ΓΙΑΝΝΗΣ ΛΙΑΣΗΣ: το στοίχημα αυτής της Δημοτικής Αρχής είναι να γίνουν νέες υπενδύσεις με την δημιουργία μόνιμων θέσεων εργασίας καλά αμειβόμενων για να επιστρέψουν οι νέοι μας.
«Δεν θέλω να είμαστε απλοί διαχειριστές αυτής της δημοτικής περιόδου. Για μας το στοίχημα είναι να γίνουν νέες υπενδύσεις, καινοτόμες επενδύσεις, με την δημιουργία μόνιμων θέσεων εργασίας καλά αμειβόμενων. Αυτό είναι το στοίχημα αυτής της δημοτικής αρχής, διότι το μεγάλο πρόβλημα της περιοχής είναι το δημογραφικό. Εάν δεν το λύσουμε θα τελειώσει η περιοχή μας. Και πρέπει να γίνουν τέτοιου τύπου επενδύσεις ούτως ώστε να θελήσουν να επιστρέψουν οι νέοι. Και οι νέοι θα επιστρέψουν μόνο με αυτόν τον τρόπο», επεσήμανε ο Δήμαρχος Αμυνταίου Γιάννης Λιάσης κατά την επίσκεψη μας στο ορυχείο της Βεγόρας στις 4.10.2024.
Ο δήμαρχος Αμυνταίου μέσα σε μία πρόταση συμπύκνωσε την στρατηγική και την πολιτική που ακολουθεί ο Δήμος Αμυνταίου. Γιατί τίποτα δεν γίνεται τυχαία αλλά με καλά οργανωμένο σχέδιο που έχει μακροπρόθεσμους αλλά και ενδιάμεσους στόχους.
Ο κ. Λιάσης εστίασε στο μεγάλο πρόβλημα της υπαίθρου, της επαρχίας, που είναι η ερήμωση της από τις παραγωγικές ανθρώπινες δυνάμεις και τους νέους ανθρώπους, που φεύγουν από τον τόπο τους γιατί δεν μπορούν να επιβιώσουν. Είναι το δημογραφικό. Και τόνισε πως θα το λύσουν μόνο αν γίνουν νέες καινοτόμες επενδύσεις με την δημιουργία μόνιμων θέσεων εργασίας καλά αμειβόμενων. Και αυτό θα είναι το κίνητρο για να επιστρέψουν οι νέοι.
Το «εμβληματικό» έργο της αποκατάστασης της έκτασης του ορυχείου της Βεγόρας, περίπου 1000 στρέμματα είναι σε αυτή την κατεύθυνση, γιατί μέσα από έναν φορέα που θα συσταθεί η έκταση αυτή θα δοθεί σε ανθρώπους της τοπικής κοινωνίας που θέλουν να μείνουν στην περιοχή και να ασχοληθούν με την αμπελουργία στο «αμπελοτόπι» της Βορείου Ελλάδος, το αμπελοτόπι της Δυτικής Μακεδονίας, το Αμύνταιο και θα έχουν μία βιώσιμη καλλιεργητική μονάδα.
Η ΔΗΛΩΣΗ ΤΟΥ ΓΙΑΝΝΗ ΛΙΑΣΗ
Απαντώντας σε ερωτήσεις μας για το ορυχείο ο κ. Λιάσης δήλωσε:
– Είναι μια πολύ σημαντική στιγμή για τον δήμο του Αμυνταίου για την Δυτική Μακεδονία. Γιατί μέσα από το σχέδιο δίκαιης αναπτυξιακής μετάβασης εγκρίθηκε η πρόσκληση μόνο προς τον δήμο Αμυνταίου γι αυτό το εμβληματικό έργο των 30.400.000 ευρώ, για την αποκατάσταση όλου αυτού του χώρου του ορυχείου.
Θα αποκαταστήσουμε όλη αυτή την περιοχή, θα αποκαταστήσουμε το περιβάλλον, θα γίνουν δενδροφυτεύσεις.
-Πέρα απ αυτό όμως θα δημιουργηθεί ένας μοναδικός αμπελώνας περίπου 1000 στρεμμάτων, ο οποίος μέσα από ένα φορέα διαχείρισης θα αποδοθεί στην κοινωνία και θα δημιουργήσει μόνιμο εισόδημα σε όλους τους αγρότες που θέλουν να μείνουν στην περιοχή.
-Θα συσταθεί ένας φορέας διαχείρισης και θα γίνει με τον καλύτερο τρόπο η διαχείριση αυτού του αμπελώνα των 1000 στρεμμάτων. Η άποψη μας είναι ότι μπορεί να είναι σε τμήματα των 10 στρεμμάτων, ούτως ώστε να δημιουργεί ένα ικανοποιητικό εισόδημα για τον κάθε νέο ενδιαφερόμενο. Και βέβαια θα αποκαταστήσουμε νέους ανθρώπους, ανθρώπους της περιοχής, ανθρώπους των όμορων δημοτικών κοινοτήτων οι οποίοι βέβαια έχουν την διάθεση να ασχοληθούν με την αμπελουργία. Γι’ αυτό ο τόπος μας είναι το αμπελοτόπι της Βορείου Ελλάδος, το αμπελοτόπι της Δυτικής Μακεδονίας.
-Εξελίσσονται πολύ σπουδαία έργα στην περιοχή μας. Πιστεύω ότι σύντομα θα έχουμε σημαντικά νέα για το μεγάλο έργο της ύδρευσης των οικισμών δημοτικών κοινοτήτων του δήμου Αμυνταίου από τα επιφανειακά ύδατα της Περικοπής, των Ασπρογείων, ένα έργο άνω των 20 εκατ. ευρώ. Η δική μου άποψη είναι ότι δεν πρέπει να γίνει απόληψη μόνο από τα επιφανειακά νερά, πρέπει να γίνει και ταμιευτήρας. Πράγματι ο κ. Κασαπίδης τότε ως Περιφερειάρχης υπέβαλε μια μελέτη και για τον ταμιευτήρα. Η άποψη μου είναι ότι πρέπει να δημιουργηθεί και ταμιευτήρας. Είναι ένα άλλο έργο πολύ σημαντικό για την περιοχή γιατί πρέπει επιτέλους να λύσουμε και το πρόβλημα της ύδρευσης και των αρδευόμενων εκτάσεων. Γιατί στη φαρέτρα μας έχουμε και τις δύο μελέτες των αρδευτικών στις δύο λεκάνες Ζάζαρης και Χειμαδίτιδας και Βεγορίτιδας. Δύο μελέτες 4.5 εκατομμυρίων ευρώ. Έχουν κατατεθεί από την προηγούμενη διοίκηση του Δήμου στο πράσινο ταμείο. Όμως είναι ακόμα σε επίπεδο τεχνικού δελτίου. Ζητούμε να γίνει ξανά ο δήμος Αμυνταίου φορέας διαχείρισης αυτών των μελετών, γιατί σήμερα τα διαχειρίζεται η περιφέρεια, ούτως ώστε να τις τρέξουμε και μέσα απ αυτές μετά την ωρίμανση τους να γίνει ένα έργο το οποίο θα είναι πάνω από 90 με 100 εκατομμύρια ευρώ.
Θα χρησιμοποιήσουμε όλα τα χρηματοδοτικά εργαλεία που υπάρχουν, όχι μόνο από το ΣΔΑΜ αλλά και από το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και το ΕΣΠΑ.
Δεν θέλω να είμαστε απλοί διαχειριστές αυτής της δημοτικής περιόδου. Μπορεί να τα καταφέρουμε άριστα, καλά, μέσα στη διαχείριση της καθημερινότητας, που και αυτή είναι βασική μας υποχρέωση. Όμως πιστέψτε με για μας το στοίχημα είναι να γίνουν νέες υπενδύσεις, καινοτόμες επενδύσεις με την δημιουργία μόνιμων θέσεων εργασίας καλά αμειβόμενων. Αυτό είναι το στοίχημα αυτής της Δημοτικής Αρχής. Διότι το μεγάλο πρόβλημα της περιοχής είναι το δημογραφικό. Εάν δεν το λύσουμε αυτό θα τελειώσει η περιοχή μας. Και πρέπει να γίνουν τέτοιου τύπου επενδύσεις ούτως ώστε να θελήσουν να επιστρέψουν οι νέοι. Και οι νέοι θα επιστρέψουν μόνο με αυτόν τον τρόπο.
ΜΙΚΡΗ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΤΟΥ ΟΡΥΧΕΙΟΥ
Να αναφέρουμε ότι στο ορυχείο Βεγόρας ή Βαρβούτη η εξόρυξη άρχισε τη δεκαετία του 1930 και η παραγωγή τροφοδότησε τους πρώτους Α.Η.Σ της Δ.Ε.Η. Η εκμετάλλευση γινόταν με υπόγειες στοές και βαγονάκια για την μεταφορά του λιγνίτη από το βάθος της στοάς, που πολλές φορές ξεπερνούσε τα 100 μέτρα μήκος και 20 μέτρα βάθος. Τα αποθέματα ήταν της τάξης των 40 Μt. Την εκμετάλλευση διενεργούσε η ιδιωτική εταιρία ΒΙΟΛΙΓΝΙΤ. Σ.
Οι εξορυκτικές εργασίες οι οποίες διήρκεσαν έως το 2003, έτος κατά το οποίο οι μισθωτές απώλεσαν το δικαίωμα εκμετάλλευσης του λιγνίτη,
Έκτοτε ο χώρος εγκαταλείφθηκε χωρίς να πραγματοποιηθεί η παραμικρή παρέμβαση στην κατεύθυνση της αποκατάστασης.
Κύριο μέλημα είναι η άμεση αποκατάσταση των εδαφών, ώστε να εξαλειφθεί άπαξ διά παντός ο κάθε κίνδυνος για τους κατοίκους της περιοχής. Στόχος όμως της Δημοτικής Αρχής δεν είναι απλώς η αποκατάσταση του χώρου αλλά και η περαιτέρω αξιοποίησή του.
Η αισθητική υποβάθμιση της περιοχής συντελέστηκε με τα έτη και σήμερα πρόκειται για μια μεγάλη «τρύπα» που χρησιμοποιείται, παράνομα μεν, για την ρίψη επικίνδυνων (συσκευασίες φυτοφάρμακων) και μη σκουπιδιών από τους γύρω οικισμούς.
Με την αποκατάσταση μόνο οφέλη θα αποκομίσει η περιοχή από αυτό το έργο αφού ο χώρος θα αναβαθμιστεί αισθητικά και περιβαλλοντικά σε σχέση με την έως τώρα εικόνα του.
Η πρότασή για την αξιοποίηση του χώρου βασίζεται σε τέσσερεις άξονες
Την Αγροτική Εκμετάλλευση, την Κοινωνική Συνοχή, την Οικονομική Ανάπτυξη. Την Εκπαιδευτική-Τουριστική Αξιοποίηση
Στα 970 στρέμματα παρθένας καλλιεργούμενης έκτασης, σχεδιάζεται η εγκατάσταση ενός πρότυπου αμπελώνα (με οινοποιήσιμα σταφύλια), κύριο είδος πολυετούς καλλιέργειας της ευρύτερης περιοχής Αμυνταίου, τα οινικά προϊόντα του οποίου έχουν κάνει γνωστή την περιοχή στα πέρατα της οικουμένης.
Κύρια χαρακτηριστικά αυτού του αμπελώνα μπορούν να είναι:
Η χρήση ενός μοντέλου καλλιέργειας χαμηλών εισροών ώστε με απόλυτο σεβασμό στο περιβάλλον και τους χρησιμοποιούμενους φυσικούς πόρους να είναι βιώσιμο και σε ταύτιση με τις σύγχρονες τάσεις της παγκόσμιας αγοράς οίνου. Η προσέγγιση αυτή θα είναι συμβατή ώστε σε επόμενο στάδιο ο αμπελώνας αυτός να μπορεί να ταυτοποιηθεί ως βιολογικός.
- Η εγκατάσταση εμβολιασμένων φυτών, από συγκεκριμένες εμπορικές ποικιλίες, κατάλληλων κλώνων και υποκειμένων, με σαφή αναφορά και σχέση και με το οινικό παρελθόν και παρόν της Αμπελουργικής Ζώνης Αμυνταίου.
-Η εγκατάσταση κατάλληλων υποδομών και υποστυλώσεις (όπως πάσσαλοι, σύρματα, εντατήρες, εγκατεστημένο δίκτυο άρδευσης κλπ),
-Ο δήμος Αμυνταίου θα προβεί στις απαραίτητες ενέργειες, για την απόκτηση των αναγκαίων δικαιωμάτων φύτευσης αμπελοκαλλιέργειας.
Με τις παρεμβάσεις θα θωρακιστεί η περιοχή, ώστε να αποτελέσει πηγή οικονομικής ανάπτυξης. Αλλά οικονομική ανάπτυξη χωρίς διασφάλιση της κοινωνικής συνοχής, θα οδηγήσει εκ νέου σε φαινόμενα «κατολισθήσεων», απλώς αυτή τη φορά δεν θα αφορούν τα εδάφη αλλά τον ίδιο τον κοινωνικό ιστό της περιοχής (δημογραφικό).
Για το λόγο αυτό έχει σχεδιαστεί, αφού αποκατασταθεί ο χώρος και γίνουν τα αναγκαία έργα υποδομής, να αποδοθεί η γη προς εκμετάλλευση σε ένα συνεταιριστικό σχήμα που θα δημιουργηθεί αποκλειστικά για τον σκοπό της αξιοποίησης τους αποκατεστημένου ορυχείου με βιώσιμη εταιρική μερίδα.
Ένας αμπελώνας αυτού του μεγέθους (970 στρέμματα), μπορεί να αποδώσει τουλάχιστον 1.200 τόνους ποιοτικού, πιστοποιημένου οινοποιήσιμου σταφυλιού. Η ποσότητα αυτή, σε τρέχουσες εμπορικές αξίες μεταφράζεται σε έναν ετήσιο Κύκλο Εργασιών για το συνεταιριστικό σχήμα που θα ξεπερνά πιθανότατα το 1.200.000 ευρώ κατά τα πρώτα έτη, και το οποίο φυσικά μπορεί να αυξηθεί και περαιτέρω στη συνέχεια. Το ποσό αυτό θα αποτελεί ένα βασικό εισόδημα στα μέλη του συνεταιριστικού σχήματος.
Προβλέπεται να υπάρξει εκτεταμένη συνεργασία του συνεταιριστικού σχήματος με οινοποιεία της ευρύτερης περιοχής Αμυνταίου, ώστε μέσα από σχετικές Συμβάσεις διάθεσης και απορρόφησης της παραγωγής αντίστοιχα, να υπάρχει η διασφάλιση ότι ο Κύκλος Εργασιών αυτός θα είναι πραγματικός και όχι πλασματικός, ώστε να ενισχυθεί η βιωσιμότητα του όλου εγχειρήματος.
Από μία τωρινή κατάσταση, λοιπόν, όπου το Ορυχείο Βεγόρας αποτελεί εστία κινδύνου και οικονομικής ζημίας για τις εκμεταλλεύσεις της περιοχής μπορεί να μετατραπεί σε πηγή οικονομικής ανάπτυξης και κοινωνικής σταθερότητας.
Εβελίνα Ι. Αριστείδου
Στέλιος Α. Γαβριηλίδης
Μπάμπης Θ Τριανταφυλλίδης
