Η Βουλευτής Φλώρινας και Αν. Τομεάρχης Περιβάλλοντος & Ενέργειας του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ, Π. Πέρκα, μαζί με ακόμα 23 Βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ, κατέθεσε ερώτηση προς τους Υπουργούς Περιβάλλοντος & Ενέργειας, Υποδομών & Μεταφορών και Ανάπτυξης αναφορικά με το διαγωνισμό του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδας (ΤΕΕ) για το Ειδικό Χωρικό Σχέδιο στο Μάτι.
Ειδικότερα, η κα Πέρκα αναδεικνύει το θέμα της εν λόγω ανάθεσης στο ΤΕΕ – μέσω προγραμματικής σύμβασης με το ΥΠΕΝ κατά παρέκκλιση οποιασδήποτε άλλης διάταξης, με επιχείρημα την επιτάχυνση των διαδικασιών, γεγονός που δεν επιβεβαιώθηκε στην πράξη – και της ακόλουθης διαγωνιστικής διαδικασίας, για την οποία προκύπτουν πολλά ερωτηματικά που αφορούν σε ζητήματα δημοσιότητας και διαφάνειας.
Ακολουθεί το πλήρες κείμενο της ερώτησης:
ΕΡΩΤΗΣΗ
προς τους Υπουργούς:
-Περιβάλλοντος & Ενέργειας
-Υποδομών & Μεταφορών
-Ανάπτυξης
ΘΕΜΑ: «Σκιές και ερωτηματικά σχετικά με το διαγωνισμό του ΤΕΕ για το Ειδικό Χωρικό Σχέδιο στο Μάτι»
Στις 23 Ιουλίου 2019, έναν χρόνο μετά την καταστροφική φωτιά στο Μάτι Αττικής και μία μέρα μετά τις προγραμματικές δηλώσεις της νέας κυβέρνησης, δημοσιεύεται η Πράξη Νομοθετικού Περιεχομένου (ΠΝΠ), με τίτλο: «Λήψη μέτρων για την αντιμετώπιση άμεσων κινδύνων και αναγκών στις περιοχές της Περιφερειακής Ενότητας Ανατολικής Αττικής που επλήγησαν από τις πυρκαγιές της 23ης Ιουλίου 2018», η οποία κυρώθηκε στη συνέχεια με το Ν4626/2019. Με την εν λόγω ΠΝΠ καθορίστηκαν οι άμεσες παρεμβάσεις στο Μάτι.
Ειδικότερα, σύμφωνα με το Άρθρο 3 της ΠΝΠ («Κατάρτιση ειδικού χωρικού σχεδίου») ανατίθεται στο Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδος (ΤΕΕ) η σύνταξη του ειδικού χωρικού σχεδίου (ΕΧΣ) στην περιοχή Μάτι. Ο Υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας (ΥΠΕΝ) εξουσιοδοτείται -κατά παρέκκλιση από οποιαδήποτε άλλη διάταξη- να υπογράψει σχετική προγραμματική σύμβαση με το ΤΕΕ με καταληκτική ημερομηνία υποβολής των παραδοτέων την 23η Ιουλίου 2020. Για την υλοποίηση του έργου το ΤΕΕ μπορεί να προβαίνει σε αναθέσεις κατά παρέκκλιση από τις πάγιες διατάξεις της κείμενης νομοθεσίας που αφορούν στη διαδικασία αναθέσεως συμβάσεων έργου, υπηρεσίας ή προμήθειας. Βασικό επιχείρημα για την ανάθεση αυτή ήταν η επιτάχυνση των διαδικασιών. Μάλιστα, σε nonpaper του Μεγάρου Μαξίμου την ίδια μέρα, αναφέρεται: «Υπό κανονικές συνθήκες το έργο αυτό θα χρειαζόταν μία 5ετία και τώρα ο Πρωθυπουργός έθεσε σφιχτό χρονοδιάγραμμα, ζητώντας να έχει γίνει μέσα σε ένα χρόνο, ώστε να έχει ολοκληρωθεί πριν τη δεύτερη μαύρη επέτειο της τραγωδίας στο Μάτι».
Εντέχνως βέβαια, η κυβέρνηση Μητσοτάκη απέκρυψε όλη την προεργασία της κυβέρνησης του ΣΥΡΙΖΑ, την εκπόνηση και προέγκριση το Μάιο του 2019 του ΕΧΣ για το Μάτι, παρότι στη συνέχεια χρησιμοποιήθηκαν στοιχεία αυτού του σχεδιασμού.
Τεσσερισήμισι μήνες αργότερα, στις 13/12/2019, το ΤΕΕ δημοσιεύει την Πρόσκληση Εκδήλωσης Ενδιαφέροντος για την εκπόνηση των επτά μελετών που απαιτούνται για το ΕΧΣ στο «Μάτι» και ενώ η προαπαιτούμενη προγραμματική σύμβαση μεταξύ ΥΠΕΝ και ΤΕΕ είχε υπογραφεί μόλις δύο ημέρες νωρίτερα, στις 11/12/2019. Μάλιστα, η εν λόγω σύμβαση δημοσιοποιήθηκε μόνον μετά από σχετικό αίτημα βουλευτών του ΣΥΡΙΖΑ. Η Πρόσκληση Εκδήλωσης Ενδιαφέροντος δημοσιεύτηκε παραδόξως στον τομέα «Ανακοινώσεις» του Τμήματος Προμηθειών του ΤΕΕ και όχι στον τομέα «Διαγωνισμοί», όπως θα αναμενόταν. Ως προθεσμία υποβολής προσφορών τέθηκε η 19/12/2019, δηλαδή μόλις έξι μέρες μετά τη δημοσίευση της Πρόσκλησης, χρόνος εξαιρετικά περιορισμένος. Επιπλέον, δεν περιλαμβανόταν η απαραίτητη σε κάθε τέτοιο διαγωνισμό προεκτίμηση αμοιβής των μελετών, βάσει της οποίας θα μπορούσαν να ελεγχθούν οι προσφορές.
Στις 20/12/2019, την επομένη της υποβολής των προσφορών, η Διοικούσα Επιτροπή του ΤΕΕ κατακυρώνει τις μελέτες στους μειοδότες, τέσσερις από τους οποίους ήταν μοναδικοί υποψήφιοι, ενώ για τις άλλες τρεις μελέτες είχαν κατατεθεί δύο προσφορές, γεγονός άκρως προβληματικό και ταυτόχρονα ενδεικτικό του μικρού χρόνου και της ελλιπούς δημοσιότητας της διαγωνιστικής διαδικασίας.
Η διαδικασία προκάλεσε έντονες αντιδράσεις τόσο από εκπροσώπους μελετητών, όσο και από μερίδα του Τύπου.
Στις 15 Ιουνίου 2020 παρουσιάζεται το «Ειδικό Πολεοδομικό Σχέδιο» σε πανηγυρική εκδήλωση με τη συμμετοχή της τότε πολιτικής ηγεσίας του ΥΠΕΝ (Υπουργός Κωστής Χατζηδάκης, Υφυπουργός Δημήτρης Οικονόμου) και του Προέδρου ΤΕΕ, Γιώργου Στασινού. Σύμφωνα με την παρουσίαση, οι μελέτες εκπονήθηκαν και παραδόθηκαν ως εξής:
- 12/02/2020 έως 25/02/2020 – Μελέτη Τοπογραφίας
- 10/02/2020 έως 28/02/2020 – Μελέτη Οριοθέτησης Ρεμάτων
- 19/02/2020 έως 31/03/2020 – Συγκοινωνιακή Μελέτη
- 13/02/2020 έως 30/04/2020 – Μελέτη Κατάρτισης Δασικού Χάρτη
- 10/02/2020 έως 30/04/2020 – Μελέτη Πολεοδομικού Σχεδιασμού
- 30/03/2020 έως 30/04/2020 – Σύνταξη ενιαίου τεύχους Ε.Π.Σ.
- 30/03/2020 έως 08/05/2020 – Μελέτη μείωσης της πλημμυρικής διακινδύνευσης
- 10/02/2020 έως 22/05/2020 – Μελέτη Γεωλογικής Καταλληλόλητας
- 19/02/2020 έως 10/06/2020 – Στρατηγική Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων
Η παράθεση του ιστορικού των μελετών γίνεται για να φανεί ότι εκπονήθηκαν μέσα σε ελάχιστο χρόνο και μάλιστα παράλληλα, δηλαδή χωρίς την αναγκαία αλληλοτροφοδότηση που απαιτείται σε τέτοιες περιπτώσεις. Επιπλέον, ποτέ δε δόθηκαν στοιχεία για τις εγκρίσεις και τις παραλαβές των μελετών, για τους επιβλέποντες, για τις υπηρεσίες που τις έλεγξαν κλπ., προκαλώντας εύλογες αμφιβολίες για την επάρκεια και την καταλληλότητά τους.
Στις 30/06/2021, έναν χρόνο μετά και χωρίς να μεσολαβήσει κάποια τυπική εξέλιξη ως προς την ολοκλήρωση της πρώτης φάσης, ή η έκδοση ΠΔ ως όφειλε, ο Πρόεδρος του ΤΕΕ ζητάει και παίρνει κατά πλειοψηφία από τη Διοικούσα Επιτροπή του ΤΕΕ εξουσιοδότηση για τη διενέργεια διαγωνισμού για το δεύτερο στάδιο του ΕΠΣ, που αφορά στην εκπόνηση του Ρυμοτομικού Σχεδίου Εφαρμογής και των συνοδών μελετών.
Την 01/07/2021, την αμέσως επόμενη ημέρα δηλαδή, δημοσιεύεται η Πρόσκληση Εκδήλωσης Ενδιαφέροντος, η οποία και πάλι διαθέτει όλα εκείνα τα χαρακτηριστικά που είχαν κατακριθεί κατά την πρώτη φάση και είχαν προκαλέσει έντονες αντιδράσεις.
Παραδόξως, όπως και στην πρώτη φάση, η Πρόσκληση δημοσιεύεται στον τομέα «Ανακοινώσεις» του Τμήματος Προμηθειών του ΤΕΕ και όχι στον τομέα «Διαγωνισμοί», δηλαδή τηρούνται απαρεγκλίτως οι όροι «κρυψίνοιας». Ως προθεσμία υποβολής προσφορών τέθηκε η 12/7/2021, δηλαδή μόλις έντεκα μέρες μετά τη δημοσίευση της Πρόσκλησης, χρόνος εξαιρετικά περιορισμένος, όπως και στην πρώτη φάση, καθώς αυτή τη φορά έπρεπε να υποβάλλουν προσφορές συμπράξεις τεχνικών γραφείων – εταιριών και όχι μεμονωμένες εταιρίες. Επιπλέον, όπως και στην πρώτη φάση, δεν περιλαμβάνεται η απαραίτητη σε κάθε τέτοιο διαγωνισμό προεκτίμηση αμοιβής των μελετών, βάσει της οποίας θα μπορούσαν να ελεγχθούν οι προσφορές.
Στις 12/7/2021 κατατίθεται μία και μοναδική προσφορά, από σύμπραξη τεχνικών γραφείων – εταιριών, ύψους 4.980.000 ευρώ πλέον ΦΠΑ, η οποία αποσφραγίζεται και αξιολογείται αυθημερόν. Η σύμπραξη αποτελείται ουσιαστικά από τους μελετητές της πρώτης φάσης.
Στις 14 Ιουλίου 2021, δύο ημέρες μετά, το έργο κατακυρώνεται κατά πλειοψηφία από τη Διοικούσα Επιτροπή του ΤΕΕ στον μοναδικό υποψήφιο ανάδοχο.
Τέλος, στις 19 Ιουλίου 2021 εισάγεται για γνωμοδότηση στο ΚΕΣΥΠΟΘΑ το Ειδικό Πολεοδομικό Σχέδιο (Α΄Φάση) που απαιτείται για τη σύνταξη του Προεδρικού Διατάγματος.
Λαμβάνοντας υπόψη:
(1) Το παραπάνω ιστορικό,
(2) Την απαίτηση ελέγχου από τις υπηρεσίες του ΥΠΕΝ,
(3) Το γεγονός ότι στο Άρθρο 118 του Ν4819/2021 “Ολοκληρωμένο πλαίσιο για τη διαχείριση των αποβλήτων – Ενσωμάτωση των Οδηγιών 2018/851 και 2018/852 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 30ης Μαΐου 2018 για την τροποποίηση της Οδηγίας 96/62/ΕΚ περί συσκευασιών και απορριμμάτων συσκευασιών, πλαίσιο οργάνωσης του Ελληνικού Οργανισμού Ανακύκλωσης, διατάξεις για τα πλαστικά προϊόντα και την προστασία του φυσικού περιβάλλοντος, χωροταξικές – πολεοδομικές, ενεργειακές και συναφείς επείγουσες ρυθμίσεις” που ψηφίστηκε μόλις πριν λίγες μέρες, προβλέπεται παράταση ενός έτους για την εκπόνηση Πολεοδομικού Σχεδίου Εφαρμογής (δεύτερο στάδιο Ειδικού Πολεοδομικού Σχεδίου) για τις περιοχές της Ανατολικής Αττικής που επλήγησαν από τις πυρκαγιές της 23ης Ιουλίου 2018,
(4) Το γεγονός ότι οι καθυστερήσεις στην ολοκλήρωση μίας μελέτης δεν προκύπτουν από τη διαγωνιστική διαδικασία,
(5) Το γεγονός ότι για την κατάρτιση τεχνικής και οικονομικής προσφοράς για έναν διαγωνισμό απαιτείται επαρκής δημοσιότητα και εύλογος χρόνος, κατ’ αναλογία με τη σπουδαιότητα, την πολυπλοκότητα και το τεχνικό και οικονομικό αντικείμενο του έργου.
Ερωτώνται οι κ.κ. Υπουργοί:
1) Είναι σε γνώση τους οι διαδικασίες πρόσκλησης εκδήλωσης ενδιαφέροντος και κατακύρωσης των συμβάσεων για τις μελέτες των δύο σταδίων του Ειδικού Πολεοδομικού Σχεδίου για την περιοχή Μάτι Αττικής;
2) Αν τις γνωρίζουν, θεωρούν ότι οι διαδικασίες που ακολούθησε το ΤΕΕ διασφαλίζουν το δημόσιο συμφέρον και τους όρους υγιούς ανταγωνισμού;
4) Θεωρούν το τίμημα για την εκπόνηση των μελετών της δεύτερης φάσης εύλογο; Ποιο είναι το κόστος ανάλογων μελετών;
5) Έχουν ελεγχθεί, εγκριθεί και παραληφθεί οι μελέτες της πρώτης φάσης και αν ναι:
α. από ποιες Υπηρεσίες του ΥΠΕΝ ή άλλου αρμόδιου φορέα;
β. με ποιες Εγκριτικές Αποφάσεις και με ποιες Διαπιστωτικές Πράξεις;
γ. αν ναι, τα όποια σχόλια και παρατηρήσεις ενσωματώθηκαν και ποιος τα έλεγξε; Ποια επιτροπή έχει την ευθύνη της τελικής παραλαβής και της ακρίβειας των στοιχείων;
δ. πώς αντανακλάται αυτό στον τρόπο με τον οποίο έχουν ληφθεί υπόψη οι μελέτες της πρώτης φάσης στην προκήρυξη του διαγωνισμού για τις μελέτες της δεύτερης φάσης;
ε. τα στοιχεία για την εκπόνηση της μελέτης εφαρμογής (β φάσης) έχουν την έγκριση των υπηρεσιών του ΥΠΕΝ και αν ναι από ποιες;
6) Σε ποιες ενέργειες προτίθενται να προχωρήσουν οι Υπουργοί, ώστε να εξασφαλιστεί αυτή τη φορά η αλληλουχία των μελετών σύμφωνα με τις προδιαγραφές, η πληρότητα και η ορθότητά τους καθώς και οι αναγκαίες εγκρίσεις τους;
Οι ερωτώντες Βουλευτές
Πέρκα Θεοπίστη (Πέτη)
Φάμελλος Σωκράτης
Αναγνωστοπούλου Αθανασία (Σία)
Αραχωβίτης Σταύρος
Βαρδάκης Σωκράτης
Βέττα Καλλιόπη
Γκιόλας Ιωάννης
Δρίτσας Θεόδωρος
Καφαντάρη Χαρούλα (Χαρά)
Μάλαμα Κυριακή
Μαμουλάκης Χαράλαμπος (Χάρης)
Μεϊκόπουλος Αλέξανδρος
Μπαλάφας Ιωάννης
Μπάρκας Κωνσταντίνος
Μωραΐτης Αθανάσιος (Θάνος)
Παπαδόπουλος Αθανάσιος (Σάκης)
Πούλου Παναγιού (Γιώτα)
Ραγκούσης Ιωάννης
Σπίρτζης Χρήστος
Συρμαλένιος Νικόλαος
Φωτίου Θεανώ
Χαρίτσης Αλέξανδρος (Αλέξης)
Χριστίδου Ραλλία
Ψυχογιός Γεώργιος
