Ένας βασικός κανόνας της οικολογίας είναι ότι «αυτό που λέμε τζάμπα φαΐ, δεν υπάρχει». Αυτό μεταφράζεται στο ότι η κατανάλωση ενέργειας με αχόρταγους και σπάταλους ρυθμούς από τον άνθρωπο συνεπάγεται την αντίστοιχη επιβάρυνση του περιβάλλοντος για την παραγωγή της. Η Δυτική Μακεδονία και η Φλώρινα ως μέρος της, έχει βιώσει αυτό τον κανόνα βαθιά στα σωθικά της, καθώς εδώ και δεκαετίες αποτελούν την λεγόμενη «Ενεργειακή Καρδιά» της Ελλάδας με τα λιγνιτωρυχεία και τις αντίστοιχες ατμοηλεκτρικές μονάδες της ΔΕΗ.
Αφού λοιπόν έχουν ξεζουμιστεί κυριολεκτικά τόσα χρόνια τα εδάφη μας και η ατμόσφαιρα μας είναι από πιο τις επιβαρυμένες της χώρας, ήρθε η ώρα για να αλλάξει ο Μανωλιός. Μόνο που -όπως και στο ρητό- αυτό σημαίνει μόνο να βάλει του ρούχα του αλλιώς. Μια επίσκεψη στην ιστοσελίδα της Ρυθμιστικής Αρχής Ενέργειας (https://geo.rae.gr/) και μια περιήγηση στον χάρτη που υπάρχει εκεί αρκεί για να δει κανείς πως θα είναι το μέλλον μας. Εκεί που τώρα υπάρχουν τρύπες στο έδαφος από τα ορυχεία, ή αυτά θα μείνουν ανοιχτά να χάσκουν ή θα μπουν απλά καθρέπτες για την ηλιακή ενέργεια. Εκεί που υπάρχουν καλλιεργήσιμες εκτάσεις και βοσκοτόπια, θα μπουν και πάλι φωτοβολταϊκά. Οι κορυφές των βουνών θα γεμίσουν με ανεμογεννήτριες βιομηχανικού τύπου, καταστρέφοντας κάθε έννοια φυσικού περιβάλλοντος και της αισθητικής τοπίου με τα συνοδά έργα (δρόμοι, κτιριακές εγκαταστάσεις, κολώνες και καλώδια).
Ας μη θεωρήσει κανείς εύκολα ή εκ του πονηρού, ότι τρελαθήκαμε ξαφνικά και θέλουμε να εισπνέουμε περισσότερη τέφρα ή να είμαστε παρατηρητές των αυταναφλέξεων του λιγνίτη στα ανοιχτά ορυχεία. Όχι. Μας ανησυχούν οι βίαιες ενεργειακές μεταβάσεις και οι άναρχες αδειοδοτήσεις που αφορούν στις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (ΑΠΕ). Τα στοιχεία δείχνουν πως έχει ξεπεραστεί ο στόχος παραγωγής ενέργειας από ΑΠΕ [1], όμως η Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας συνεχίζει να εγκρίνει άδειες, χωρίς να ενημερώνονται και να ερωτώνται οι τοπικές κοινωνίες. Η μετάβαση σε ήπιες και ανανεώσιμες μορφές ενέργειας, όπως και οι αντίστοιχες πολιτικές για προώθηση της μείωσης της κατανάλωσης ενέργειας (ουσιαστικά της ενεργειακής απώλειας), τείνουν να μεταφραστούν σε λογικές ευκαιριακής κερδοσκοπίας του στυλ «δώσε και μένα μπάρμπα», αδιαφορώντας για τις νέες συνέπειες που θα έχουν αυτές στο περιβάλλον. Και που σίγουρα δεν θα υποκαταστήσουν τις χιλιάδες θέσεις εργασίας που πρόκειται να χαθούν
Δεν μπορείς να προστατεύεις το περιβάλλον καταστρέφοντας το κι άλλο. Η παραγωγή ενέργειας με ανανεώσιμους πόρους θα πρέπει να γίνεται σε ένα αυστηρότατο και περιβαλλοντικά ευαίσθητο πλαίσιο με στόχο την ωφέλεια των τοπικών κοινωνιών και όχι των διάφορων «επενδυτών». Υπάρχουν πάρα πολλές εναλλακτικές για τα φωτοβολταϊκά (τοποθέτηση σε στέγες κτιρίων και υποδομών και αυστηρά καθορισμένα μέρη) και για τις ανεμογεννήτριες (αυστηρή χωροθέτηση με όρους προστασίας του τοπίου και της άγριας ζωής, μονάδες μικρότερης κλίμακας για κάλυψη τοπικών αναγκών, τοποθέτηση σε περιοχές με ήδη υπάρχουσα υποδομή δρόμων, κ.ά). Νέες μελέτες προκύπτουν και δείχνουν ότι υφίστανται λύσεις που μπορούν να προσφέρουν ενέργεια από ΑΠΕ, χωρίς να τορπιλίζουν παράλληλα το μέλλον της βιοποικιλότητας [2]
Προτρέπουμε τον κάθε ένα και την κάθε μια από τους/τις κατοίκους της περιοχής μας, να δουν τι μας ετοιμάζουν για το άμεσο μέλλον μας επισκεπτόμενοι την παραπάνω ιστοσελίδα. Καλούμε όλους τους αιρετούς να πάρουν θέση και να αναλάβουν πρωτοβουλίες στα πλαίσια των υποχρεώσεων, των ευθυνών και της συνείδησης τους.
Δεν πρέπει η λεγόμενη ανάπτυξη να καταστεί βιομηχανία για τα κέρδη των λίγων εις βάρος της φύσης και του μέλλοντος των πολλών. Δεν μπορούν να αφεθούν τα ορυχεία στο έλεός τους και να καλυφθεί παραγωγική γη με φωτοβολταϊκά πάρκα. Η Φλώρινα ζητά αποκαταστάσεις ορυχείων, χωροταξία και χωροθέτηση των ΑΠΕ με φιλοπεριβαλλοντικό πρόσημο. Ζητά σχέδιο που να δημιουργεί θέσεις εργασίας και όχι σχέδιο ερημοποίησης. Δεν μπορεί να ισοπεδωθούν οι απαράμιλλης ομορφιάς και ιστορικής σημασίας ορεινοί μας όγκοι. Δεν πρέπει να γινόμαστε κάθε τόσο μάρτυρες εξόντωσης της σπάνιας πανίδας και χλωρίδας των προστατευόμενων περιοχών με ένδειξη Natura 2000 (και όχι μόνο) της Φλώρινας και των γειτονικών της νομών. Είναι πλέον καλά τεκμηριωμένο και ευρύτερα γνωστό ότι τα μεγάλα τεχνικά έργα όπως οι ανεμογεννήτριες και οι δρόμοι σε “απάτητα” μέχρι σήμερα μέρη, όπως τα ψηλά μας βουνά, απωθούν και εκτοπίζουν από τα τελευταία τους καταφύγια, τα – μοναδικά σε διεθνές επίπεδο – είδη χλωρίδας και πανίδας της χώρας μας. Αυτή η τακτική τείνει να επιβαρύνει περαιτέρω την ήδη υποβαθμισμένη βιοποικιλότητα του πλανήτη μας συνολικά, με ολέθριες συνέπειες για τον άνθρωπο (πανδημίες, φυσικές καταστροφές κά.)
Η ΔΙΑΣΦΑΛΙΣΗ ΤΗΣ ΒΙΩΣΙΜΟΤΗΤΑΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ ΖΩΗΣ ΤΟΥ ΚΑΘΕΝΑ ΜΑΣ ΕΙΝΑΙ ΣΤΑ ΔΙΚΑ ΣΟΥ ΧΕΡΙΑ. ΕΝΗΜΕΡΩΣΟΥ – ΕΝΗΜΕΡΩΣΕ – ΑΝΑΛΑΒΕ ΔΡΑΣΗ – ΚΟΙΝΟΠΟΙΗΣΕ.
Ανοικτό Δίκτυο Πολιτών Φλώρινας – Ελεύθερα Βουνά
Διακήρυξη του Ανοικτού Δικτύου Πολιτών Φλώρινας – Ελεύθερα Βουνά
