Η ιστορία του Πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας: Το Πολυνομοσχέδιο (2019) : Μια απόπειρα ερμηνείας και ανάγνωσης
Σ. Ηλιάδου-Τάχου, Καθηγήτρια Νέας Ελληνικής Ιστορίας και Ιστορίας της Εκπαίδευσης Πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας
Συνεχίζοντας από εκεί που σταμάτησα την παρουσίαση των ιστορικών δεδομένων για το πανεπιστήμιο δυτικής Μακεδονίας θα προσπαθήσω να κάνω μια ανάγνωση και μια πρόβλεψη για τις αλλαγές που δρομολογούνται στον ακαδημαϊκό χάρτη της χώρας μετά το Πολυνομοσχέδιο, εστιάζοντας σε αυτό που μας αφορά: σε μέρος των διατάξεων που σχετίζονται με το πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας. Ανακεφαλαιώνοντας όσα είχα υποστηρίξει προηγουμένως αναφέρω ότι στο Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας, πριν από την ψήφιση του Πολυνομοσχεδίου, λειτουργούσαν και λειτουργούν α) Η Παιδαγωγική Σχολή της Φλώρινας με 2 Τμήματα, τα Τμήματα Δημοτικής Εκπαίδευσης και Νηπιαγωγών 2) Η Πολυτεχνική Σχολή της Κοζάνης με 3 Τμήματα, Το Τμήμα Μηχανικών Περιβάλλοντος, το Τμήμα Μηχανικών Πληροφορικής και Τηλεπικοινωνιών, το Τμήμα Μηχανολόγων Μηχανικών 3) Η Σχολή Καλών Τεχνών της Φλώρινας με 1 Τμήμα. Επιπλέον υφίστανται και λειτουργούν στη Δυτική Μακεδονία Σχολές και Τμήματα των ΤΕΙ.
Με το Πολυνομοσχέδιο ιδρύονται στο Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας
Α) Ιδρύονται 4 νέες Σχολές: α) Σχολή Οικονομικών Επιστημών, με έδρα την Κοζάνη, β) Σχολή Θετικών Επιστημών, με έδρα την Καστοριά, γ) Σχολή Γεωπονικών Επιστημών, με έδρα τη Φλώρινα, δ) Σχολή Επιστημών Υγείας, με έδρα την Πτολεμαΐδα. Αντίθετα η Σχολή Καλών Τεχνών στη Φλώρινα η οποία περιλάμβανε το Τμήμα Εικαστικών και Εφαρμοσμένων Τεχνών με έδρα τη Φλώρινα και ιδρύθηκε με το Π.Δ.181/31 του Αυγούστου 2006 και πρωτολειτούργησε από το ακαδημαϊκό έτος 2006-2007, με το το Πολυνομοσχέδιο και ενώ δόθηκαν 23 νέα Τμήματα στο πανεπιστήμιο δυτικής Μακεδονίας παραμένει μονοτμηματική και ως εκ τούτου δεν γίνεται λόγος για αυτή περαιτέρω.
Β) Ιδρύονται 23 νέα Τμήματα η πλειοψηφία των οποίων στην Κοζάνη
Τα Τμήματα διακρίνονται στις εξής κατηγορίες: α) σε Τμήματα που προϋπήρχαν π.χ. Τα Τμήματα της πρώην Παιδαγωγικής Σχολής Φλώρινας β) σε Τμήματα που προέκυψαν από μετεξέλιξη Τμημάτων και Σχολών των ΤΕΙ π.χ. Το Τμήμα Διοίκησης επιχειρήσεων κλπ. Το ερώτημα που προκύπτει για τα Τμήματα αυτής της κατηγορίας είναι γιατί δεν καταβλήθηκε προσπάθεια να συμπεριληφθούν αυτά στα ήδη υπάρχοντα, ως κατευθύνσεις, όπως για παράδειγμα το Τμήμα Μηχανικών Ορυκτών Πόρων στη Σχολή Μηχανολόγων Μηχανικών, η το Τμήμα «Αγωγής και Φροντίδας στην Πρώιμη Παιδική Ηλικία», με έδρα την Καστοριά το οποίο θα μπορούσε να είναι κατεύθυνση στο Τμήμα Νηπιαγωγών της Φλώρινας γ) σε νέα Τμήματα που δημιουργήθηκαν εκ του μηδενός χωρίς εκθέσεις βιωσιμότητας, χωρίς προϋπολογισμό για νέο εκπαιδευτικό προσωπικό, χωρίς μελέτη σκοπιμότητας. Τα συγκεκριμένα Τμήματα αντιγράφουν παλιά πετυχημένα Τμήματα της Θεσσαλονίκης και της Αθήνας π.χ. του Πανεπιστημίου Μακεδονίας ή του Οικονομικού πανεπιστημίου Αθηνών, ενώ δεν γίνεται καμία προσπάθεια να αιτιολογηθεί η σπουδή της κυβέρνησης να τα συστήσει εκ του μη όντος, όπως και καμία αναφορά σχετικά με το ποιες συγκεκριμένες ανάγκες πρόκειται αυτά να καλύψουν. Για παράδειγμα για το Τμήμα Διεθνών και Ευρωπαϊκών Οικονομικών Σπουδών που θα δημιουργηθεί εκ του μηδενός, αντιγράφοντας τα υψηλών προδιαγραφών Τμήματα Του Πανεπιστημίου Μακεδονίας και του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών χωρίς καμία απολύτως «μετρήσιμη» προϋπόθεση-προοπτική. Το ίδιο ισχύει και για το Τμήμα στατιστικής και ασφαλιστικής επιστήμης, Γιατί άραγε πέρα από την διευθέτηση των υπαρχουσών «συνεργειών» χτίζονται στον αέρα και νέα τμήματα; δ) σε Τμήματα των οποίων οι ονομασίες ταυτίζονται με τον τίτλο της Σχολής στην οποία υπάγονται: π.χ. τι νόημα έχει ένα Τμήμα Οικονομικών Επιστημών με έδρα την Καστοριά σε μια Σχολή Οικονομικών Επιστημών με έδρα την Κοζάνη; Ο τίτλος του όμοιος με τον τίτλο της Σχολής παραπέμπει σε Σχολή της οποίας θα μπορούσαν να είναι υποσύνολα τα λοιπά Τμήματα που προέρχονται από την «πανεπιστημιοποίηση» των ΤΕΙ. Είναι φανερή λοιπόν η προχειρότητα με την οποία εγκρίθηκαν Τμήματα, Σχολές κλπ. ε) σε Τμήματα που εμφανίζονται για πρώτη φορά στον πανεπιστημιακό χάρτη της χώρας π.χ. Περιφερειακής και Διασυνοριακής Ανάπτυξης, με έδρα την Κοζάνη, Τμήμα που καταγράφεται για πρώτη φορά στον ακαδημαϊκό χάρτη της χώρας, δεν έχει ορισμένο πρόγραμμα σπουδών, ακαδημαϊκό προφίλ, κλπ. και επιπλέον ιδρύεται στην Κοζάνη ενώ η Φλώρινα βρίσκεται στο τριεθνές και εννοείται ότι δεν υπάρχει καμία έκθεση βιωσιμότητας κλπ. για ένα Τμήμα που αναδύεται για πρώτη φορά στον χάρτη.. Ποιες σκοπιμότητες υπαγόρευσαν την σύστασή του; στ) σε Τμήματα που θα έπρεπε να ιδρυθούν ως Σχολές π.χ. Το τμήμα Ψυχολογίας στη Φλώρινα. Θα μπορούσε να συσταθεί αντί για το Τμήμα Ψυχολογίας, που ιδρύθηκε, Σχολή Ψυχολογίας στη Φλώρινα (εννοείται ότι δεν έχει προηγηθεί και εδώ έκθεση βιωσιμότητας, προϋπολογισμός, μελέτη για το εκπαιδευτικό προσωπικό , έκθεση για τις υποδομές κλπ). Βέβαια αν γινόταν Σχολή Ψυχολογίας θα ανέτρεπε τις «ισορροπίες τρόμου» στη Σύγκλητο που σχεδιάστηκαν από παράγοντες της ηγεμονεύουσας πόλης-πανεπιστημιούπολης σε περιφερειακό επίπεδο. ζ) σε Τμήματα που διασπείρονται για λόγους «απαιτήσεων των τοπικών παραγόντων» ενώ θα έπρεπε να ιδρυθούν δίπλα σε προϋπάρχοντα Τμήματα. Για παράδειγμα ένα Τμήμα προσχολικής φροντίδας, ενταγμένο στην μετονομασμένη σχολή Κοινωνικών και ανθρωπιστικών σπουδών, η οποία περιλαμβάνει το Τμήμα Νηπιαγωγών, δεν θα έπρεπε να λειτουργεί στην Φλώρινα, για να εξασφαλίζονται διδάσκοντες από το ένα στο άλλο Τμήμα και για να εξοικονομούνται υποδομές, π.χ. τα πρότυπα σχολεία. η) σε Τμήματα η ίδρυση των οποίων είναι «υποσχετική» και των οποίων η λειτουργία θα ξεκινήσει,αφού γίνουν οι αναγκαίες και σε όλες τις άλλες περιπτώσεις εκθέσεις, προϋπολογισμοί, μελέτες, που παρακάμφθηκαν, προκειμένου να ολοκληρωθεί πρόχειρα αλλά έγκαιρα η «συνέργεια». Τα Τμήματα αυτά χωρίζονται σε δύο κατηγορίες: 1. σε εκείνα που θα ενταχθούν σε μονοτμηματικές σχολές που αναγορεύτηκαν ως τέτοιες μετά την συγχώνευση/συνέργεια π.χ. η Σχολή Γεωπονικών σπουδών στη Φλώρινα και 2. σε εκείνα για τα οποία οι τοπικές έριδες μεταξύ των πόλεων της Δυτικής Μακεδονίας οδήγησαν στο να παραπεμφούν στις καλένδες και να δοθούν ως «καυτή πατάτα» στην επόμενη κυβέρνηση. Για παράδειγμα το Τμήμα Εργοθεραπείας, και το Τμήμα Λογοθεραπείας, με έδρα την Πτολεμαΐδα, το οποίο, όταν ιδρυθεί μετά το 2020 με προϋποθέσεις, θα ενταχθεί στη νεοσύστατη Σχολή Επιστημών Υγείας, με έδρα την Πτολεμαΐδα.
