ΔΙΠΛΗ ΓΙΟΡΤΗ ΣΤΗ ΧΡΗΣΤΙΔΕΙΟ ΤΕΛΕΤΗ ΤΟΥ «ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗ»
βραβεύτηκαν οι αριστούχοι των Γυμνασίων και Λυκείων των Δήμων Φλώρινας και Πρεσπών,
τιμήθηκε ο Μητροπολίτης Προύσας και Διευθυντής της σχολής Χάλκης του Πατριαρχείου «Ελπιδοφόρος»
Τη μνήμη του Μεγάλου Ευεργέτη του ΑΡΧΙΜΑΝΔΡΙΤΗ ΓΕΡΜΑΝΟΥ ΧΡΗΣΤΙΔΗ τίμησε ο «Αριστοτέλης», στη «Χρηστίδειο τελετή 2016», βραβεύοντας τους μαθητές και μαθήτριες που πρώτευσαν στα Γυμνάσια και τα Λύκεια των Δήμων Φλώρινας και Πρεσπών.
Η τελετή πραγματοποιήθηκε στην αίθουσα θεάτρου του συλλόγου, την Κυριακή 17η Απριλίου 2016.
Ομιλητής της εκδήλωσης ήταν ο Σχολάρχης (Διευθυντής) της Θεολογικής Σχολής της Χάλκης, Σεβασμιότατος Μητροπολίτης Προύσης κ.κ. Ελπιδοφόρος, Ηγούμενος της Σταυροπηγιακής Μονής της Αγίας Τριάδος Χάλκης και Αναπληρωτής Καθηγητής του Τμήματος Ποιμαντικής και Κοινωνικής Θεολογίας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης.
Στη διάρκεια της τελετής βραβεύτηκε ο μητροπολίτης Προύσας Ελπιδοφόρος από τον Δήμο Φλώρινας με τον Αντιδήμαρχο Άρη Αριστείδου, από την Περιφερειακή Ενότητα Φλώρινας με τον Περιφερειακό Σύμβουλο Γιώργο Αντωνιάδη, από τον «Αριστοτέλη» με τον πρόεδρο του Κώστα Ραφτόπουλο.
Στην εκδήλωση παρέστησαν οι Μητροπολίτες, Φλώρινας Θεόκλητος και Νειλουπόλεως Γεννάδιος, οι βουλευτές Κώστας Σέλτσας και Γιάννης Αντωνιάδης, ο Περιφερειακός Σύμβουλος Γιώργος Αντωνιάδης, ο Αντιδήμαρχος Φλώρινας Άρης Αριστείδου, ο Συνταγματάρχης Φώτης Γκίκας, ο εκπρόσωπος του Δ.Σ. της ΔΕΗ Νίκος Καρέλλης, η πρόεδρος του Δημοτικού Συμβουλίου Φλώρινας Όλγα Μούσιου-Μυλωνά, ο Διευθυντής Α΄ Εκπαίδευσης Κίμωνας Σαββάκης, η Σχολική Σύμβουλος Κωνσταντία Βαϊρινού.
-Νωρίτερα την Κυριακή 17.4. στο μητροπολιτικό Ναό του Αγίου Παντελεήμονα Φλώρινας, τελέσθηκε πολυαρχιερατικό συλλείτουργο προεξάρχοντος του Μητροπολίτη Προύσας και με την συμμετοχή, του Μητροπολίτη Νειλουπόλεως, του Πατριαρχείου Αλεξανδρείας και του . Μητροπολίτη Φλώρινας Θεόκλητου.
ΟΙ Βραβευθέντες Μαθητές και Μαθήτριες ανά Σχολική Μονάδα στη «Χρηστίδειο Τελετή 2016»
ΕΚΚΛΗΣΙΑΣΤΙΚΟ ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΦΛΩΡΙΝΑΣ
Νάκος Παντελεήμων
Δαμιανόπουλος Ελευθέριος
Ξανθόπουλος Χαράλαμπος
1ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΦΛΩΡΙΝΑΣ
Λεωνίδα Ιωάννα
Χατζητύπης Φίλιππος
Δημητροπούλου Ελευθερία
Πάνου Μαρία
Φωτιάδου Καλλιόπη
Κελεκίδου Ελευθερία
Κουτσοτόλη Ουρανία
Τζαραλής Γεώργιος
Σερταρίδης Δημήτριος
2ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΦΛΩΡΙΝΑΣ
Κωστένη Αναστασία
Λαβαντσιώτη Ευαγγελία
Πρέμπτης Ηρακλής
Πιερία Αναστασία
Σελεμίδης Σταύρος
Στοϊκοπούλου Ελεονώρα
Στυλιάδου Ουρανία
Χαρίση Φωτεινή
3ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΦΛΩΡΙΝΑΣ
Κοσμίδου Ελένη
Μοριχοβίτης Χαρίσης
Πηλείδης Πλάτων
Τσούλη Ραφαηλία
Αδάμ Νικόλαος
Τριανταφυλλίδου Κυριακή
ΕΣΠΕΡΙΝΟ ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΦΛΩΡΙΝΑΣ
Αλή Παντελεήμων
Αυγερινός Μηχαήλ
Γεωργιάδης Ιωάννης
ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΑΜΜΟΧΩΡΙΟΥ
Απιδοπούλου Σουζάνα
Γεωργιάδης Παντελής
Πανοπούλου Ευδοκία
Εμμανουηλίδου Ειρήνη
ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΒΕΥΗΣ
Μπαμπούλα Στέλα
Αλούση Ιωάννα
Αλούσης Παναγιώτης
ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΚΛΕΙΝΩΝ
Παπαδόπουλος Νικόλαος
Μπραγιάννη Ειρήνη
Τσομπανόπουλος Λάζαρος
ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΛΑΙΜΟΥ
Ριζόπουλος Μιχαήλ
Γεμενετζίδου – Χατζηγρηγορίου Φαίδρα
Παρασκευοπούλου Αριστέα
ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΜΕΛΙΤΗΣ
Δεληναούμης Δημήτριος
Ρώμα Ελευθερία
Κύρκος Μάριος
ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΠΑΠΑΓΙΑΝΝΗ
Σακουλέβα Χριστίνα
Ταλλίδου Άννα
Ζεπάϊ Ρενάλντα
ΣΧΟΛΕΙΟ ΔΕΥΤΕΡΗΣ ΕΥΚΑΙΡΙΑΣ ΦΛΩΡΙΝΑΣ
Δημόπουλος Δημήτριος
Παπαδημητρίου Στέφανος
ΕΚΚΛΗΣΙΑΣΤΙΚΟ ΓΕΝΙΚΟ ΛΥΚΕΙΟ ΦΛΩΡΙΝΑΣ
Βίτκας Νικόλαος
Γεωργιάδης Γεώργιος
Δράκος Ανδρέας
Λιάρος Σταύρος
Ιωάννου Νικόλαος
1ο ΓΕΝΙΚΟ ΛΥΚΕΙΟ ΦΛΩΡΙΝΑΣ
Χόντου Γεωργία
Καλαούζης Ιωάννης
Γέρου Ιωάννα
2ο ΓΕΝΙΚΟ ΛΥΚΕΙΟ ΦΛΩΡΙΝΑΣ
Δημητριάδου Ναταλία
Ρόμπης Ιωακείμ
Σελεμίδου Δήμητρα
3ο ΓΕΝΙΚΟ ΛΥΚΕΙΟ ΦΛΩΡΙΝΑΣ
Λασοπούλου Βαλέρια
Ταλιοπούλου Ευαγγελία
Σιάκου Ειρήνη
Μπραγιάννη Αντωνία
ΕΣΠΕΡΙΝΟ ΓΕΝΙΚΟ ΛΥΚΕΙΟ ΦΛΩΡΙΝΑΣ
Μπέλλης Κων/νος
Τζητζημήτη Ελευθερία
Βράγκου Χριστίνα
Γροσδάνη Άννα
ΛΥΚΕΙΑΚΕΣ ΤΑΞΕΙΣ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΛΑΙΜΟΥ
Σαμψωνίδου – Μιχαηλίδου Πηνελόπη
Ρέπα Θεοδώρα
Τσίκου Ιορδάνα
1ο ΕΠΑ.Λ. ΦΛΩΡΙΝΑΣ
Γεωργιάδου Γεωργία
Μαρίδου Ειρήνη
Λούδας Κων/νος
ΕΣΠΕΡΙΝΟ ΕΠΑ.Λ. ΦΛΩΡΙΝΑΣ
Γιαγκούλη Ελισσάβετ
Πετίδης Ισαακ
ΕΠΑ.Σ. ΟΑΕΔ ΦΛΩΡΙΝΑΣ
Ανδριώτη Θεοδώρα
Νταϊρετζή Αικατερίνη
Κοϊος Γεώργιος
Γκατζόπουλος Ιωάννης
Τάλλη Μαρία
ΕΕΕΕΚ ΦΛΩΡΙΝΑΣ
Μπιμπάση Ραφαέλα
Η ΟΜΙΛΙΑ ΤΟΥ ΠΡΟΕΔΡΟΥ ΤΟΥ «ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗ»
ΟΜΙΛΙΑ-ΠΡΟΣΦΩΝΗΣΗ
«ΧΡΗΣΤΙΔΕΙΟΥ ΤΕΛΕΤΗΣ 2016»
του Προέδρου του ΦΣΦ «Ο ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ»
Κων/νου Ραπτόπουλου -Χατζηστεφάνου
(17/04/2016)
Σας καλωσορίζουμε στον ΦΣΦΑ και την «Χρηστίδειο Τελετή 2016». Σας ευχαριστούμε που ανταποκριθήκατε και φέτος στην πρόσκληση του Συλλόγου μας και των φορέων που την υποστηρίζουν.
Η «Χρηστίδειος Τελετή», κάθε χρόνο, αποτελεί την κορυφαία πνευματική εκδήλωση βράβευσης των «πρώτων των αρίστων» μαθητών/μαθητριών Γυμνασίων & Λυκείων των Δήμων Φλώρινας και Πρεσπών και, ταυτόχρονα την ύψιστη εκδήλωση τιμής και ύμνου προς τα αγαθά της «παιδείας».
Η τιμητική αυτή εκδήλωση, επαναλαμβάνεται εδώ και 54 χρόνια με πραγματική ευλάβεια από τον ΦΣΦΑ, ως εκδήλωση των Τριών Ιεραρχών -αρχικά- και, από το 1969 φέρει πλέον το όνομα του Αρχιμανδρίτη Γερμανού Χρηστίδη (1883-1968), από το Μαυροχώρι (Μαύροβο) Καστοριάς. Το ξεχωριστό εκείνο «παιδί του χωριού», έμελε να τιμάται από τη δεύτερη πατρίδα του, τη Φλώρινα και από έναν Σύλλογο, τον «ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗ» και να ονοματοδοτεί την κορυφαία του εκδήλωση, εξαιτίας της ιδιαίτερης και αναγνωρίσιμης, από όλους, πνευματικής του προσφοράς: Της άφατης εκκλησιαστικής του πίστης, της ανιδιοτελούς αγάπης και προσφοράς και της ευρύτατης, δια βίου φιλομάθειάς του.
Ο Δημήτριος Ρίζος του Χρίστου (αρχικό του όνομα) τελείωσε το δημοτικό του χωριού του και το Γυμνάσιο Καστοριάς «υπό τον Καστορίας Γερμανό Καραβαγγέλη», ο οποίος, τον χειροτόνησε διάκονο (1908) δίνοντάς του το όνομά του, Γερμανός και στέλνοντάς τον για ανώτερες σπουδές στη Θεολογική Σχολή Χάλκης από όπου αποφοίτησε το 1912 με «λίαν καλώς». Ως διακριθείς, του προτάθηκαν ευρύτερες σπουδές στη Γερμανία, τις οποίες αρνήθηκε εξαιτίας της αγάπης του για την Καστοριά, την οποία και υπηρέτησε ως ιερέας και ιεροκήρυκάς της (1912-1915).
Ενώ ποθούσε να υπηρετήσει τη γενέτειρά του Καστοριά, «Θεία βουλή-θέληση» τον οδήγησε δύο φορές στη Φλώρινα. Την πρώτη (1915-1920), προσωρινά, ως καθηγητή Γυμνασίου και τη δεύτερη (1934-1968), μόνιμα, πάλι ως καθηγητή Γυμνασίου (1934-1939), αλλά και ως Ιεροκήρυκα (1941-1953) και ως Γενικό Αρχιερατικό Επίτροπο της Ιεράς μας Μητροπόλεως (1953-1967). Από τις αρχές του 1968, αρρώστησε και νοσηλεύτηκε στο Νοσοκομείο της Φλώρινας, έως την κοίμησή του (15/10/1968).
Τα 40 αυτά χρόνια, έζησε με τους Φλωρινιώτες χαρές και λύπες, μαρτυρικές και μεγαλειώδεις στιγμές, (τριπλή κατοχή, απελευθέρωση, αδελφοκτόνο αντάρα). Θεοσεβής, φιλακόλουθος, φιλέορτος, ασκητικός, ευφυής, ελεήμων, φιλομαθής (πάντα κουβαλούσε ένα βιβλίο μαζί του), δεινός Ελληνιστής (αλλά και γνώστης τουρκικής, γαλλικής, και γερμανικής γλώσσας), ικανότατος λόγιος, ιστορικός ερευνητής και συγγραφέας (με δημοσιεύσεις σε εφημερίδες και περιοδικά -«Πάνταινος» του Πατριαρχείου Αλεξανδρείας και «Αριστοτέλης» του ΦΣΦΑ), εξαίρετος ορειβάτης, ακούραστος οδοιπόρος, σεμνότατος, ταπεινός, ακέραιος ως χαρακτήρας, χωρίς να προκαλέσει ή να δώσει το παραμικρό δικαίωμα. Για αυτό και οι Φλωρινιώτες δεν τον παρεξήγησαν τόσες δεκαετίες, όταν οι νοικοκυρές τον προσκαλούσαν στο σπίτι τους για φαγητό ή του πήγαιναν φαγητό στο κελί του στον Αγ. Γεώργιο, άφοβα, ή όταν τον έβλεπαν στις κινηματογραφικές αίθουσες της πόλης μας ως λάτρη του καλού κινηματογράφου, ή όταν έκανε φροντιστηριακά μαθήματα ξένων γλωσσών σε κατ’ οίκον διδασκαλίες.
Ως μοναδικό κληρονόμο της κινητής του περιουσίας όρισε τον ΦΣΦΑ με σκοπό: «…να ανεγερθεί οίκημα προς στέγασίν του για την ανύψωσιν του πολιτιστικού επιπέδου της νεολαίας Φλωρίνης μέσω του Συλλόγου ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ».
Σε αυτή τη γραπτή παρακαταθήκη του παπα-Χρηστίδη, που σεβάστηκαν όλα τα ΔΣ του ΦΣΦΑ, κατά κύριο λόγο, οφείλεται και η έναρξη ανέγερσης του υπάρχοντος κτηρίου. Ανακηρύχθηκε Μέγας Ευεργέτης του Συλλόγου μας και προς τιμή του η ετήσια «Χρηστίδειος Τελετή». Δεν ζήσαμε με τα λεφτά του παπα-Χρηστίδη, αλίμονο. Ζήσαμε με τις πνευματικές του παρακαταθήκες και το παράδειγμά του. Διότι, η πνευματική προσφορά ενός ανθρώπου είναι ανώτερη από κάθε υλική προσφορά, καθώς η υλική προσφορά έχει συγκεκριμένο ή συγκεκριμένους αποδέκτες, ενώ η πνευματική προσφορά απλώνεται προς όλους.
Τιμώμενοι μαθητές και μαθήτριες.
Σήμερα σύσσωμες οι Αρχές του τόπου μας και επιφανών Θεσμών σας τιμούν με πανηγυρικό τρόπο. Όπως σας αξίζει κατά την παράδοσή μας: Λιτά και αρχοντικά. Με ευγένεια και ήθος. Με χαρά και καμάρι. Διότι η σημερινή εορτή ανήκει αποκλειστικά πρώτα-πρώτα σε εσάς που αριστεύσατε κατά την προηγούμενη σχολική χρονιά, έπειτα στους καθηγητές σας που μόχθησαν μαζί σας και τέλος στους γονείς και τις οικογένειές σας που σας στήριξαν και σας στηρίζουν, ποικιλοτρόπως.
Στους προσωπικούς σας κόπους και μόχθους, αλλά και στους κόπους όλων των συμμαθητών σας που εκπροσωπείτε, τιμάται η παιδεία και τα πολλαπλά αγαθά της, η ευρυμάθεια, ο πολιτισμός, η ωραιότητα του πνεύματος, η ευγενής άμιλλα, η έντιμη και συνεχής προσπάθεια, η άσκηση ψυχής, ο πνευματικός κόπος, οι παροδικές στερήσεις, η παίδευση και η καλλιέργεια του νου, η εξάσκηση των αισθήσεων, ο καθορισμός στόχων, η αυτοσυγκέντρωση, η πειθαρχία, η επιμονή, ο δημιουργικός μόχθος, η συνέχιση της ζωής, το θάρρος, η τόλμη, οι ενεργές πρωτοβουλίες, οι δημιουργικές πράξεις, η υπεράσπιση της αλήθειας και του δικαίου.
Από ό,τι λένε καθηγητές και συμμαθητές σας, είστε και καλοί χαρακτήρες. Εκπέμπετε θετική αύρα, εμπνέετε ένα αισιόδοξο μέλλον. Ευχόμαστε να πετύχετε στις σπουδές και στη ζωή σας. Σας συγχαίρουμε και πάλι.
Κυρίες & κύριοι
Στο βαρύ βήμα της «Χρηστιδείου Τελετής» προσκαλούνται ως ομιλητές άτομα τα οποία με την αναγνωρισιμότητά τους, την ευρυμάθεια, την ενασχόλησή τους με την παιδεία, με την ευρεία της έννοια, την προσωπικότητά τους και, οπωσδήποτε την αγάπη και την προσφορά τους στον τόπο, μπορούν να απευθυνθούν στους νέους και τις νέες που θα έχουν αύριο τις τύχες της Πατρίδας στα χέρια τους, εμπνέοντάς τους και αποτελώντας οι ίδιοι πρότυπα καταξίωσης και προσφοράς.
Φέτος και με αφορμή τον εορτασμό των 75 χρόνων του Συλλόγου μας, επιλέχθηκε ως ομιλητής, ο Μητροπολίτης Προύσης Υπέρτιμος και Έξαρχος Βιθυνίας κ.κ. Ελπιδοφόρος, Σχολάρχης (Διευθυντής) της Ιεράς Θεολογικής Σχολής της Χάλκης, Ηγούμενος της Ιεράς Πατριαρχικής & Σταυροπηγιακής Μονής της Αγίας Τριάδος Χάλκης και, Αναπληρωτής Καθηγητής του Τμήματος Ποιμαντικής & Κοινωνικής Θεολογίας της Θεολογικής Σχολής του ΑΠΘ.
Τιμώντας επί δεκαετίες, εδώ στον ΦΣΦΑ, έναν απόφοιτο της Χάλκης τον παπαΧρηστίδη, αποφασίσθηκε για πρώτη φορά στην ιστορία του θεσμού, να προσκληθεί τιμητικά ο νυν Δ/ντης της Σχολής (παρ’ ότι κλειστή), του Ανώτατου αυτού Εκκλησιαστικού Πνευματικού Ιδρύματος. Για να τιμηθεί η προσφορά της Σχολής, το μεγαλείο της, η σημασία και η συμβολή της στην αναστύλωση της παιδείας του Γένους μας σε δύσκολες και σκοτεινές περιόδους της ιστορίας μας από αποφοίτους της όπως ο Γερμανός Χρηστίδης. Διότι οι απόφοιτοι της Χάλκης, ξεχώρισαν ως πολυδιάστατες προσωπικότητες σε όλη την επίγεια πολιτεία τους.
Διότι ο Ομιλητής είναι Πανεπιστημιακός Καθηγητής του ΑΠΘ και επιπλέον διότι, ο νυν Σχολάρχης της Χάλκης, όπως δηλώνει ευθαρσώς και ο ίδιος, ανδρώθηκε πνευματικά στην Φλώρινα.
Ο Μητροπολίτης Προύσης κ. Ελπιδοφόρος (Ιωάννης Β. Λαμπρυνιάδης) γεννήθηκε στην Κων/πολη (1967). Φοίτησε στην Αστική Σχολή Μακροχωρίου Κων/πολης και στη Θεσ/νικη, όπου τελείωσε το Γυμνάσιο. Αποφοίτησε από το 1ο Λύκειο Καλλιθέας Αθηνών και έλαβε το πτυχίο του Τμήματος Ποιμαντικής της Θεολογικής Σχολής του ΑΠΘ (1987) με άριστα. Ολοκλήρωσε τις μεταπτυχιακές του σπουδές (1993) στο τμήμα Βυζαντινής Φιλολογίας του Πανεπιστημίου της Βόννης Γερμανίας. Πολλά καλοκαίρια εκείνης της νεανικής και φοιτητικής του ζωής τα πέρασε στη Φλώρινα, στην Κατασκήνωση της Πρώτης.
Το 1994 χειροτονήθηκε Διάκονος του Οικουμενικού Πατριαρχείου και διορίστηκε Κωδικογράφος, Υπογραμματέας (1995) και Αρχιγραμματέας (2005) της Αγίας & Ιεράς Συνόδου του Οικουμενικού Θρόνου, λαμβάνοντας και το οφίκιο του Αρχιμανδρίτη της Μεγάλης του Χριστού Εκκλησίας.
Το 1996-1997 απεστάλη στη Θεολογική Σχολή του Αγ. Ιωάννη του Δαμασκηνού στο Μπαλαμάντ του Λιβάνου.
Παράλληλα με τα ιερατικά και διοικητικά καθήκοντα, ανακηρύχτηκε Διδάκτωρ του Τμήματος Ποιμαντικής του ΑΠΘ (2001). Δίδαξε ως επισκέπτης καθηγητής στη Θεολογική Σχολή Τιμίου Σταυρού Βοστόνης ΗΠΑ (2004), το μάθημα «Η θέσις του Οικουμενικού Πατριαρχείου εν τη Ορθοδόξω Εκκλησία».
Από το 2011 είναι Αναπληρωτής Καθηγητής στο Τμήμα Ποιμαντικής & Κοινωνικής Θεολογίας της Θεολογικής Σχολής του ΑΠΘ, διδάσκοντας Συμβολική, Διορθόδοξες – Διαχριστιανικές Σχέσεις και Οικουμενική Κίνηση.
Το 2011, χειροτονήθηκε Μητροπολίτης Προύσης, και ορίστηκε Ηγούμενος της Ιεράς Πατριαρχικής & Σταυροπηγιακής Μονής της Αγίας Τριάδος Χάλκης.
Διετέλεσε ορθόδοξος γενικός γραμματέας της Διεθνούς Μικτής Επιτροπής στον Θεολογικό Διάλογο της Ορθοδόξου Εκκλησίας με την Παγκόσμια Λουθηρανική Ομοσπονδία και μέλος πολλών Πατριαρχικών Αντιπροσωπιών Γενικών Συνελεύσεων του Συμβουλίου Ευρωπαϊκών Εκκλησιών, του Παγκοσμίου Συμβουλίου Εκκλησιών, Μειζόνων και Υπερτελών Συνόδων της Ορθοδόξου Εκκλησίας, Διευρυμένων Συνόδων (2006) και Συνάξεων Προκαθημένων Ορθοδόξων Εκκλησιών (2008), μέλος της Επιτροπής Πίστεως & Τάξεως του Παγκοσμίου Συμβουλίου Εκκλησιών.
Οι μελέτες, η εργογραφία, και το συγγραφικό του έργο ως Θεολόγου, Κληρικού, Αρχιγραμματέα, Πανεπιστημιακού και Ιεράρχου σημαντικό και πολύτιμο για μελετητές της Ορθοδοξίας εντός και εκτός αυτής.
Είναι γνώστης έξι (6) ξένων γλωσσών.
Γνωστές και ιδιαίτερα αξιέπαινες είναι οι άκρως προσεκτικές, συνεχείς προσπάθειες και διεκδικήσεις που καταβάλλονται από το Οικουμενικό Πατριαρχείο και τον ομιλητή ως Σχολάρχου, για τη διεθνή προβολή του αιτήματος περί επαναλειτουργίας της «γεραράς» και «παλαιφάτου» Θεολογικής Σχολής Χάλκης, κλειστής από το 1971, από το τουρκικό κράτος. Φυσικά, μόνο με τις επιτρεπόμενες δράσεις και εκδηλώσεις που αναφέρονται ρητά στους τουρκικούς νόμους και περιορισμούς, για να μην φανερωθεί η λάμψη και το μεγαλείο της Θεολογίας και της Οικουμενικότητάς της.
Διότι η Θεολογική Σχολή Χάλκης (1844-1971), ενώ λειτουργούσε επί 127 έτη ως μορφή μοναστικής αδελφότητας σε τόπο γαλήνης και ησυχίας, ζούσε μια έντονη εκπαιδευτική, ακαδημαϊκή και κυρίως εκκλησιαστική ζωή κατά τα πρότυπα των αρχαίων εκκλησιαστικών και Θεολογικών Σχολών Αλεξανδρείας, Αντιοχείας και Κων/πόλεως, καταρτίζοντας τους τροφίμους της στη θεολογική επιστήμη, την εκκλησιαστική τάξη, την πνευματική παράδοση της Ορθόδοξης πίστης μας.
Σημαντικές επίσης είναι οι ενέργειές του, για την εξαγορά παλαιών επιβλητικών, πλην όμως, ερειπωμένων ορθοδόξων εκκλησιών της Μητροπόλεως Προύσης, αλλά και σε ολόκληρη την Μικρά Ασία, με σκοπό την αναστύλωση, την επαναλειτουργία και την πλήρη επανάκτησή τους. Ως άλλος Γερμανός Καραβαγγέλης, με ειρηνικά μέσα και τρόπους, τελεί με ομάδες απογόνων προσκυνητών Θείες Λειτουργίες, Εσπερινούς, Τρισάγια, Αρτοκλασίες σε γκρεμισμένους ναούς. Το 2012, Φλωρινιώτες απόγονοι Κιουταχειωτών, επισκέφθηκαν, μαζί σας Σεβασμιότατε, προγονικές τους εστίες, μισογκρεμισμένες εκκλησίες και κοιμητήρια.
Σας συγχαίρουμε και σας επαινούμε για τον αγώνα που δίνετε όλοι σας στο Πατριαρχείο για τη Χάλκη και ευχόμαστε για τα ποθητά αποτέλεσμα, έχοντας πίστη και ελπίδα.
«Ως ευ παρέστητε», λοιπόν, Σεβασμιότατε Προύσης κ. Ελπιδοφόρε και σας ευχαριστούμε για την αποδοχή της πρόσκλησής μας.
Σας υποδεχόμαστε σε έναν όμορφο, ξεχωριστό και μαρτυρικό τόπο.
Σε μια πολύχρωμη και φιλόξενη πόλη με ωραίους και φιλότιμους πολίτες άρχοντες και αρχομένους.
Σε έναν ανοικτό και ιστορικό Σύλλογο.
Καλωσορίσατε σε μέρη γνωστά, οικεία και αγαπητά, φορτωμένα από εμπειρίες και μνήμες των νεανικών και φοιτητικών σας χρόνων. Χρόνια παλιά, χρόνια πολλά, χρόνια καθοριστικά, χρόνια δυναμικά που σφυρηλάτησαν πίστη, πορείες, διδασκαλίες, φιλίες, αποφάσεις, πράξεις.
Στο σημείο αυτό και λίγο πριν τον ομιλητή, απαραίτητη θεωρείται η αναφορά στους χορηγούς και συνεργάτες της «Χρηστιδείου Τελετής 2016»:
Την Ιερά Μητρόπολη Φλωρίνης Πρεσπών και Εορδαίας.
Την Ιερά Μητρόπολη Νέας Κρήνης και Καλαμαριάς.
Το Ίδρυμα της Βουλής των Ελλήνων.
Την Περιφερειακή Ενότητα Φλώρινας.
Τον Δήμο Φλώρινας.
Τον Δήμο Πρεσπών.
Την Εταιρεία Μακεδονικών Σπουδών Θεσσαλονίκης.
Τον ΟΜΙΛΟ ΔΕΗ ΑΕ, Αθήνα.
Το Πολιτιστικό Ίδρυμα Ομίλου Τράπεζας Πειραιώς.
Επίσης, ευχαριστούμε τους Δ/ντες και Καθηγητές των Γυμνασίων και Λυκείων της Β’/θμιας Εκπαίδευσης Φλώρινας, για την πολύτιμη βοήθεια που παρείχαν στο κάλεσμα του ΦΣΦΑ. Σας ευχαριστούμε πολύ όλους.
Σεβασμιότατε Προύσης κ. Ελπιδοφόρε, ευχαριστώντας σας για άλλη μια αφορά που αποδεχτήκατε την πρόσκλησή μας, σας παρακαλούμε να μεταφέρετε τις ευχαριστίες μας προς την Αυτού Θειοτάτη Παναγιότητα τον Οικουμενικό Πατριάρχη κκ Βαρθολομαίο για την παροχή αδείας προς εσάς και, σας προσκαλούμε να ανέλθετε στο βήμα της «ΧΡΗΣΤΙΔΕΙΟΥ ΤΕΛΕΤΗΣ 2016», για την ομιλία σας με θέμα:
«Το Πατριαρχείο και η Παιδεία του Γένους».
Η ΟΜΙΛΙΑ ΤΟΥ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗ ΕΛΠΙΔΟΦΟΡΟΥ
Τὸ Πατριαρχεῖο καὶ ἡ Παιδεία τοῦ Γένους
Ὁμιλία
του Σεβ. Μητροπολίτου Προύσης κ. Ἐλπιδοφόρου
κατὰ τὴν ῾Χρηστίδειον Τελετήν῾
τοῦ Φιλεκπαιδευτικοῦ Συλλόγου Φλωρίνης ῾Ὁ Ἀριστοτέλης῾
(Φλώρινα, Κυριακὴ 17ην Ἀπριλίου 2016)
Ἀγαπητά μου παιδιά,
Ἐπιτρέψτε μου πρὶν ἀπὸ κάθε ἄλλη σκέψη, νὰ ἐκφράσω τὴ χαρά μου καὶ τὴ συγκίνησή μου ποὺ βρίσκομαι στὴν πόλη της Φλώρινας, τὴν πόλη τῶν νεανικῶν μου χρόνων, τὴν πόλη ποὺ ἀγάπησα καὶ πέρασα τόσα και τόσα καλοκαίρια στὶς κατασκηνώσεις τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως.
Στὴ συνέχεια, ἐκφράζω τὶς εὐχαριστίες μου τόσο στὸν προσφιλέστατο Πρόεδρο τοῦ Διοικητικοῦ Συμβουλίου, ὅσο καὶ στὰ ἐκλεκτὰ μέλη τοῦ ἱστορικοῦ αὐτοῦ Συλλόγου, ὁ ὁποῖος σηματοδοτεῖ καὶ νοηματοδοτεῖ τὴν πολιτισμικὴ καὶ πνευματικὴ ζωὴ τῆς Φλώρινας ἐδῶ καὶ τόσες δεκαετίες.
Τὸ θέμα ποὺ ἐπέλεξα νὰ ἀναπτύξω ἐνώπιόν σας ἀφορᾶ τὸ Πατριαρχεῖο μας, τὴ Μητέρα Ἐκκλησία τοῦ Γένους μας, καὶ συγκεκριμένα τὴν προσφορά του στὸ χῶρο τῆς παιδείας μας.
Ἡ ἱστορία τοῦ Γένους μας καὶ ἡ ἱστορία τῆς Ὀρθόδοξης Ἐκκλησίας τοῦ Χριστοῦ συνδέονται ἄρρηκτα μεταξύ τους. Ὅταν τὸ ἔθνος μας ἔχασε κάθε τὴν κρατική του ὑπόσταση καὶ ὁ λαὸς ἔμεινε σκορπισμένος σὲ μία τεράστια γεωγραφικὴ ἔκταση, τότε αὐτὸς ποὺ τὸ κράτησε ζωντανό, αὐτὸς ποὺ τὸ κράτησε συνειδητοποιημένο καὶ γλωσσικὰ καὶ πολιτισμικὰ ἦταν ἡ Ἐκκλησία. Καὶ ποιὰ Ἐκκλησία; Ἡ κορυφαία Ἐκκλησία. Ἡ πρώτη Ἐκκλησία στὸ σύστημα τῶν Ὀρθοδόξων Ἐκκλησιῶν: τὸ Οἰκουμενικὸ Πατριαρχεῖο.
Ἐλᾶτε, ὅμως, νὰ δοῦμε μαζὶ ποιὰ παιδεία εἶναι αὐτὴ γιὰ τὴν ὁποία μερίμνησε τὸ Πατριαρχεῖο.
Πρῶτο χαρακτηριστικό.
Ἡ ἱστορία μας εἶναι ἱστορία ὑψίστης φιλομάθειας, ἀσυνήθιστης προσφορᾶς καὶ μεγάλων διωγμῶν.
Οἱ πατέρες τῆς Ἐκκλησίας μας ἀποτελοῦν ἀφετηρία γιὰ κάθε μας περιήγηση στὸ παρελθόν. Ἔτσι, βλέπουμε ὅτι οἱ πατέρες μας, τὰ μεγάλα αὐτὰ ἀναστήματα τοῦ ἑλληνισμοῦ, εἶχαν τὴ δυνατότητα ταυτόχρονα:
– νὰ πραγματοποιοῦν μεγαλεπήβολα καὶ μεγαλόπνοα ἔργα φιλανθρωπίας (π. χ. ἡ Βασιλειάδα τοῦ Μ. Βασιλείου),
– νὰ συντηροῦν τὴν ἀληθινή, τὴν ὀρθόδοξη πίστη,
– νὰ συμβουλεύουν μὲ τὶς θαυμάσιες ἐπιστολές τους καὶ νὰ νουθετοῦν μοναχούς,
– νὰ κυβερνοῦν τὴν ἐπισκοπὴ καὶ τὴ Μητρόπολή τους,
– νὰ λύνουν θεολογικὲς καὶ ἠθικὲς ἀπορίες,
– νὰ συγγράφουν κατὰ τῶν αἱρέσεων,
– νὰ γράφουν ποιήματα.
Οἱ μεγάλοι αὐτοὶ πατέρες, δὲν ἦταν μεγάλοι μόνο στὰ ἔργα, ἀλλὰ καὶ στὸ φρόνημα καὶ στὴν ἀνδρεία. Κυρίως, ἦταν μεγάλοι στὴν παιδεία: στὴν παιδεία ποὺ εἶναι τὸ στέρεο βάθρο καὶ ἡ ρίζα ποὺ τροφοδοτοῦσε ὅλα τὰ ὑπόλοιπα κατορθώματά τους.
Αὐτὸ σημαίνει, ὅτι ἡ Ἐκκλησία δὲν ἀσχολεῖται μόνο μὲ τὴ Θεολογία καὶ τὴν Ἁγία Γραφή. Τὰ μεγάλα ἐκκλησιαστικὰ ἀναστήματα ἦταν (καὶ εἶναι) μεγάλοι ἐπιστήμονες τῆς ἐποχῆς τους, ἀσχολούμενοι καὶ μὲ ὅποιες ἐπιστῆμες μπορεῖ νὰ βάλει ὁ νοῦς σας. Δὲν εἶναι τυχαῖο, ἑπομένως, ὅτι τὰ χειρόγραφα τῶν ἀρχαίων ἑλλήνων συγγραφέων σώθηκαν ἀπὸ τοὺς μοναχοὺς τῶν μοναστηριῶν. Τὰ πρῶτα πανεπιστήμια τὰ ἵδρυσαν οἱ Ἐκκλησίες. Τὶς μεγαλύτερες Βιβλιοθῆκες τὶς διαφύλαξαν μέχρι σήμερα οἱ ἄνθρωποι τῆς Ἐκκλησίας. Ὁ ἐκκλησιαστικὸς ἄνθρωπος, ὁ κληρικὸς τοῦ Πατριαρχείου μας εἶναι εὐρυμαθής, εἶναι σύγχρονος, γνωρίζει τὴν ἐποχή του, διαβάζει τὰ πάντα, παρακολουθεῖ τὰ πάντα, εἶναι σὲ ἐπαφὴ μὲ τὴν κοινωνία, τὴν τεχνολογία, τὴ μουσική, τὴ λογοτεχνία, τὴν ποίηση, ἀλλὰ καὶ τὴν διπλωματία, τὴν ἱστορία, τὴν πολιτική.
Δὲν μπορεῖ νὰ λέει κανεὶς ὅτι ἀγαπᾶ τὴν ἐνυπόστατη Σοφία τοῦ Θεοῦ, δηλαδὴ τὸν Υἱὸ καὶ Λόγο τοῦ Θεοῦ, χωρὶς ταυτόχρονα νὰ θέλει καὶ νὰ φροντίζει καὶ αὐτὸς νὰ προκόπτει ῾σοφίᾳ καὶ ἡλικίᾳ᾽[1], ὅπως ὁ Χριστὸς ὅταν ἦταν νέο παιδί.
Ἰσχυρίζονται κάποιοι ὅτι ἡ ἀνθρώπινη παιδεία εἶναι περιττὴ στὸν ἄνθρωπο τοῦ Θεοῦ, διότι αὐτὸς εἶναι ῾διδακτὸς Θεοῦ᾽, διδάσκεται δηλαδὴ ἀπὸ τὸν ἴδιο τὸν Θεὸ μὲ τὴ φώτιση τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, ὅπως ἔγινε μὲ τοὺς Μαθητὲς τοῦ Χριστοῦ, τοὺς ἀγράμματους ψαράδες, τοὺς ὁποίους ἀνέδειξε πανσόφους. Οὐδεὶς ἀμφισβητεῖ, βέβαια, τὴν δύναμη τοῦ Ἁγίου Πνεύματος νὰ συμπληρώνει ὅσα λείπουν (ἀναπληρώνει τὰ ἐλλείποντα) καὶ νὰ ἀναδεικνύει ὡς σοφοὺς ὅσους ὁ κόσμος θεωρεῖ ὡς ἄσοφους. Οὔτε μπορεῖ κανεὶς νὰ ἀμφισβητήσει τὴν ἐλευθερία τοῦ Ἁγίου Πνεύματος νὰ πνέι ὅπου θέλει, σὲ ὅσους θέλει καὶ νὰ ἀποκαλύπτει σὲ αὐτοὺς ὅσα θέλει. Κανείς, ὅμως, ἐχέφρων δὲν ἀμφισβητεῖ ὅτι ἡ ἐλευθερία καὶ ἡ δύναμη αὐτὴ τοῦ Ἁγίου Πνεύματος δὲν ἀποτελοῦν δικαιολογία γιὰ νὰ ραθυμοῦμε (νὰ τεμπελιάζουμε δηλαδή) καὶ νὰ μὴ κάνουμε ὅ,τι χρειάζεται, ὥστε νὰ συμμορφωθοῦμε στὴ θεϊκὴ ἐντολή ῾δράξασθε παιδείας᾽ (ἁρπᾶξτε, κρατεῖστε τὴν παιδεία δηλαδή), καὶ νὰ σπουδάσουμε ὄχι μόνο τὰ ἱερὰ γράμματα, αὐτὰ ποὺ μποροῦν νὰ μᾶς κάνουν σοφούς, ἀλλὰ καὶ νὰ ἀποκτήσουμε τὴ φυσικὴ ἐκείνη γνώση καὶ ἐπιστήμη, ἡ ὁποία εἶναι ἀπαραίτητη γιὰ τὴν ἐπιτυχία στὴ ζωή μας.
Καὶ ἤδη περνᾶμε στὸ δεύτερο χαρακτηριστικὸ τοῦ Πατριαρχείου μας.
Ὁ Ἀπόστολος Παῦλος, ὁ μεγάλος αὐτὸς μαθητὴς τοῦ Χριστοῦ μας, δὲν ἦταν ἀντίθετος μὲ τὴν παιδεία, ἀλλὰ μὲ τὴ χρήση τῆς λογικῆς ὡς κριτηρίου τῶν ἀληθειῶν τῆς πίστεως. Εἶναι σὲ ὅλους γνωστὸ τὸ ἀποτέλεσμα, τὸ ὁποῖο εἶχε στὴ Δύση ἡ ἐπικράτηση τοῦ σχολαστικισμοῦ καὶ τοῦ ὀρθολογισμοῦ σὲ θέματα θεολογικὰ καὶ σὲ θέματα πίστεως. Εἰδικότερα, ἀπὸ τὴ στιγμὴ ποὺ ἡ πίστη ἔγινε ἀντικείμενο ἐλέγχου μὲ τὸν ἀνθρώπινο ὀρθὸ λόγο, σταδιακὰ χάθηκε, γιατὶ ἡ πίστη πλέον θεωρήθηκε ὑποδεέστερη ἀπὸ τὸν ἀνθρώπινο νοῦ. Ἡ πίστη, ὅμως, παιδιά μου, εἶναι μία δύναμη τοῦ ἀνθρώπου παράλληλη καὶ ὄχι ὑποδεέστερη ἀπὸ τὸ νοῦ καὶ τὴ λογική. Ἡ πίστη μᾶς ὁδηγεῖ σὲ ἄμεση, σὲ ἐμπειρικὴ γνώση πραγμάτων ποὺ εἶναι ὑπεράνω τῆς λογικῆς μας: στὴ γεύση τῶν χριστιανικῶν ἀληθειῶν. Στὸ συγκεκριμένο σημεῖο, ἡ λογικὴ καὶ ὁ νοῦς ὑστεροῦν ἔναντι τῆς πίστεως: ἡ γνώση μὲ τὴ λογικὴ δὲν σημαίνει ἀναγκαστικὰ καὶ ἐμπειρικὴ ἐπιβεβαίωση. Πολλὲς φορὲς παραμένει θεωρητικὴ γνώση.
Συνεπῶς, ἡ ἐκκλησία μας δὲν ἀπορρίπτει τὴν παιδεία, ἀλλὰ ἀπορρίπτει τὴν ὑποταγὴ τῆς πίστεως στὸν ὀρθὸ λόγο. Γιατί; Διότι ἡ ὑποταγὴ αὐτὴ ὁδηγεῖ στὴ θεοποίηση τοῦ ἀνθρώπου, δηλαδὴ στὴν ἄρνηση (στὴν πράξη, ὄχι στὴ θεωρία) τοῦ Θεοῦ. Ἐ, αὐτὴ ἡ ἄρνηση τοῦ Θεοῦ στὴν πράξη, στὴν καθημερινὴ ζωή, λέγεται ἐκκοσμίκευση.
Ἀντίθετα πρὸς αὐτὴ τὴν ἀπολυτοποίηση τῆς ἀνθρώπινης φυσικῆς γνώσης, οἱ πατέρες τῆς Ἐκκλησίας μας θεωροῦν μὲν χρήσιμη τὴν παιδεία καὶ τονίζουν τὴν ὠφελιμότητα τῆς γνώσης, δὲν καθιστοῦν ὅμως τὴν ἀνθρώπινη λογικὴ ὡς κριτήριο ἀλήθειας. Ἐπιμένουν μὲ ἔμφαση ὅτι τὰ μυστήρια τῆς πίστης ξεπερνοῦν κάθε ἀνθρώπινη σοφία καὶ κάθε ἀνθρώπινη νοητικὴ ἱκανότητα. ῾ Ἱλιγγιᾷ δὲ νοῦς᾽ ψάλλουμε στὴν ἐκκλησία: παθαίνει δηλαδὴ ἴλιγγο ὁ νοῦς μας ὅταν προσπαθεῖ νὰ εἰσέλθει στὰ μυστήρια τῆς πίστεως.
Γι᾽ αὐτὸ στὴν Ὀρθόδοξη Ἀνατολικὴ Ἐκκλησία μας συνέβαινε τὸ ἑξῆς παράδοξο (γιὰ τὴ Δύση): ἐνῷ τὰ γράμματα καὶ οἱ ἐπιστῆμες εἶχαν θαυμαστὴ ἀνάπτυξη, τὸ φαινόμενο τῆς ἀντιπαράθεσης, τοῦ πολέμου μεταξὺ ἐπιστήμης καὶ θρησκείας ἦταν ἀνυπαρκτο, μέχρι ποὺ μᾶς ἦρθε πρόσφατα εἰσαγόμενο ἀπὸ τὴ Δύση. Καὶ αὐτὸ συνέβαινε, ἐπειδὴ τὸ ἕνα σεβάστηκε τὰ ὅρια τοῦ ἄλλου, ἀφοῦ κινοῦνται σὲ παράλληλα πεδία. Καὶ ὅπως ἔχετε μάθει, δύο παράλληλα κινούμενα σημεῖα ποτὲ δὲν συγκρούονται: ἀντίθετα, συναντῶνται, ἑνώνονται στὸ ἄπειρο.
Καὶ ἤδη σᾶς ἀνέφερα τὸ τρίτο χαρακτηριστικό.
Θὰ σᾶς πῶ ἕνα παράδειγμα: μὲ ρώτησε κάποτε ἕνας μεγάλος γιατρός, ἄν πιστεύω στὶς θαυματουργικὲς θεραπεῖες τῶν ἀσθενειῶν. Φυσικά, τοῦ ἀπάντησα, ὁ Θεὸς εἶναι δυνατὸν ὡς Παντοκράτωρ καὶ ὡς Δημιουργὸς τοῦ Σύμπαντος νὰ παρέμβει καὶ νὰ θεραπεύσει, ὅποτε ἐκεῖνος θέλει καὶ κρίνει. Καλά, μοῦ λέει ὁ γιατρός, καὶ πότε ξέρουμε ἂν μία θεραπεία ἔγινε ἀπὸ θαῦμα; Α, γιατρέ μου, τοῦ ἀπαντάω, αὐτὸ θὰ μᾶς τὸ ποῦν οἱ γιατροί ! Δὲν μπαίνω στὰ χωράφια σου. Ἐσὺ θὰ μοῦ πεῖς ἂν ἰατρικὰ ἡ συγκεκριμένη περίπτωση θεραπείας ἀσθενοῦς ἔχει ἰατρικὴ καὶ ἐπιστημονικὴ ἐξήγηση ἢ ὄχι. Καὶ τότε, ὅταν ἐσὺ φτάσεις στὰ ὅριά σου ὡς ἐπιστήμων, ἐγὼ ὡς ἀρχιερεὺς θὰ ἀναγνωρίσω τὸ θαῦμα[2].
Θέλω, ὅμως, νὰ προσέξετε τὸ ἑπόμενο χαρακτηριστικό.
Τιμοῦμε ὡς Ἐκκλησία τὴν παιδεία, γιατὶ αὐτὴ εἶναι ἡ γύμναση ἐκείνη ποὺ κάνει τὸν ἀθλητὴ ἰσχυρὸ καὶ ἀκαταμάχητο καὶ ἀκαταγώνιστο κατὰ πάντα.
Ὁ ἄνθρωπος γεννιέται μὲ ὁρισμένες δυνατότητες. Αὐτὲς τὶς δυνατότητες τὶς κάνει ἱκανότητες μὲ τὴν παιδεία. Τίποτε τὸ καλὸ δὲν ἀποκτιέται χωρὶς αὐτὴ τὴν ἐκγύμναση. Δὲν εἶναι μόνο ἡ γνώση, ἡ ὁποία ἀποκτιέται μὲ τὴν παιδεία. Εἶναι καὶ τὸ ἦθος, ἡ ἀρετή, ἡ σύνεση, ἡ σοφία. Οἱ γνώσεις χωρὶς τὸ ἦθος ἐνδέχεται νὰ καταντήσουν ἐργαλεῖο τοῦ κακοῦ. Τὸ χριστιανικὸ μάλιστα ἦθος δίνει τὴν ἀνώτερη ἐκείνη διάκριση, ἡ ὁποία κάνει σοφοὺς ἀκόμη καὶ αὐτοὺς ποὺ κατὰ τὴν ἄποψη τοῦ κόσμου ἔχουν λιγότερες γνώσεις.
Ἑπομένως, παιδεία δὲν εἶναι ἁπλᾶ νὰ γεμίζουμε τὸ μυαλό μας μὲ γνώσεις. Ἡ παιδεία ἔχει σχέση καὶ μὲ τὸ ἦθος, τὴν συμπεριφορά, τὸν χαρακτῆρα τοῦ ἀνθρώπου. Παιδιά μου, ἐσεῖς δὲν εἶστε ἁπλᾶ ἕνας σκληρὸς δίσκος ὑπολογιστὴ ποὺ πρέπει νὰ τὸν γεμίσουμε μὲ πολλὰ giga bites ἢ καὶ tera bites. Αὐτὰ τὰ κάνουμε στοὺς ὑπολογιστές. Ἀλλὰ καὶ ὑπολογιστὲς νὰ εἴσασταν, μόνο μὲ μνήμη δὲν θὰ μπορούσατε νὰ λειτουργήσετε ἂν δὲν εἴχατε φορτωθεῖ τὸ κατάλληλο λογισμικό, τὸ κατάλληλο software ποὺ θὰ ἐπεξεργαζόταν τὸν ὄγκο πληροφοριῶν ποὺ θὰ σᾶς φορτώναμε. Ἐπειδὴ ὅμως δὲν μᾶς φθάνει ἁπλᾶ νὰ σᾶς κάνουμε genious, ἰδιοφυΐες δηλαδή, ἀλλὰ θέλουμε νὰ σᾶς κάνουμε ἀνθρώπους, ἀνθρώπους μὲ Θεό, γιαυτό, μιλᾶμε γιὰ κάτι ἀνώτερο: μιλᾶμε γιὰ σοφία, γιὰ παιδεία, γιὰ Θεό.
Ξέρετε τὶ ἔπαθε ἡ Δύση τόσες δεκαετίες; Πάλεψε πολὺ θεσμικὰ καὶ κρατικὰ νὰ ἀπομακρύνει τὴ θρησκεία ἀπὸ τὴν ἐκπαίδευση καὶ τὴν παιδεία γενικότερα. Καὶ τί ἔγινε; Ἀπέκτησε γενιὲς ὁλόκληρες ἄριστων κατὰ τὰ ἄλλα ἐπιστημόνων, οἱ ὁποῖοι ὅμως δὲν εἶχαν κανένα ἠθικὸ ὑπόβαθρο. Ἐπιστήμονες ποὺ δὲν εἶχαν κανένα πρόβλημα, κανένα ἠθικὸ κώλυμα νὰ χρησιμοποιήσουν τὶς ἱκανότητες καὶ τὶς γνώσεις τους γιὰ προσωπικὰ συμφέροντα ἢ γιὰ τρομοκρατικὲς ἐνέργειες ἢ γιὰ ἄλλες σκοπιμότητες, ἐντελῶς ἀπάνθρωπες. Ἐπιστήμονες χωρὶς παιδεία, ἐπιστήμονες χωρὶς πυξίδα στὴ ζωή.
Μετὰ ἀπὸ αὐτό, ἡ Δύση σήμερα προσπαθεῖ σὲ ὅλες τὶς θετικὲς ἐπιστῆμες νὰ εἰσάγει τὸ μάθημα τῆς ἠθικῆς: ethics τὰ ὀνομάζει. Προσπαθεῖ, δηλαδή, νὰ ἐμπνεύσει κάποιες ἠθικὲς ἀρχές, ὥστε νὰ σταματήσει νὰ παράγει ἀνθρώπους χωρὶς παιδεία. Ἐπιστρέφει, δηλαδή, δειλά δειλά στὴν ἔννοια τῆς παιδείας ποὺ τὸ Πατριαρχεῖο μας καὶ ἡ Ὀρθόδοξη Ἀνατολὴ πάντοτε εἶχε καὶ προωθοῦσε.
Ὁ Κύριός μας Ἰησοῦς Χριστὸς συμβούλεψε τὴ γνώση τῆς ἀλήθειας σὰν προϋπόθεση τῆς πνευματικῆς ἐλευθερίας καὶ ὁ Ὅσιος Πέτρος ὁ Δαμασκηνὸς συγκαταλέγει τὴν ἄγνοια ἀνάμεσα στὰ ἁμαρτωλὰ πάθη (Φιλοκαλία Γ᾽, σελ. 107).
Στὴν προσπάθειά μας αὐτὴ γιὰ ἀπόκτηση γνώσης πρέπει νὰ ἔχουμε στραμμένα τὰ μάτια μας πρὸς τὸ Θεό: διότι ἐκεῖνος εἶναι ῾καὶ ὁδηγὸς τῆς σοφίας καὶ διορθωτὴς τῶν σοφῶν᾽, ἀφοῦ καὶ ἐμεῖς καὶ τὰ λόγια μας εἴμαστε στὰ χέρια του, ὅπως εἶναι στὰ χέρια του κάθε λογικὴ καὶ κάθε ἐπιστήμη (Σοφία Σολ. 7, 15-16).
Ἡ σοφία, τὸ ἀπόσταγμα αὐτὸ τῶν πολλῶν γνώσεων καὶ τῆς καθαρῆς καρδιᾶς καὶ τοῦ φωτισμοῦ ἀπὸ τὸ Θεό, προφυλάσσει τὸν ἄνθρωπο ἀπὸ τὶς παγίδες καὶ τοὺς κινδύνους τῆς ζωῆς. Μᾶς καθοδηγεῖ στὶς σωστὲς ἐπιλογὲς στόχων καὶ μέσων. Μᾶς δείχνει κάθε φορὰ ποιὸ εἶναι τὸ οὐσιαστικὸ καὶ τὸ κύριο καὶ ποιὸ εἶναι τὸ δευτερεῦον καὶ μικρότερης σημασίας. Λύνει ἀμφιβολίες, ἐπιλέγει τὸ ὀρθὸ καὶ τὸ ὠφέλιμο. Ὁδηγεῖ στὴν ἐπιτυχία, στὴν ἐπιτυχία ὅπως τὴν ἐννοεῖ ὁ Θεὸς καὶ ὅπως τὴν ἐννοεῖ καὶ ὁ ἄνθρωπος.
Ἀντίθετα, ἡ κοσμικὴ (αὐτὴ δηλαδὴ ποὺ δὲν λαμβάνει τὸ Θεὸ ὑπ᾽ ὄψιν) ἀντίληψη, ῾ἄγει τοὺς νέους ὑπὸ τὴν πεπλανημένην τυραννίδα τῆς εἱμαρμένης᾽, λέει ὁ Χρυσόστομος: ὁδηγεῖ δηλαδὴ τοὺς νέους στὴν τυραννικὴ μοίρα τῆς ἀποτυχίας, γιὰ νὰ τὸ πῶ στὴ σύγχρονη γλῶσσα. Τὸ ἀποτέλεσμα μιᾶς τέτοιας χωρὶς Θεὸ ἀγωγῆς εἶναι γνωστὸ ἀπὸ παλιά. Ἀκοῦστε μία περιγραφὴ τοῦ Χρυσοστόμου: ῾Γι᾽ αὐτό, λέει ὁ Χρυσόστομος, ἔχουμε ταραχὲς καὶ θορύβους σήμερα, γιατὶ οἱ μαθητὲς εἶναι γεμᾶτοι μὲ ἐγωϊστικὸ φρόνημα, ἀνέτρεψαν τὴν τάξη καὶ ἔφεραν τὰ πάνω κάτω. Καὶ ἂν πᾶς νὰ τοὺς κάνεις κάποια παρατήρηση, κατηγοροῦν ὅσους εἶναι στὴν ἐξουσία, ἐπειδὴ ἐμεῖς τοὺς παιδαγωγήσαμε μὲ λάθος τρόπο᾽.
Γιαυτὸ εἶναι ἀνάγκη νὰ ἐντείνουμε τὶς προσπάθειές μας τόσο γιὰ τὴν ἀπόκτηση τῆς ἐπιστημονικῆς κατάρτισης καὶ γνώσης, ὅσο, ὅμως καὶ γιὰ τὴν ἀπόκτηση τῆς σοφίας τοῦ Θεοῦ. Μόνον ἔτσι θὰ ὀνομαζόμαστε ἐπάξια ἄνθρωποι, τὸ μεγαλύτερο αὐτὸ ἀξίωμα ποὺ ὑπάρχει στὴ γῆ, ὅπως εἶπε ὁ Πατριάρχης μας Βαρθολομαῖος[3].
Οἱ πατέρες τῆς Ἐκκλησίας μας διακρίθηκαν ὄχι μόνο γιὰ τὴν ἁγιότητα τοῦ βίου τους, ἀλλὰ καὶ γιὰ τὴν πληρότητα καὶ τὴν ἀρτιότητα τῆς παιδείας τους.
Αὐτῶν τὸ παράδειγμα ἀκολούθησε καὶ ὁ Οἰκουμενικὸς Θρόνος, τὸ Πατριαρχεῖο μας, μαζὶ μὲ τὸ ποίμνιό του, μὲ ἐσᾶς, ἀγαπητοί μου. Πρώτιστο μέλημα ὅλων μας ἦταν πάντοτε ἡ παιδεία τοῦ Γένους.
Εἶναι χρήσιμο νὰ στρέψουμε τὴ μνήμη μας στὸ Οἰκουμενικό μας Πατριαρχεῖο καὶ στὴν προσφορὰ καὶ τὴ συμβολὴ του στὴν παιδεία τοῦ Γένους. Ἡ Μητέρα Ἐκκλησία, ὅπως ἀποκαλοῦμε ὄχι τυχαία τὸ Πατριαρχεῖο μας, εἶναι ἡ κατ᾽ ἐξοχὴν διδασκάλισσα καὶ κιβωτὸς τῶν γραμμάτων μας σὲ ὅλους τοὺς αἰῶνες.
Τὸ πολύπαθο Γένος τῶν ἑλλήνων, αὐτὸ ποὺ δημιούργησε τὸν μοναδικὸ ἑλληνικό, ἑλληνιστικό, ἀλεξανδρινὸ καὶ βυζαντινὸ πολιτισμὸ μὲ ὅλες τὶς ἐκφάνσεις του στοὺς ποικίλους τομεῖς τῆς ζωῆς καὶ τῆς κοινωνικῆς δραστηριότητας, σὲ κάποια δεδομένη στιγμὴ ἔχασε σχεδὸν τὰ πάντα, τὴν ἡμέρα ἐκείν τῆς 29ης Μαΐου. Καὶ ἀπὸ ἐλεύθερο, ἔγινε δοῦλο γένος.
Καὶ τότε, ὅπως εἴπαμε στὴν ἀρχή, ἡ μόνη πνευματικὴ δύναμή του ἦταν ἡ Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία, καὶ μάλιστα ἡ Μεγάλη τοῦ Χριστοῦ Ἐκκλησία τῆς Κωνσταντινούπολης, παρὰ τὴν ἀδυναμία καὶ τὴν αἰχμαλωσία της. Ἦταν ὅμως δυνατὴ πάντοτε μὲ τὸ σταυρικό της φρόνημα, τὸ φρόνημα τοῦ ἀνόθευτου χριστιανισμοῦ. Ἀνέλαβε, λοιπόν, ὑπὸ τὶς πλέον ἀντίξοες συνθῆκες νὰ διασώσει ὅ,τι μποροῦσε νὰ διασωθεῖ: πρώτιστα τὴν ὀρθόδοξη πίστη, καὶ ἐν συνεχείᾳ τὴ γλῶσσα καὶ τὶς παραδόσεις ποὺ συνθέτουν τὴν ταυτότητα τοῦ Γένους μὲ τὸν συγκερασμὸ τῆς ἑλληνικῆς καὶ τῆς ὀρθόδοξης χριστιανικῆς παιδείας.
Εἶναι γνωστὰ στοὺς πολλοὺς τὰ σχολεῖα, τὰ ὁποῖα ἵδρυσε τὸ Πατριαρχεῖο σὲ κάθε γωνιὰ τῆς γῆς. Ἀπὸ τὸ ῾κρυφό᾽ λεγόμενο τύπο σχολείου μέχρι τῆς περίφημης Ἀθωνιάδας Ἀκαδημίας στὸ Ἅγιον Ὄρος. Τὴν Εὐαγγελικὴ Σχολὴ τῆς Σμύρνης, τὸ Φλαγγίνειο Φροντιστήριο τῆς Βενετίας, τὶς σχολὲς τῶν Ἰωαννίνων, τῆς Κέρκυρας, τῶν Τρικάλων, τῶν Ἀγράφων, τοῦ Πηλίου, τῶν Κυδωνιῶν, τῆς Ἀδριανουπόλεως, τῆς Δημητσάνας, τῆς Κοζάνης, τοῦ Ἑλληνομουσείου τῆς Πάτμου, τοῦ Φροντιστηρίου τῆς Τραπεζοῦντος, τῆς Πατριαρχικῆς Μεγάλης τοῦ Γένους Σχολῆς, τῆς Θεολογικῆς Σχολῆς Χάλκης καὶ πολλῶν ἄλλων μέχρι τὸ 1923, τὴ Συνθήκη τῆς Λωζάνης. Ὅλες αὐτὲς τὶς σχολὲς ἵδρυσε ἡ Μητέρα Ἐκκλησία καὶ συντήρησε μὲ τὴ συνεργασία τοῦ Ἑλληνικοῦ Φιλολογικοῦ Συλλογου Κωνσταντινουπόλεως καὶ τῆς Πατριαρχικῆς Κεντρικῆς Ἐκπαιδευτικῆς Ἐπιτροπῆς.
Εἶναι ἐπίσης γνωστὴ ἡ μὲ κάθε δύναμη ὑποστήριξη τοῦ Πατριαρχείου στὸ ἀναγεννητικὸ καὶ ἱεραποστολικὸ ἔργο τοῦ Ἱερομάρτυρα Κοσμᾶ τοῦ Αἰτωλοῦ, ὁ ὁποῖος ἵδρυσε πλειάδα σχολείων σὲ κάθε γωνιὰ τοῦ δούλου Γένους. Ἔγραφε ὁ ἅγιος Κοσμᾶς τὸ ἔτος 1779 στὸν ἀδελφό του στην Πόλη τὰ ἑξῆς: ῾ἕως τριάντα ἐπαρχίες ἐπισκέφτηκα. ἵδρυσα δέκα σχολεῖα ἑλληνικά καὶ διακόσια γιὰ τὴν ἐκμάθηση τῆς στοιχειώδους γλώσσας, τοῦ Κυρίου συνεργοῦντος᾽. Σκεφτεῖτε, ἐκείνη τὴν ἐποχὴ νὰ ἱδρύονται 210 σχολεία σὲ μιά τόσο ὑποβαθμισμένη καὶ ξεχασμένη περιοχή.
Ἀπὸ τὴν ἄλλη, εἶναι ἄξιο να σημειωθεῖ ἡ ποικιλότροπη συμπαράσταση τοῦ Πατριαρχείου μας στην τεράστια συγγραφικὴ παραγωγὴ τοῦ μεγάλου διδασκάλου τοῦ Γένους Ὁσίου Νικοδήμου τοῦ Ἁγιορείτη. Ὅπως καὶ ἡ περίπτωση τοῦ Εὐγενίου Βουλγάρεως, ὁ ὁποῖος ἦταν ὁ πρῶτος εἰσηγητὴς τῆς διδασκαλίας τῶν θετικῶν ἐπιστημῶν στὸν ἑλληνικὸ χῶρο γιὰ τὴν ἐποχή, ὅταν στὴ Δύση οἱ ἐπιστήμονες ἀγωνίζονταν νὰ ἀντιμετωπίσουν τὸ φόβο τῆς ῾Ἱερᾶς Ἐξέτασης᾽. Καὶ ὅλα αὐτὰ ἔγιναν στὴν ἀνατολὴ μὲ τὴν εὐλογία, τὴν ἐνθάρρυνση καὶ τὴν ὑποστήριξη τοῦ ἐμπερίστατου καὶ ἐσταυρωμένου Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου. Τὸ ὁποῖο συντήρησε ἄσβεστη τὴ φλόγα τῆς πίστης καὶ τῆς παιδείας τόσο στὴ Βασιλίδα τῶν πόλεων ὅσο καὶ σὲ ὁλόκληρη τὴν τότε δικαιοδοσία του, μὲ μία λέξη, σὲ ὁλόκληρο τὸ Γένος. Εἶναι δὲ τοῖς πᾶσι γνωστό, ὅτι τὸ ψυχικὸ σθένος Πατριαρχῶν, Ἱεραρχῶν καὶ ἄλλων κληρικῶν, ἀλλὰ καὶ ἐν γένει πιστῶν ἀνθρώπων ἀποδείχθηκε ἐνίοτε ἰσχυρότερο τῆς αὐθαιρεσίας.
Δὲν ἔπρεπε νὰ γράψει ἡ ἱστορία μας ὅτι μὲ τὴν Ἅλωση τῆς Πόλης χάθηκε μαζὶ καὶ ὅλο τὸ προηγούμενο πνευματικὸ μεγαλεῖο της, τὸ μεγαλεῖο τῆς ἑλληνορθόδοξης παιδείας τοῦ Βυζαντίου, τῆς ἐπιστήμης καὶ τῆς τέχνης, κι ἂς εἶχαν καταφύγει στὴ δύση οἱ περισσότεροι λόγιοι τοῦ Γένους.
Τὸ Πατριαρχεῖο ἔχει πάντοτε τὴν πεποίθηση ὅτι ἡ βίαιη ἀποκοπὴ τῶν κλάδων προκαλεῖ περισσότερη ἐνδυνάμωση τῆς ρίζας, ὅταν ποτίζεται μὲ τὸ ζωντανὸ νερὸ τῆς γνώσης κατὰ Θεόν, τῆς ἀρετῆς καὶ τῆς ἐπιστήμης.
Ἡ Πατριαρχικὴ Μεγάλη τοῦ Γένους Σχολὴ: ἀνέδειξε ποιμένες καὶ διδασκάλους τοῦ Γένους καὶ ἐργάτες τῶν ἐπιστημῶν, τῶν τεχνῶν, τῶν πολιτικῶν καὶ διπλωματικῶν ὑποθέσεων, τοῦ ἐμπορίου καὶ τῆς ἐν γένει οἰκονομίας καὶ στὴν Πόλη καὶ πέραν αὐτῆς μέχρι τῶν ἀκραίων ὁρίων τῆς διασπορᾶς τοῦ Γένους. Διέσωσε τὰ πνευματικὰ ριζώματα τῆς φυλῆς καὶ τῆς Ὀρθόδοξης πίστης μας. Καὶ ἀπάντησε δημιουργικά, ἀκολουθώντας τὴ μέση ὁδό, ὅταν τὸ ἰσχυρὸ ρεῦμα τοῦ λεγόμενου Διαφωτισμοῦ εἶχε προκαλέσει ἴλιγγο σὲ πολλούς. Ἡ Σχολὴ ἐπιδίωξε καὶ πέτυχε ἐκεῖνο ἀκριβῶς, τὸ ὁποῖο εἶχε συστήσει τότε ὁ Ἀδαμάντιος Κοραῆς: ῾Νὰ θερμαίνεται τὸ Γένος χωρὶς νὰ καίγεται, ἀλλὰ κατὰ τὸ θαῦμα τῆς καιόμενης βάτου νὰ καίγεται χωρὶς νὰ κατακαίγεται᾽.
Διέσωσε καὶ τὴν πίστη καὶ τὴ γλῶσσα καὶ τὴν ταυτότητα τοῦ Γένους.
Ἐὰν θέλουμε νὰ σταθοῦμε στὸν σύγχρονο αὐτὸ κόσμο μὲ ὑπερηφάνεια γιὰ τὴν ταυτότητά μας, χωρὶς ἠττοπάθειες καὶ κόμπλες (συμπλέγματα), πρέπει νὰ γνωρίζουμε καλὰ ὅλα τὰ στοιχεῖα τῆς ταυτότητάς μας: πρῶτα τὴν ὀρθόδοξη πίστη μας, μετὰ τὴ γλῶσσα μας, τὴν ἱστορία μας καὶ τὸν πολιτισμό μας.
Διότι ἐὰν θελήσουμε νὰ σταθοῦμε στὸν κόσμο αὐτὸ ποὺ παγκοσμιοποιήθηκε ἤδη, εἴτε στὴν Εὐρώπη, εἴτε καὶ παγκόσμια, ἐὰν θέλουμε νὰ ἐπιβιώσουμε σὰν Γένος, καὶ δὲν εἴμαστε καταρτισμένοι, συνειδητοποιημένοι μὲ τὴν ταυτότητά μας, τότε δύο εἶναι δυνατὰ νὰ συμβοῦν: εἴτε θὰ πάθουμε σύγχυση λόγῳ ἀδυναμίας νὰ ἀνταποκριθεῖ στὸν διάλογο μὲ τὸ διαφορετικό, εἴτε τὴν ἀδυναμία μας αὐτὴ θὰ τὴν κάνουμε ἰδεολογία καὶ θὰ καταντήσουμε ὑπερσυντηρητικοί, ἐθνικιστές, ἀντιδραστικοί, καὶ ὁπωσδήποτε περιθωριακοί. Ὅταν, ὅμως, ὑπάρχει ἰσχυρὴ καὶ ὑγιὴς ἡ αὐτοσυνειδησία καὶ ἡ κατάρτιση μας σὲ ὅλα τὰ στοιχεῖα τῆς ταυτότητάς μας, τότε ὁ διάλογος μὲ τὸν «διαφορετικό» εἶναι ἀφορμὴ ἐμπλουτισμοῦ, ὀρθοδόξου μαρτυρίας καὶ ἔμπρακτης ἐπίδειξης τῆς χριστιανικῆς ἀγάπης πρὸς πάντες.
Μὲ ἐλπίδα καὶ αἰσιοδοξία, μὲ ἀμετακίνητη θέληση νὰ μιμηθοῦμε τὴν ἀγάπη τῶν πατέρων μας γιὰ τὴν παιδεία. Μὲ ἐπίγνωση τῆς ὑφιστάμενης κατάστασης. Κάνοντας ἔκκληση γιὰ βοήθεια. Ἐπικαλούμενοι τὶς προσευχὲς τῶν Ἁγίων μας. Εἴμαστε ὄρθιοι καὶ ἐπιμένουμε. Καὶ ἐλπίζουμε στηριζόμενοι πρῶτα ἀπὸ ὅλα στὸν Ἅγιο Θεό, αὐτὸν ποὺ ἀγαπᾶ τὴν παιδεία, καὶ κατὰ δεύτερο λόγο στοὺς ἄξιους δασκάλους καὶ καθηγητές μας: αὐτοὺς ποὺ ἀκούραστα μεταδίδουν ἀπὸ τὸ περίσσευμα τῆς καρδιᾶς καὶ τῆς διάνοιάς τους τὴ γνώση καὶ τὴν ἐπιστήμη στοὺς μαθητές, σὲ σᾶς. Καὶ τρίτον, στηριζόμαστε στὸ ζῆλο καὶ τὴν φιλομάθεια τῶν ἀγαπητῶν μας μαθητῶν καὶ μαθητριῶν, οἱ ὁποῖοι σὰν διψασμένη γῆ ἀπορροφοῦν τὴ γνώση ποὺ τοὺς προσφέρεται, καὶ σὰν γόνιμη γῆ δίνουν ἑκατονταπλάσιο καρπό[4].
Τὸ Πατριαρχεῖο μας, ὅμως δὲν εἶναι ἕνα ἔνδοξο παρελθόν. Εἶναι ἕνα ζωντανὸ παρόν. Καὶ αὐτὸ τὸ παρὸν εἶστε ἐσεῖς, παιδιά μου. Καὶ νὰ εἶστε ὑπερήφανοι ποὺ εἶστε παιδιὰ τοῦ Πατριαρχείου.
1. Γιατὶ χάρη στὴν Κωνσταντινούπολη ἡ Μακεδονία ἔσωσε τὴν ἑλληνικότητά της. Ὄχι μόνο διότι ἔστειλε τὸν Πατρὸ Κοσμᾶ τὸν Αἰτωλὸ ποὺ ἀνάστησε ἀπὸ τὴν ἀμάθεια τὸ Γένος, ἀλλὰ καὶ διότι ἔστειλε καὶ δεσποτάδες παλλικάρια σὰν τὸν Γερμανὸ Καραβαγγέλη, Μητροπολίτη Καστορίας, ὁ ὁποῖος σάρωσε ὅλη τὴ Δυτικὴ Μακεδονία ἀπὸ ὅλους ἐκείνους οἱ ὁποῖοι προσπάθησαν νὰ καταχραστοῦν τὶς γλωσσικὲς καὶ ἄλλες ἰδιαιτερότητες γιὰ ἀλλότριους σκοπούς.
Καὶ
2. Καὶ πιὸ συγκεκριμένα σήμερα, γιατὶ τὴ γιορτὴ αὐτὴ τῆς παιδείας καὶ τῶν γραμμάτων τὴν ὀφείλετε σὲ ἕνα παιδὶ τοῦ Πατριαρχείου, ἀπόφοιτο τῆς Θεολογικῆς Σχολῆς τῆς Χάλκης, αὐτὸν ποὺ χειροτόνησε ὁ Γερμανὸς Καραβαγγέλης καὶ ἄφησε τὸ βαθύ του ἴχνος στὴν πόλη τῆς Φλώρινας: τὸν ἀείμνηστο Ἀρχιμανδρίτη Γερμανὸ Χρηστίδη.
Στελέχη τέτοια τῆς Ἐκκλησίας, ὅπως ὁ Ἀρχιμ. Γερμανὸς Χρηστίδης καὶ ὁ προκάτοχός σας, Σεβασμιώτατε, αὐτὸς ποὺ ὅλοι ἀποκαλούσαμε ἁπλοϊκὰ ὡς π. Αὐγουστῖνο, εἶναι οἱ δύο μεγάλοι γεροπλάτανοι τῆς Φλώρινας, κάτω ἀπὸ τὴ σκιὰ τῶν ὁποίων τὰ παιδιά μας, ἐσεῖς, θὰ δροσίζεστε, θὰ ξεδιψᾶτε, θὰ ξεκουράζεστε, ὥστε νὰ παραδώσετε τὴ δάδα τοῦ Γένους στὰ παιδιά σας.
Σᾶς εὐχαριστῶ γιὰ τὴν προσοχή σας.
[1] Κατὰ Λουκᾶν Εὐαγγέλιο, Κεφ. 2, 52.
[2] Ὁμιλία τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριάρχου Βαρθολομαίου στὴν Ἑορτὴ τῶν Τριῶν Ἱεραρχῶν, Φανάρι, 30 Ἰανουαρίου 2001.
[3] Χαιρετισμὸς κατὰ τὴν Ἑορτὴ τῶν Τριῶν Ἱεραρχῶν, Φανάρι, 30 Ἰανουαρίου 1999.
[4] Χαιρετισμὸς τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριάρχη Βαρθολομαίου κατὰ τὸν ἑορτασμὸ τῶν 550 ἐτῶν τῆς Πατριαρχικῆς Μεγάλης τοῦ Γένους Σχολῆς, Φανάρι, 30 Ἰανουαρίου 2004.