Ο καθιερωμένος εορτασμός της ημέρας μνήμης της γενοκτονίας των Ελλήνων της Μικράς Ασίας πραγματοποιήθηκε την Κυριακή 4 Οκτωβρίου, με μέριμνα της Π.Ε. Φλώρινας και του Συλλόγου Κιουταχειωτών – Μικρασιατών Ν. Φλώρινας “Ο Άγιος Μηνάς”.
Ο εορτασμός αυτός έχει σκοπό να τονίσει ιδιαίτερα και να υπενθυμίζει τα γεγονότα της δραματικής περιόδου των διωγμών, της γενοκτονίας και του ξεριζωμού των Ελλήνων της Μικράς Ασίας από το Τουρκικό Κράτος, που είχαν σαν αποτέλεσμα να μετατρέψουν τον λαό των Ελλήνων της Μικράς Ασίας σε έναν λαό προσφύγων και διασποράς.
Η ημέρα ξεκίνησε με δοξολογία στον Μητροπολιτικό Ναό Αγίου Παντελεήμονος Φλώρινας και ακολούθησε επιμνημόσυνη δέηση και κατάθεση στεφάνων στο Μνημείο της Πλατείας Ι. Ιωαννίδη.
Η τελετή έκλεισε με ομιλία από την έφορο του Συλλόγου Κιουταχειωτών – Μικρασιατών κ. Αγγελική Γραφάκου. Ακολουθεί το πλήρες κείμενο της ομιλίας:
«93 χρόνια μετά… Και άντεξαν τους κατατρεγμούς, στην πείνα και την δίψα, στην εξαθλίωση και στον κάματο της στείρας ημέρας τους, ανυπόδητοι ψειριασμένοι και κουρελιασμένοι. Πριν λίγο νοικοκυραίοι, με την Ορθοδοξία και την λαϊκή τους παράδοση ψηλά, με την κουλτούρα τους και την φιλοσοφία τους για την ζωή. Και όταν λεηλατημένοι από τους Τούρκους και δεν είχαν τίποτε πια, είναι πάμπολλοι οι πρόσφυγες που έκρυψαν καλά στον κόρφο τους, ένα εικόνισμα της Παναγίας, σώζοντάς το έως εδώ στην εθνική τους πατρίδα… Πιστεύοντας πάντα πως η ημέρα της επιστροφής τους δεν ήταν απίθανη, αγαπημένοι και αθώοι στην κοινή τους μοίρα, σήκωνε ο ένας τον σταυρό του άλλου, γυρεύοντας να ποριστούν τα αναγκαία, λίγο χώμα γι αυτούς και τα παιδιά τους να πατήσουν, και λίγο νερό να ξεδιψάσουν… Η Διδώ Σωτηρίου στο βιβλίο της ‘’οι νεκροί περιμένουν, έγραψε: <<Η προσφυγιά κίνησε και απλώθηκε σ’ ολόκληρη την έκταση της Ελλάδας, σαν το ποτάμι που ξεχείλισε και έχασε την στράτα του, σαν το πεινασμένο κοπάδι ν’ αναζητεί βοσκή. Οι καταυλισμοί και οι περιμαντρωμένοι χώροι δεν την χωρούσαν πια και δεν την κρατούσαν..1500.οοο πεινασμένα στόματα, 1500.000 φτηνά χέρια, 1500.000 διψασμένοι άνθρωποι για δουλειά, για ελπίδα, τριγυρνούσαν στους δρόμους της Ελλάδας, με τα χέρια στις τσέπες της ανέχειας..!!! Έβγαλε ο πρόσφυγας την ζωή του στον πλειστηριασμό της φτήνειας όσο – όσο. Για ένα μεροκάματο στο εργοστάσιο. Για μια χούφτα καλαμπόκι στα χωράφια..>> Και ακούγονταν μέχρι τα πέρατα του κόσμου, το μοιρολόγι μιας γυναίκας όταν εγκατέλειπε τα Άγια Χώματα…’’Αφήκαν σπίτια όμορφα, αυλές μαρμαρωμένες. Αφήκαν τα περβόλια τους, τα μήλα φορτωμένα..” Η Μ. Καταστροφή του 1922, αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα ορόσημα της νεοελληνικής Ιστορίας. Η εκστρατεία της Μ. Ασίας, όχι μόνον δεν πρόσφερε τίποτε για την υπεράσπιση και κατοχύρωση των δικαιωμάτων και της ισοτιμίας της ελληνικής μειονότητος στην περιοχή της Μ. Ασίας για την σωτηρία του ελληνισμού στο όνομα του οποίου άρχισε, αλλά αντίθετα στάθηκε η βασική αιτία του ξεριζωμού του από τις πανάρχαιες εστίες του, από την προαιώνια γη του. Η ιστορική αλήθεια είναι αδυσώπητη. Την εκστρατεία μας την υπέβαλαν οι ιμπεριαλιστές με τις επεκτατικές τους τάσεις, για την εξυπηρέτηση των δικών τους συμφερόντων. Πλήθος αναμφισβήτητα γεγονότα και μαρτυρίες το επιβεβαιώνουν αυτό. Η κυβέρνηση Βενιζέλου πίστεψε στην Μεγάλη Ιδέα της δημιουργίας της ‘’μεγάλης Ελλάδας των δύο ηπείρων και των πέντε θαλασσών’’. Η πολιτική ηγεσία του έβλεπε την πρόοδο της χώρας, στους επεκτατικούς πολέμους, και όχι στην οικονομικοκοινωνική ανάπτυξη της χώρας μας που το είχε τόσο ανάγκη……Οι Βαλκανικοί πόλεμοι από το 1912 δηλαδή που άρχισαν, έως το τέλος του Α’ παγκοσμίου πολέμου που τελείωσε το 1918,οι Έλληνες στρατιώτες κουρασμένοι από τους συνεχόμενους πολέμους, ήταν επόμενο να εξαντληθούν ταλαιπωρημένοι καθώς ήταν… Προϊόντως του χρόνου, οι βλέψεις της νίκης των μέχρι την Άγκυρα, απέβησαν άκαρπες…Έτσι μετά την ήττα τους στον Σαγγάριο ποταμό, άρχισε η οπισθοχώρηση αφού τίποτε δεν προοιώνιζε την νίκη τους. Και έτσι άρχισε η προέλαση των Τούρκων. Από την πλευρά των, οι ιδεολόγοι του Μουσταφά Κεμάλ Ατατούρκ, του υπενθύμισαν, πως απειλείται θανάσιμα η ύπαρξη του Τουρκικού έθνους και η μόνη σωτηρία τους θα ήταν ο ξεριζωμός του μικρασιατικού ελληνισμού, όσος βέβαια θα απέμεινε ζωντανός μετά την λήξη του πολέμου. Τα δυτικά παράλια δοκιμάζονται από την φρικαλεότητα του τουρκικού φανατισμού, που μεταφράζεται με τους πιο βίαιους διωγμούς. Έτσι τον Αύγουστο και Σεπτέμβριο του 1922, συντρίβονται με περίσσεια τραγικότητα και για πάντα τα όνειρα του ελληνισμού της Μικρασίας. Στάχτη γίνονται πολλά χωριά και η Σμύρνη, η όμορφη ελληνική Σμύρνη, παρανάλωμα του πυρός..Κι αυτά μπροστά στα μάτια των συμμάχων, που έμεναν απλοί θεατές των τραγικών σκηνών του δράματος του ελληνισμού της Μ. Ασίας. Οι κυβερνήσεις τους, έστειλαν διαταγές να μην αναμειχθούν με κανένα τρόπο. Η διπλωματία τους επεδίωκε την νίκη του Κεμάλ, για να εξασφαλίσει τα οικονομικά και πολιτικά τους συμφέροντα. Ξημερώνοντας η αποφράδα ημέρα της 31 Αυγούστου του 1922,ξημέρωσε και η ύστατη μέρα της όμορφης πολιτείας..Της Σμύρνης με τους 16 Ορθόδοξους ναούς με σημαντικότερο το μητροπολιτικό ναό της Αγίας Φωτεινής, με την Όπερα, με σχολεία, όπως η ‘Ευαγγελική σχολή αρρένων’, με το αντίστοιχο θηλέων το ‘Κεντρικόν Παρθεναγωγείον’ και πολλά άλλα που δήλωναν τον πολιτισμό της, με τα μοντέρνα μαγαζιά της και τις ταβέρνες της στο ‘Κε’ το λιμάνι της, και τα ‘καφέ Αμάν ‘της.. Ο αέρας που φυσούσε όλες εκείνες τις ημέρες, ήταν δυτικός, σιγά-σιγά άρχιζε να γυρίζει προς τα ανατολικά, όλο δυναμώνοντας..Κάτι ασήμαντο έως αδιάφορο..Κι όμως..αυτό το ασήμαντο περίμεναν οι Τούρκοι για να κάψουν την Σμύρνη. Στους πρόποδες του Πάγου, ανατολικά, βρισκόταν η Τούρκικη συνοικία. Έπειτα η Αρμένικη, η Εβραϊκή ,η Ελληνική και βορινά προς την Πούντα η Λεβαντίνικη. Αν έβαζαν φωτιά όσο φυσούσε δυτικός άνεμος, μοιραία θα καιγόταν και η Τούρκικη συνοικία. Ενώ τώρα… Συμπέρασμα: Οργανωμένο έγκλημα λοιπόν… Οι εκρήξεις ακολουθούν η μία την άλλη και ο μαύρος καπνός απλώνεται παντού… Οι άνθρωποι αλλόφρονες, έπεφταν στην θάλασσα για να γλυτώσουν. Ο Έντουαρ Νεριώ, γάλλος συγγραφέας, περιγράφει:< Χιλιάδες δυστυχείς υπάρξεις, σωρευμένες κατά μήκος της προκυμαίας, ρίχτηκαν στην θάλασσα. Σε μεγάλο μήκος του λιμανιού, εκατοντάδες πτωμάτων, είχαν γεμίσει την θάλασσα, ώστε να μπορεί να βαδίσει κανείς πάνω σε αυτά. Τους επιπλέοντες τους αποτελείωναν οι Τούρκοι με ξύλα και σπαθιά. Αναρίθμητες οι υπάρξεις προ πάντων γυναίκες, παιδιά και γέροντες, εσφάγησαν μέσα σε αίσχιστες θηριωδίες. Επίσης ο Έρνεστ Χέμινγουέϊ, Αμερικανός συγγραφέας που το 1954 τιμάται με το βραβείο Νόμπελ για την λογοτεχνία, υπήρξε πολεμικός ανταποκριτής της ‘’Τορόντο Σταρ’’ στην Ευρώπη και περιέγραψε την Μ. Καταστροφή. Γράφει λοιπόν: <Το χειρότερο-είπε-,ήταν οι γυναίκες με τα νεκρά παιδιά. Δεν μπορούσαμε να τις πείσουμε να μας δώσουν τα πεθαμένα παιδιά τους. Τα είχαν νεκρά ακόμα και έξι ημέρες, αλλά δεν τα εγκατέλειπαν. Δεν μπορούσαμε να κάνουμε τίποτα. Τελικά έπρεπε να τους τα πάρουμε με την βία..>. Κάπου αλλού γράφει: <Η υποχώρηση του Ελληνικού στρατού, ήταν μια θλιβερή υπόθεση, αλλά δεν χρειάζεται να κατηγορήσουμε γι αυτό τον απλό Έλληνα φαντάρο. Ακόμα κι όταν γινόταν εκκενώσεις περιοχών, οι Έλληνες δρούσαν σαν πραγματικοί στρατιώτες. Ο Κεμάλ Ατατούρκ, θα είχε μεγάλο πρόβλημα, αν είχε να τους αντιμετωπίσει στην Θράκη. Ο λοχαγός Wittal του Ινδικού ιππικού, που βρισκόταν στην Ανατόλια ως παρατηρητής κατά την διάρκεια του πολέμου των Ελλήνων με τον Κεμάλ, μου είπε: ’’Οι Έλληνες στρατιώτες ήταν μαχητές πρώτης κατηγορίας… Οι αξιωματικοί τους ήταν άριστοι. Θα μπορούσαν να καταλάβουν την Άγκυρα και να τελειώσουν τον πόλεμο, αν δεν είχαν προδωθεί…>. Κατά τον Χέμινγουέϊ, η προδοσία αυτή πήγασε και από τους συμμάχους, αλλά και από τον βασιλιά Κωνσταντίνο. Και φυσικά ο γνωστός σε όλους μας Τζώρτζ Χόρτον, ο τότε πρόξενος των Η.Π.Α. στην Σμύρνη, ο οποίος ήταν παρών στα γεγονότα και τα κατέγραφε, θα γράψει: <Μια από τις πιο ζωντανές εντυπώσεις που πήρα μαζί μου φεύγοντας από την Σμύρνη, ήταν το συναίσθημα της καταισχύνης πως ανήκα στο ανθρώπινο γένος.>. Και το πιο ανατριχιαστικό… Τα άρθρα από Γαλλική εφημερίδα και από τους NEW YORKS TIMES, είναι ένα ντοκουμέντο για το τι απέγιναν τα κόκκαλα των σφαγιασθέντων της Μ.Καταστροφής. Τι γράφουν; <Το αγγλικό πλοίο ‘’Ζαν’’ μετέφερε 400 τόνους οστών Ελλήνων από τα Μουδανιά της Μ. Ασίας εις την Μασσαλίαν προς βιομηχανοποίησιν>. Τα ιερά κόκκαλα των σφαγιασθέντων Ελλήνων, πουλήθηκαν λοιπόν ως βιομηχανικό προϊόν… Οι Τούρκοι τα πούλησαν, οι Γάλλοι τα αγόρασαν, οι Άγγλοι διευκόλυναν και οι Γερμανοί αργότερα μιμήθηκαν…>. Οποία ντροπή για την ανθρωπότητα… Τελειώνοντας θα ήθελα να συσχετίσω και να συγκρίνω την Άλωση της Πόλης το 1453,με την θηριωδία των Ελλήνων από τους Τούρκους το 1922. Η απώλεια της Μ. Ασίας σημαίνει το τέλος 20 αιώνων ιστορίας. Το έτος 1453, σημαίνει το τέλος του Βυζαντίου. Μήπως το έτος 1922 είναι πολύ πιο τραγικό γιατί έφερε το τέλος του Μ. Ελληνισμού; Για να δούμε τις διαφορές λοιπόν..Έπειτα από την Άλωση της Πόλης, ο Μωάμεθ ο Πορθητής, έδωσε άδεια στο στρατό του να λεηλατήσει, να βιάσει, να σκοτώσει. ΑΠΑΓΟΡΕΥΣΕ όμως την καταστροφή της Πόλης και της Αγίας Σοφίας, διορίζοντας Πατριάρχη τον Γενάδιο Σχολάριο, παραχωρώντας του μάλιστα εξουσία μεγαλύτερη απ΄ εκείνη που είχαν οι Πατριάρχες τον καιρό των χριστιανών Αυτοκρατόρων, και οι κάτοικοι παρέμειναν χωρίς να ξεριζωθεί κανένας από τις εστίες τους. Τώρα αντίθετα ο Μουσταφά Κεμάλ Ατατούρκ, ξερίζωσε με την φωτιά την σφαγή, τον διωγμό, τα μαρτύρια και τέλος την ανταλλαγή, κάθε τι το ελληνικό από την Μ. Ασία. Από 700.000 ομήρους που πιάσανε οι Τούρκοι, μόλις 130.000 μπόρεσαν να γλυτώσουν τον θάνατο. Και η ελπίδα, καθώς η θράκα έσβησε, μετανάστευσε κι αυτή, μαζί με την ανθρωποθάλασσα των προσφύγων στην εθνική των πατρίδα, αφήνοντας πίσω τους 1.000.000 νεκρούς, θύματα του μικρασιατικού πολέμου. Το μόνον που επέμεινε λοιπόν είναι οι Χαμένες Πατρίδες..Και τότε τι κάνουμε εμείς εδώ; Γιατί οι χαμένες πατρίδες είναι ΑΛΗΣΜΟΝΗΤΕΣ. Και όταν οι μνήμες πηγαίνουν από μια γενεά σε μια καινούργια, δεν παρέρχεται ο σεβασμός στους νεκρούς μας… Στα περασμένα μεν αλλά πολύ σημαντικά.. Γι αυτό κι εμείς με τον σύλλογό μας των μικρασιατών Κιουταχειωτών ‘’Ο Αγιος Μηνάς’’, θα είμαστε παρόντες… Και όταν θα τραγουδάμε τα τραγούδια και θα χορεύομε τους χορούς τους, θα συμμετέχει και η ψυχή μας. Και θα φουσκώνει το στήθος μας από υπερηφάνεια για την καταγωγή μας και τους προγόνους μας… Ευχαριστώ πολύ!»_
Βίντεο από την τελετή στην ηλεκτρονική διεύθυνση:
https://www.youtube.com/watch?v=2Qq_CxQvbqw&feature=youtu.be
