα διεκπεραιωτή σχεδιασμών μεγάλων εταιριών. Έτσι όπως το πάει η ΝΔ, θα αναθέσει την διακυβέρνηση της χώρας σε καμία εταιρία.
Δείτε εδώ το video: https://youtu.be/pt3zKQ5w6Mw
