Ζούμε σε μια εποχή που η ανεξέλεγκτη πλέον περιβαλλοντική καταστροφή, σημαντική έκφραση της οποίας είναι η κλιματική κρίση, απειλεί να αφανίσει τις βάσεις της ζωής στον πλανήτη.
Τα ακραία καιρικά φαινόμενα, η λειψυδρία, οι πυρκαγιές σε όλο τον κόσμο, η διαρκής και εκτεταμένη μείωση της βιοποικιλότητας, η ερημοποίηση, γεννούν καταστροφές, πανδημίες, οικολογική προσφυγιά, κίνδυνο πείνας.
Η κλιματική αλλαγή με τη σειρά της παροξύνει την ενεργειακή φτώχεια, την υγειονομική και επισιτιστική κρίση, για τις οποίες βασική γενεσιουργός αιτία είναι οι δυνάμεις της αγοράς.
Όλα τα παραπάνω ζητήματα είναι αλληλένδετα και κανένα από αυτά δεν μπορεί να επιλυθεί εάν παραμείνουν ανέγγιχτοι οι ακρογωνιαίοι λίθοι του καπιταλιστικού τρόπου παραγωγής.
Η απάντηση του κεφαλαίου στις περιβαλλοντικές καταστροφές και στην κλιματική κρίση είναι η εμπορευματοποίηση της φύσης και της προστασίας της.
Οι κυβερνήσεις, το κεφάλαιο και η ΕΕ προωθούν το «Πράσινο Συμβόλαιο» («Green Deal»), που στην πραγματικότητα μέσω μιας σειράς καταστροφικών για το περιβάλλον ρυθμίσεων επιδιώκουν την ενίσχυση της καπιταλιστικής κερδοφορίας και όχι την σωτηρία του πλανήτη.
Απέναντι σε μια περιβαλλοντοκτόνα πολιτική μπορεί να αντιπαρατεθεί μόνο μια πολιτική που έχει στη βάση της τη δυνατότητα της αρμονικής συνύπαρξης ανθρώπου-φύσης.. Για να γίνει πράξη απαιτεί ένα άλλο μοντέλο παραγωγής, απαιτεί αντικαπιταλιστικές αλλαγές και τελικά μια άλλη σοσιαλιστική κοινωνία, που θα αντικαταστήσει το σημερινό σπάταλο, ρυπογόνο και καταστροφικό καπιταλιστικό μοντέλο από μια μια συλλογικά οργανωμένη κοινωνία, με κοινωνική ιδιοκτησία στα μέσα παραγωγής, που οι ίδιοι οι εργαζόμενοι θα αποφασίζουν τι, για ποιες ανάγκες και με ποιο τρόπο θα παράγει, με στόχο την επίτευξη μιας αξιοβίωτης ζωής για όλους, που θα έχει την ισορροπία ανθρώπου-φύσης ως θεμελιώδη αξία της. .
Με οδηγό τις παραπάνω θεμελιώδεις αρχές διατυπώνουμε 10 + 1 βασικές θέσεις ενός σύγχρονου προγράμματος πάλης για το περιβάλλον.
Θέση 1η : Απόλυτη προστασία της φύσης, των δασών, της θάλασσας και των ακτών, του υπέργειου και υπόγειου υδατικού πλούτου από τους «επενδυτές». Έξω από τους Εθνικούς Δρυμούς και τις περιοχές Natura οι οικονομικές δραστηριότητες του δευτερογενούς και τριτογενούς τομέα (βιομηχανίες, εξορύξεις, ΒΑΠΕ, ξενοδοχειακές εγκαταστάσεις, κλπ). Επέκταση του δικτύου των Εθνικών Δρυμών και οριστική θεσμοθέτηση ορίων και όρων προστασίας κάθε κατηγορίας οικοσυστήματος. Να καταργηθούν όλοι οι μνημονιακοί, περιβαλλοντοκτόνοι και καταστροφικοί νόμοι και ρυθμίσεις.
Θέση 2η : Αγωνιζόμαστε για ολοκληρωμένη διαχείριση και συνολική προστασία των δασών, με αύξηση του κρατικού προϋπολογισμού για έργα δασοπροστασίας. Για ανασυγκρότηση της Δασικής Υπηρεσίας και Ενιαίο Φορέα Δασοπροστασίας-Δασοπυρόσβεσης, χωριστά από την Πυροσβεστική, με αρμοδιότητα την προστασία του δάσους και τη δασοπυρόσβεση, στελεχωμένου με όλες τις επιστημονικές ειδικότητες που είναι απαραίτητες για τη φροντίδα των δασών, την πρόληψη και την αντιμετώπιση ων δασικών πυρκαγιών. Όχι στις ιδιωτικές αναδασώσεις ή όποια ιδιωτική διαχείριση στα δάση. Έξω το ΤΑΙΠΕΔ από τα δάση. Πρόληψη και πυροπροστασία, έργα συντήρησης του δασικού οδικού δικτύου και των αντιπυρικών ζωνών, προσλήψεις προσωπικού και αγορά/εκσυγχρονισμός οχημάτων και μέσων πυρόσβεσης.
Θέση 3η : Απόλυτη προστασία του νερού, ως δημόσιου φυσικού αγαθού του πιο πολύτιμου για την ύπαρξη του ανθρώπου και κάθε ζωής στη γη, ενάντια στην ιδιωτικοποίηση και λεηλασία των φυσικών πόρων που προωθεί ο καπιταλισμός και ευθύνονται για την κλιματική κρίση και ξηρασία σε όλο τον πλανήτη. Μόνο στο δημόσιο όλος ο κύκλος του νερού και της διαχείρισης των αστικών αποβλήτων για την εξυπηρέτηση των λαϊκών αναγκών, με κοινωνικό – εργατικό έλεγχο. Πάλη για μέτρα ασφάλειας, ελέγχους και κονδύλια για την προστασία των υδατικών πόρων και του θαλάσσιου περιβάλλοντος.
Θέση 4η : Αγώνας για να προστατευτεί το φυσικό περιβάλλον (δάση, άλση, χώροι πρασίνου) που έχει απομείνει στον αστικό και περιαστικό ιστό των πόλεων. Όχι σε επέκταση σχεδίων πόλης προς τα βουνά και τις παραλίες (ακόμα και για λεγόμενους «κοινωφελείς» σκοπούς). Όχι στη μετατροπή τεράστιων προαστιακών χωρικών ενοτήτων σε μονοκαλλιέργεια χρήσεων με βάση τους σχεδιασμούς της αγοράς (Logistics). Να εφαρμοστεί αυστηρό πλαίσιο λειτουργίας και τακτικοί έλεγχοι για τους ρύπους και τα απόβλητα των εργοστασίων και τη διαχείρισή τους, με στόχο όχι την είσπραξη προστίμων, αλλά την εξαφάνιση των ρύπων. Μέτρα αντιμετώπισης των φαινομένων του νέφους, της αιθαλομίχλης, της ρύπανσης των θαλασσών, των πηγών, των ποταμών.
Θέση 5η : Αγωνιζόμαστε για ελεύθερους δημόσιους χώρους, προσβάσιμους για όλο το λαό και τη νεολαία. Ενάντια σε περιορισμούς, περιφράξεις, ιδιωτικοποιήσεις, εμπορικές και άλλες «ανταποδοτικές» χρήσεις. Ενάντια στην εμπορευματοποίηση και εντατική εκμετάλλευση της δημόσιας γης. Μητροπολιτικά πάρκα υψηλού πρασίνου στο Ελληνικό, αλλά και σε Ελαιώνα, Γουδή, Τρίτση, αντί για νέες τσιμεντουπόλεις. Καμιά εμπορευματοποίηση των παραλιών, ελεύθερη πρόσβαση σ’ αυτές. Για να καταργηθεί το ΤΑΙΠΕΔ και το Υπερταμείο. Για μέτρα προστασίας της δημόσιας – δημοτικής περιουσίας από τα ιδιωτικά συμφέροντα, τους διεκδικητές της ιδιοκτησίας της, τους καταπατητές, τους εργολάβους. Για απαλλοτριώσεις χώρων (μεγάλων εταιρειών, μεγαλοϊδιοκτητών, τραπεζών, εκκλησίας κ.ά.) χωρίς αποζημίωση και δωρεάν διάθεσή τους στο λαό και τη νεολαία για αναψυχή, αθλητισμό, πολιτισμό.
Θέση 6η : Αλλαγή του διατροφικού μοντέλου, ενίσχυση της συνεταιριστικής ποιοτικής καλλιέργειας, με έμφαση στην τοπική παραγωγή και κατανάλωση, χωρίς εντατική τοξική γεωργία, μεταλλαγμένα, βιομηχανοποιημένη κτηνοτροφία. Όχι στην λεγόμενη «πράσινη συμφωνία της ΕΕ» και την ΚΑΠ που στο όνομα της «πράσινης παραγωγής» ξεκληρίζουν την μικρομεσαία αγροτιά και πολλαπλασιάζουν την εμπορευματοποίηση / πατεντοποίηση / έλεγχο της φύσης.
Θέση 7η : Αγωνιζόμαστε για παραγωγή ενέργειας με σεβασμό στο περιβάλλον και ορθολογική αξιοποίηση των εναλλακτικών πηγών ενέργειας, με σεβασμό στα οικοσύστημα. Ενάντια στο καταναλωτικό μοντέλο της ενεργοβόρου καπιταλιστικής ανάπτυξης και του καπιταλιστικού τρόπου παραγωγής.
Ακύρωση των σχεδίων για εξορύξεις υδρογονανθράκων στις διεθνείς θάλασσες (ΑΟΖ) που θα επιφέρουν οικολογικές καταστροφές, μας εμπλέκουν στα πολεμοκάπηλα σχέδια του ντόπιου και ξένου κεφαλαίου και τους οικονομικούς ανταγωνισμούς πολυεθνικών εταιρειών και κρατών και θέτουν σε σοβαρό κίνδυνο την τεκτονική ισορροπία με αποτέλεσμα την ενίσχυση του κινδύνου σεισμικών δονήσεων.
Περιορισμός της καύσης των ορυκτών καυσίμων για την παραγωγή ενέργειας, έως την οριστική αντικατάστασή τους από ένα πρόγραμμα δημιουργίας πραγματικών ανανεώσιμων μορφών που να καλύπτουν τις ενεργειακές ανάγκες της κοινωνίας χωρίς να καταστρέφουν το περιβάλλον. Ανάπτυξη των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας απαλλαγμένη από το κίνητρο του κέρδους.
Όχι στην «πράσινη συμφωνία», στη «δίκαιη μετάβαση» της ΕΕ και στην πυρηνική ενέργεια. Να σταματήσουν οι μπίζνες της «πράσινης οικονομίας» από τις βιομηχανικές ΑΠΕ (Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας) που αποβλέπουν στην κερδοφορία των ιδιωτών και καταστρέφουν το φυσικό περιβάλλον. Όχι στη μεταφορά του κόστους τους στο λαό.
Δημόσιες υποδομές στην έρευνα και την εγκατάσταση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας σε τοπική κλίμακα, με στόχο την ενεργειακή αυτονομία περιοχών και γειτονιών. Πέρασμα όλου του τομέα ενέργειας στο δημόσιο, με εργατικό και κοινωνικό έλεγχο, συμμετοχή και σχεδιασμό, σε τοπικό και συνολικό επίπεδο, με άμεση εθνικοποίηση χωρίς αποζημίωση της ΔΕΗ και όλου του ιδιωτικού τομέα ενέργειας. Να παρθούν μέτρα ενάντια στην ενεργειακή φτώχεια, με άμεση κατάργηση του Χρηματιστηρίου Ενέργειας.
Θέση 8η : Να σταματήσει η στοχευμένη υποβάθμιση περιοχών μέσα στις μεγαλουπόλεις, προκειμένου αυτές να εξαγοραστούν φτηνά από τα μεγάλα οικονομικά συμφέροντα. Όχι στις παρεμβάσεις “αναπλάσεων” με βάση τα επενδυτικά και επιχειρηματικά συμφέροντα που οδηγούν σε υπέρογκες αυξήσεις ενοικίων και αλλαγή της της οικονομικής και κοινωνικής σύνθεσης ολόκληρων γειτονιών. Ολοκληρωμένος σχεδιασμός βασισμένος στις κοινωνικές ανάγκες των κατοίκων κάθε περιοχής. Αύξηση των δαπανών για δημόσιες υποδομές και νέους ελεύθερους δημόσιους χώρους.
Να αποτραπούν οι fast track παρακάμψεις του πολεοδομικού σχεδιασμού και οι χωροταξικές ρυθμίσεις για επενδύσεις στον τουριστικό τομέα που οδηγούν σε πόλεις-τέρατα για τα συμφέροντα του κεφαλαίου και σε οξυμένες τις κοινωνικές αντιθέσεις στις γειτονιές. Να σταματήσει η διαρκής πριμοδότηση συντελεστών δόμησης, όγκου και ύψους οικοδομών που οδηγούν στην αύξηση του δομημένου περιβάλλοντος της πόλης. Να καθοριστούν με σαφήνεια χρήσεις γης που να παίρνουν υπόψη την κάθε περιοχή. Να σταματήσει το αίσχος της αέναης νομιμοποίησης αυθαιρέτων, με πρόνοια για κοινωνική κατοικία. Μέτρα ενάντια στην εξάπλωση του Airbnb.
Να διασφαλιστούν ελεύθεροι χώροι και να σχεδιαστεί η λειτουργία της πόλης για να εξυπηρετούνται οι κάτοικοι και οι ανάγκες συλλογικής συνεύρεσης και επικοινωνίας τους.
Να διατηρηθεί ο ιστορικός-πολιτιστικός χαρακτήρας των περιοχών. Να σταματήσουν τα έργα βιτρίνας που εξυπηρετούν το ιδιωτικό κεφάλαιο.
Θέση 9η: Δίνουμε απόλυτη προτεραιότητα στην πρόληψη παραγωγής αποβλήτων και την επαναχρησιμοποίηση για την ουσιαστική προστασία του περιβάλλοντος.
Παλεύουμε για εξοικονόμηση φυσικών και ενεργειακών πόρων, με την αποτροπή παραγωγής απορριμμάτων, μέσω της μείωσης χρήσης συσκευασιών/διαφημιστικών προϊόντων που δεν εξυπηρετούν τον χρήστη αλλά μόνο την κερδοφορία των επιχειρήσεων που τα παράγουν. Απαραίτητο συμπλήρωμα αυτής της συνολικής πολιτικής μείωσης παραγωγής απορριμμάτων είναι η διαλογή στην πηγή, η κομποστοποίηση και η ανακύκλωση με χωριστά ρεύματα.
Αντί για την τεράστια χρηματοδότηση των συγκεντρωμένων φαραωνικών εργοστασίων και των συνοδών εγκαταστάσεων μέσω ΣΔΙΤ όπως στην Πελοπόννησο, την Ήπειρο και αλλού να χρηματοδοτηθούν πρωτίστως δράσεις μείωσης παραγωγής αποβλήτων και αποκλειστικά δημόσιες υποδομές για την επεξεργασία, ιδιαίτερα σε τοπική κλίμακα.
Όχι στην ιδιωτικοποίηση της διαχείρισης των απορριμμάτων. Καμιά εμπλοκή του ιδιωτικού κεφαλαίου στην αποκομιδή μεταφορά και διάθεση των απορριμμάτων. Αποκλειστικά δημόσια διαχείριση, από τη συλλογή ως την επεξεργασία, τη διαλογή και την τελική ανακύκλωση των υλικών. Πέρασμα στο Δημόσιο όλων των συστημάτων ανακύκλωσης.
ΟΧΙ στις λύσεις καύσης των αστικών στερεών αποβλήτων (ΑΣΑ), ακόμη και ως προσωρινό μέτρο, σε τσιμεντοβιομηχανίες ή άλλες εγκαταστάσεις.
Προστασία της υγείας κατοίκων περιοχών που γειτνιάζουν με σχετικές εγκαταστάσεις. Κλείσιμο όλων των ΧΥΤΑ και ΧΑΔΑ, που είναι επιβλαβή για την υγεία των κατοίκων και των εργαζομένων σε αυτούς και πλήρης αποκατάσταση του υποβαθμισμένου περιβάλλοντος στις περιοχές αυτές. Να σταματήσει οριστικά και αμετάκλητα το διαρκές έγκλημα της Φυλής και να διατεθούν πόροι για την απορρύπανση / αποκατάσταση της περιοχής.
Να μην περάσουν οι περιφερειακοί σχεδιασμοί με δημιουργία μεγάλων ιδιωτικών μονάδων και αναπαραγωγή του αίσχους των χωματερών.
Θέση 10η : Αυξημένα μέτρα πολιτικής προστασίας, ήπια αντιπλημμυρικά έργα φιλικά προς το περιβάλλον με σχεδιασμό που διατηρεί κατά το δυνατόν τη φυσική κοίτη των ρεμάτων και αποτρέπει τη χρήση σκληρών επιφανειών στις δομημένες περιοχές, με έργα ορεινής υδρονομίας και όχι υπερμεγέθη έργα που ωφελούν μόνο τους εργολάβους. Να προστατευτούν τα ρέματα από την κάλυψη, την τσιμεντοποίηση και την καταπάτηση. Έργα υποδομών για αποχέτευση, απορροή ομβρίων.
ΟΙ ΑΛΛΕΣ ΔΥΝΑΜΕΙΣ ΤΗΣ ΑΡΙΣΤΕΡΑΣ
Το ΚΚΕ στις θέσεις του αρνείται την ανάγκη της μείωσης του ρόλου των ορυκτών καυσίμων.Στρέφεται ενάντια στην «πράσινη ανάπτυξη», και ταυτόχρονα είναι υπέρ των εξορύξεων και της κατασκευής μεγάλων υδροηλεκτρικών που έχουν αποδεδειγμένα καταστροφικό ρόλο στο περιβάλλον (όπως και της εκτροπής του Αχελώου) . Η πολιτική του για το περιβάλλον αφορά φιλολαϊκούς στόχους πάλης (για τους ελεύθερους χώρους, την πάλη κατά των ιδιωτικοποιήσεων κλπ) χωρίς να θίγει την ουσία της απελευθέρωσης / ιδιωτικοποίησης των αγορών παλεύοντας για τα δημόσια αγαθά στο σήμερα μέσα από κρατικοποιήσεις με εργατικό έλεγχο τομέων της οικονομίας.
Το ΜΕΡΑ25 τοποθετείται υπέρ της πράσινης ανάπτυξης της ΕΕ και των επιχειρήσεων της «πράσινης βιομηχανίας». Έχει μια καθαρά «οικοκαπιταλιστική» λογική. Τίποτα περισσότερο και τίποτα λιγότερο.
Εκτιμά ότι «τα αίτια της κλιματικής αλλαγής» «ανήκουν στην «ανθρώπινη δραστηριότητας γενικώς και όχι στην καταστροφική εκμετάλλευση της φύσης από το κεφάλαιο, θέτει σαν πρώτο στόχο οι «παραγωγοί αγαθών και υπηρεσιών» να ελέγχονται για την «αειφορική τους επίδοση και την ηθική τους» ως προς το περιβάλλον. Μια «πράσινη ανάπτυξη» χέρι-χέρι με το «πράσινο κεφάλαιο» και τους στόχους της ΕΕ είναι η «ρεαλιστική ανυπακοή» του ΜΕΡΑ25.
ΑΝΤΙ ΕΠΙΛΟΓΟΥ
Ο οργανωμένος αγωνιζόμενος λαός σώζει το περιβάλλον. Με συντονισμό των κινηματικών πρωτοβουλιών για τα θέματα περιβάλλοντος, με ενίσχυση των αντικαπιταλιστικών στόχων πάλης στην ατζέντα τους, με υιοθέτηση των πολιτικών στόχων πάλης για την προστασία του περιβάλλοντος από το εργατικό και λαϊκό κίνημα.
Η ΑΝΤΑΡΣΥΑ και τα μέλη της έχουν πρωτοστατήσει στις μάχες για την υπεράσπιση του περιβάλλοντος, ενάντια στην εγκληματική εκμετάλλευσή του και στην λεηλασία της φύσης από το κεφάλαιο. Στις μάχες για ελεύθερους δημόσιους χώρους, ενάντια στην καταστροφή βουνών στο όνομα της «πράσινης μετάβασης» και παραλιών στο όνομα της “ανάπτυξης”. Έχει πάρει πρωτοβουλίες ενάντια στην κλιματική κατάρρευση και τη μετατροπή του περιβάλλοντος σε έναν ακόμη τομέα κερδοφορίας για το κεφάλαιο. Έχει αναδείξει την ανάγκη να ακυρωθούν τα σχέδια εξόρυξης ορυκτών πόρων στις διεθνείς θάλασσες.
Προβάλλει μια διαφορετική από την κυρίαρχη, προσέγγιση στο θέμα της ενέργειας με αξιοποίηση των εναλλακτικών πηγών ενέργειας και πραγματικό σεβασμό στο περιβάλλον. Αγωνίζεται ενάντια στην ιδιωτικοποίηση της διαχείρισης των απορριμμάτων και στις «λύσεις» που δεν αντιμετωπίζουν την ουσία του προβλήματος και αντί της πρόληψης παραγωγής αποβλήτων, βασίζονται στην εκ των υστέρων αντιμετώπιση του με φαραωνικά έργα που γεμίζουν τις τσέπες μεγάλων συμφερόντων. Αγωνίζεται ενάντια στην ιδιωτικοποίηση του κύκλου του Νερού.
