Σε λιγότερο από μια εβδομάδα έχουμε Ευρωεκλογές. Το ευρωπαϊκό «Μανιφέστο της Μασσαλίας» στις 4 Μαρτίου 2022 διατυπώνει ότι «η Ευρώπη έχει ως αφετηρία τις περιφέρειες, τις πόλεις και τα χωριά της», υπαγορεύει την εφαρμογή των εννοιών της ανθεκτικότητας και της συμμετοχικότητας στη χάραξη πολιτικών ενώ στο ένατο άρθρο της κάνει ξεχωριστή μνεία σε μία «Ευρωπαϊκή Ένωση Υγείας» με τήρηση των αρχών της επικουρικότητας και της αναλογικότητας.
Ας αναλογιστούμε λοιπόν την κατάσταση της υγειονομικής περίθαλψης στη Δυτική Μακεδονία. Το σίγουρο είναι ότι οι εξελίξεις μας περιμένουν φυσικά μετά τις Ευρωεκλογές!
Με την εφαρμογή ενός αποκεντρωτικού συστήματος διοίκησης διαπιστώνονται ακριβέστερα οι ανάγκες του τοπικού πληθυσμού της κάθε περιφέρειας και στη συνέχεια με τον κατάλληλο προγραμματισμό και σχεδιασμό, επιτυγχάνεται η βέλτιστη ικανοποίηση και η αντιμετώπιση των αναγκών. Οι προσπάθειες για την αποτελεσματικότερη αποκέντρωση του Συστήματος Υγείας στην Ελλάδα υπήρξαν πολλές, από την αρχή δημιουργίας του ΕΣΥ το 1983. Έκτοτε, παρά την καθυστέρηση σε σχέση με άλλες δυτικοευρωπαϊκές χώρες υπήρξαν προσπάθειες σταδιακής και προγραμματισμένης υγειονομικής ανάπτυξης με ποσοτική και ποιοτική μεγέθυνση του υγειονομικού συστήματος αλλά δυστυχώς εξακολουθούν να υπάρχουν αρνητικά φαινόμενα, στρεβλώσεις και δυσλειτουργίες, ειδικότερα όσον αφορά στην περιφερειακή του οργάνωση. Ακόμη και σχεδιασμοί προς τη σωστή κατεύθυνση ακυρώθηκαν από «τους επόμενους».
Εκτός των άλλων, ο Υπουργός Υγείας δήλωσε ότι μια ανεξάρτητη Υγειονομική Περιφέρεια (ΥΠΕ) για τη Δυτική Μακεδονία δε θα έχει ευελιξία προσέλκυσης ιατρών και κατανομής πόρων, αλλά τώρα μας «βολεύει» να υπαγόμαστε αλλού, σήμερα στη Θεσσαλονίκη, γιατί αποφασίζει για τα υπολειτουργούντα νοσοκομεία μετακινήσεις γιατρών από μεγαλύτερη Περιφέρεια. Λυπάμαι πολύ γιατί υποβαθμίστηκε το γεγονός και ξεχάστηκαν οι λέξεις διεκδικήσεις και κίνητρα από τους τοπικούς διαχειριστές της εξουσίας. Μια μεγάλη ΥΠΕ Μακεδονίας ή Ηπείρου που διέρρευσε ως εναλλακτική, στην οποία θα ανήκει η Δυτική Μακεδονία και περιλαμβάνει τόσο τριτοβάθμια όσο και δευτεροβάθμια νοσοκομεία πως θα κατανείμει ισότιμα και ορθολογικά πόρους και στήριξη; Εκτός αν αναβαθμισθεί το Μποδοσάκειο Νοσοκομείο Πτολεμαΐδας ως τριτοβάθμιο που κατά την άποψή μου με χωροταξικά κριτήρια είναι η βέλτιστη λύση και θα αναβαθμίσει την κατάσταση της υγειονομικής περίθαλψης στη Δυτική Μακεδονία για όλους τους κατοίκους, βάζοντας ίσως στην άκρη συνθήκες αντιπαλότητας από ετών αξιόλογων δευτεροβάθμιων νοσοκομείων.
Είμαστε λοιπόν ευχαριστημένοι που έρχονται γιατροί από Γιαννιτσά, Εύοσμο, Βέροια, Θεσσαλονίκη κλπ, όπως στην περίπτωση της Καρδιολογικής Κλινικής του Νοσοκομείου Φλώρινας, με διαδρομές τουλάχιστον δύο ωρών; Είμαστε ευχαριστημένοι που διακομίζονται τα επείγοντα περιστατικά σε απόσταση τουλάχιστον τριών ωρών συμπεριλαμβανομένου του χρόνου επικοινωνίας και αποδοχής από το κεντρικότερο νοσοκομείο; Σημειωτέον, σύμφωνα με πρόσφατα στοιχεία της Eurostat, η Δυτική Μακεδονία κατέχει δυστυχώς τη δεύτερη θέση μεταξύ όλων των ελληνικών περιφερειών σε θανάτους από καρδιαγγειακά νοσήματα σημειώνοντας 365 απώλειες ανά 100.000 άτομα, αριθμό σημαντικά υψηλότερο από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο. O μεταφερόμενος ιατρός τελικά καλύπτει τα επείγοντα περιστατικά ή τους νοσηλευόμενους ασθενείς ή είναι «πολυεργαλείο»; Προλαβαίνει να γνωρίσει τα περιστατικά που ήδη νοσηλεύονται ώστε να λάβει βέλτιστες θεραπευτικές αποφάσεις και να καταστεί πραγματικά «θεράπων ιατρός»; Εξασφαλίζεται συνέχεια στο διηνεκές της περίθαλψης των χρονίως πασχόντων όταν καθημερινά αλλάζει ο εφημερεύων μεταφερόμενος ιατρός χωρίς να λειτουργούν τακτικά εξωτερικά ιατρεία; Η μεταφορά γιατρών δεν επιλύει το πρόβλημα υποστελέχωσης αλλά οι προκηρύξεις και τα κίνητρα.
Αναρωτιέμαι λοιπόν τι μας περιμένει γιατί η απόφαση μάλλον είναι ήδη ειλημμένη, μετατέθηκε μετά τις ευρωεκλογές και αναζητείται ο τρόπος αποδοχής από την κοινωνία, με το μικρότερο πολιτικό κόστος.
Για να παραμείνουμε στη Φλώρινα είτε νέοι είτε γέροι πρέπει το αγαθό της υγείας να είναι εξασφαλισμένο όχι με ευχολόγια και θεωρίες. Οι χρηματοδοτήσεις δεν είναι απεριόριστες και βεβαίως τα κονδύλια για το Νομό Φλώρινας μάλλον θα εξαντληθούν στην αναβάθμιση του ΚΕΦΙΑΠ Αμυνταίου. Αλλά για να έχεις αποκατάσταση πρέπει πρώτα να έχεις θεραπεία αλλά και σύνδεσή του με ένα δευτεροβάθμιο νοσοκομείο όπως υπαγορεύει και προτείνει ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας ΠΟΥ στη διακήρυξη «Αποκατάσταση 2030», επομένως είναι μονόδρομος η αναβάθμιση και πλήρης στελέχωση του Νοσοκομείου Φλώρινας.
Απαιτείται ένας μακροπρόθεσμος σχεδιασμός. Ενημέρωση των κατοίκων σε ανοιχτές ημερίδες και κατάθεση προτάσεων από όλους, ειδικούς και μη ειδικούς, για την καταγραφή και διεκδίκηση ενός ποιοτικού επιπέδου δημόσιας περίθαλψης τουλάχιστον πάνω από το μέσο όρο και ισότιμη πρόσβαση κάθε Έλληνα ασθενή σε δωρεάν βέλτιστη περίθαλψη. Ο σχεδιασμός δεν είναι μόνο θέμα των καθηγητών οικονομικών της υγείας, δεν ερμηνεύονται όλα με αριθμούς αλλά σημασία έχει ο πολιτικός σχεδιασμός και το «που θέλουμε να πάμε». Όποιοι διεκδικούν και δε συμφωνούν με τις απόψεις τους, δε μπορεί να βαφτίζονται «λωλοστεφανάκοι» για να αποδομείται ο λόγος τους ώστε να σχεδιάσουν κάποιοι μόνοι τους για εμάς χωρίς εμάς.
Μακάρι η επόμενη μέρα των Ευρωεκλογών να οδηγήσει στην ουσιαστική πραγμάτωση μιας Ευρώπης των Περιφερειών και όχι των «δύο ταχυτήτων»…
Νικόλαος Ιωακειμίδης MD, MSc, PhD(c)
Ιατρός – Δημοτικός Σύμβουλος Δήμου Φλώρινας
