Τον καιρό της Πανδημίας, άρχισαν τα μάτια μας να μην βλέπουν απλώς αλλά να παρατηρούν τα μικρά μα όχι ασήμαντα και μάλιστα πολλές φορές άκρως ενδιαφέροντα και αξιοθαύμαστα. Η ματιά μας έγινε πιο διεισδυτική, πιο διερευνητική και άρχισε να παρατηρεί τις λεπτομέρειες των πραγμάτων. Άρχισε να εστιάζει στην ουσία του κάθε πράγματος και όχι απλώς να διατρέχει βιαστικά και επιφανειακά, να «σκανάρει» αστραπιαία και να προσπερνά τις ουσιαστικές ιδιότητες, τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά που συνήθως κάνουν την διαφορά και διαχωρίζουν. Επανεκτιμήσαμε αξίες, πρόσωπα, πράγματα και καταστάσεις. Μπορέσαμε να παρατηρήσομε μικρές λεπτομέρειες που ποτέ πριν δεν βλέπαμε όχι μόνο επειδή δεν είχαμε τον χρόνο αλλά και επειδή δεν είχαμε την ανάλογη οπτική για να εντρυφήσομε και να εμβαθύνομε. Αρχίσαμε να εκτιμούμε ακόμα και κομμάτια μίας άλλοτε άχαρης ρουτίνας, μίας πεζής καθημερινότητας που όταν την ζούσαμε μας κούραζε και τώρα φτάσαμε να την αποζητούμε. Νοσταλγήσαμε πράγματα απλά και καθημερινά όπως το να πιούμε έναν καφέ με έναν καλό φίλο ή το να πάμε μία ωραία εκδρομή ή ένα μικρό ταξίδι. Νοσταλγήσαμε στιγμές καθημερινής ομαλότητας, μικρές στάλες κανονικότητας, που σου δίνουν το αίσθημα της σιγουριάς, σου προσφέρουν την έστω και ψευδαισθητική βεβαιότητα του φυσιολογικού. Τώρα τα επανεκτιμούμε όλα αυτά και τα επιζητούμε γιατί, ως συνήθως, πρέπει να χάσομε και να ξαναχάσομε κάτι για να συνειδητοποιήσομε την αξία του και να το λαχταρήσομε πάλι. Επειδή, όμως, έτσι είναι η σοφή οικονομία των πραγμάτων, κάθε φορά που χάνεται κάτι κερδίζεται κάτι άλλο, γιατί η ζωή και η φύση τείνουν πάντα να συμπληρώνουν τα κενά με κάτι άλλο καινούργιο, διαφορετικό ή και παλιό που το ξαναζείς αλλά το βλέπεις πια με άλλη ματιά, το ξαναανακαλύπτεις, το επανακτάς, το παρατηρείς από άλλη οπτική γωνία.
Αρχίσαμε να κάνομε άλλα πράγματα, να αποκτούμε διαφορετικές συνήθειες. Στον ίδιο χώρο που καθημερινά κινούμασταν, μέσα στο ίδιο μας το σπίτι, έπεσε ξαφνικά το βλέμμα μας σε εκείνο το ξεχασμένο βιβλίο που είχαμε χρόνια στα ράφια της βιβλιοθήκης μας. Σε έναν τίτλο που βρισκόταν τόσο καιρό μπροστά στα μάτια μας, τον κοιτούσαμε αλλά δεν τον βλέπαμε, έχοντας πάντα μία καλή δικαιολογία πρόχειρη όπως «δεν έχω χρόνο σήμερα» «σήμερα νοιώθω κουρασμένος» «δεν πειράζει, το αφήνω για κάποια άλλη φορά» και αυτή η φορά δεν ερχόταν ποτέ, μιας και ο καθένας μας είχε δημιουργήσει μία τέτοια καθημερινότητα όπου λειτουργούσε σχεδόν αυτοματοποιημένα. Κάπως έτσι ανακαλύψαμε τι θησαυρούς έκρυβε η βιβλιοθήκη μας. Ταξιδέψαμε μέσα από τα βιβλία μας. Ανακαλύψαμε κόσμους ολόκληρους, καινούργια σύμπαντα, λόγια με βαθειά νοήματα, με κοσμογονικά μηνύματα, πήγαμε σε αχαρτογράφητα μέρη.
Έχοντας άπλετο πια χρόνο και χαλαρή διάθεση αρχίσαμε να αναζητούμε τρόπους δημιουργικής απασχόλησης, εναλλακτικών δραστηριοτήτων για να τον γεμίσομε. Θυμηθήκαμε τις παλιές καλές μέρες ραδιοφώνου, με τον δικό του ιδιαίτερο μαγικό κόσμο, που σε μεταφέρει νοερά σε όλα τα μήκη και τα πλάτη του κόσμου, σε ταξιδεύει με τα φτερά της φαντασίας στα άδυτα της κλασσικής μουσικής και στο συναρπαστικό σύμπαν της παγκόσμιας λογοτεχνίας, του θεάτρου, του κινηματογράφου και του διεθνούς μουσικού στερεώματος, με αξιόλογες εκπομπές λόγου και τέχνης, αλλά και μουσικές εκπομπές όπως «Το Μουσικό Ρολόι του Εικοστού Αιώνα» παρουσιασμένο από τον εξαίρετο Δαβίδ Ναχμία, τον σπουδαίο αυτόν γνώστη και μύστη της μουσικής, να μας ταξιδεύει με την βελούδινη φωνή του σε άλλες εποχές. Με αφηγήσεις και απαγγελίες αποσπασμάτων από λογοτεχνικά αριστουργήματα, αποδοσμένες με τις φωνές σπουδαίων ηθοποιών όπως η Άννα Συνοδινού, ο Δημήτρης Χορν, η Έλλη Λαμπέτη και πολλών άλλων. Απολαύσαμε, επίσης, εκπομπές όπως «Ο Συνθέτης της Εβδομάδας» με αναλυτικά, εμπεριστατωμένα, ποιοτικά αφιερώματα στους Μεγαλύτερους Συνθέτες όλων των Εποχών, καθώς και φημισμένες όπερες όπως «Τραβιάτα» και «Λα Μποέμ» και στην τηλεοπτική εκδοχή τους «Κάρμεν» και «Ναμπούκο» με τον μεγάλο Δημήτρη Πλατανιά, που για να δούμε θα έπρεπε να ταξιδέψομε σε μεγάλες πόλεις, ενώ έτσι, χάρις στην ευτυχή σύμπραξη της Εθνικής Λυρικής Σκηνής με την Δημόσια Τηλεόραση, μας προσφέρθηκε μία σπάνια ευκαιρία να απολαύσομε όπερα μεταφέροντάς την στον χώρο μας και δίνοντάς μας την αίσθηση ότι κάνομε κοσμική έξοδο μέσα από το σπίτι μας. Ή την ξεχωριστή εκπομπή «Όσα βλέπει ο Άνεμος της Μουσικής». εξαιρετικές ραδιοφωνικές μεταφορές κλασσικών θεατρικών έργων με την ατμοσφαιρικότητα και την μαγεία που μόνο το ραδιόφωνο ξέρει να δημιουργεί με τόσο μοναδικό τρόπο και με την ποιοτική σφραγίδα του Τρίτου Προγράμματος. Αφιερώματα σε soundtrack (σάουντρακ), μουσικά θέματα από τις καλύτερες ταινίες του κινηματογράφου. Σπάνιες ηχογραφήσεις με απαγγελίες σονέτων, αφηγήσεις ιστοριών από το «Δεκαήμερο» του Βοκάκιου και μουσική από τον Μεσαίωνα και την Αναγέννηση, αληθινά κρυμμένα πολύτιμα διαμάντια, μετουσιώνοντας έτσι το σπίτι μας σε έναν μικρό ναό του πνεύματος, του πολιτισμού και της τέχνης!
Είδαμε στην τηλεόραση θαυμάσιες κλασσικές ταινίες όπως «Ο Κόμης Μοντεκρίστο», μιούζικαλ όπως το περίφημο «West Side Story” και αξιόλογες σειρές όπως «Οι Άθλιοι» «Πόλεμος και Ειρήνη», «Έμα», «Τζέϊν Έυρ» στην ΕΡΤ 2, που προβάλλει πάντα τις καλύτερες ξένες σειρές, αλλά και εξαιρετικά ενδιαφέροντα ντοκιμαντέρ της ποιοτικής ΕΡΤ 3, όπως «Τα Μυστικά των Άγριων Λουλουδιών» «Παραδεισένιοι Κήποι» «Ένας Περίπατος στην Τέχνη» «Ραφή στον Χρόνο» «Με το Βλέμμα στο Μέλλον».
Ξανανοιώσαμε την χαρά της ομαδικότητας, του να περνά η οικογένεια πολύτιμο χρόνο μαζί παίζοντας επιτραπέζια παιχνίδια γνώσεων και επικοινωνώντας πιο ουσιαστικά. Ανασύραμε από τα συρτάρια και ξεθάψαμε από τα σεντούκια μας καταχωνιασμένα παλιά άλμπουμ γεμάτα με πολύτιμες αναμνήσεις, με όμορφες φωτογραφίες από αξέχαστες προσωπικές και οικογενειακές στιγμές μας και από υπέροχα ταξίδια σε διάφορα γραφικά μέρη της Χώρας μας και σε άλλες πανέμορφες Ευρωπαϊκές χώρες, σε υπέροχα τοπία και συγκινητικές φωτογραφίες με μέλη της οικογένειας μας που δεν βρίσκονται πια ανάμεσά μας. Ξεβγάλαμε ξεχασμένα στον χρόνο οικογενειακά κειμήλια που μας έκαναν να αναπολήσομε παλιότερες εποχές, χρόνια αλλοτινά, φτάνοντας μέχρι και τα παιδικά βιώματα, άλλον έναν κρυμμένο «θησαυρό».
Ασχοληθήκαμε με χειροτεχνικά καλλιτεχνήματα, με αριστοτεχνικές ζωγραφικές δημιουργίες εναρμονισμένες με το πνεύμα των Αγίων Ημερών του Πάσχα, της Πανσέπτου αυτής Εορτής, της Κορωνίδας της Χριστιανοσύνης, αλλά και με την πανέμορφη εποχή του έτους την άνοιξη, ως άλλοι μικροί «Michelangeli» (Μιχαήλ Άγγελοι). Εκπλήξαμε ευχάριστα τους εαυτούς μας διαπιστώνοντας πόσα μπορεί να φιλοτεχνήσει κάποιος όταν έχει διάθεση, μεράκι και ελεύθερο ποιοτικό χρόνο και ανακαλύπτοντας δεξιοτεχνία και καλλιτεχνικές ικανότητες που ούτε εμείς οι ίδιοι φανταζόμασταν ότι διαθέτομε. Κατ’ αυτόν τον τρόπο ο Χρόνος έπαψε να είναι εχθρός αδυσώπητος και έγινε φίλος και σύμμαχος. Βρήκαμε τον χρόνο να ασχοληθούμε με κάθε τι το δημιουργικό και αξιόλογο. Έως και το τετράδιο με τις παλιές οικογενειακές συνταγές, το κιτρινισμένο από τον χρόνο. βγάλαμε στην επιφάνεια και επιδοθήκαμε, ωσεί «Σεφ», σε περίτεχνες και εκλεπτυσμένες γαστρονομικές δημιουργίες άλλων εποχών, αξιοποιώντας στο έπακρο τις σπάνιες αυτές συνταγές και φέρνοντάς τες στο σήμερα για να μεταλαμπαδευτούν και να διασωθούν για την επόμενη γενεά.
Τόσα και άλλα τόσα όμορφα πράγματα κάναμε και θα κάνομε μέχρι να βγούμε από αυτόν τον ιδιότυπο εκούσιο περιορισμό και αντί να έχομε οδηγηθεί σε ψυχολογική κατάρρευση να έχομε έτσι καταφέρει να επιδοθούμε σε ένα δημιουργικό «κρεσέντο». Είναι τόσο θλιβερό ότι για να εξασφαλίσομε το ζην χάνομε και θυσιάζομε το ευ ζην. Αυτή, ενδεχομένως, να ήταν η μοναδική μας ευκαιρία για να έχομε και να απολαύσομε το ευ ζην, επειδή όλο αυτό είναι κάτι που συνέβη σε όλους μας μαζί, πράγμα όχι απλώς σπάνιο αλλά ανεπανάληπτο.
Πότε άλλοτε θα μας ξαναπαρουσιαζόταν η χρυσή ευκαιρία να κάνομε βήματα πίσω από τον φρενήρη ρυθμό μας και να βρεθούμε τόσο κοντά με τον εσώτερο εαυτό μας, να συνδιαλεχθούμε μαζί του, να ασκηθούμε στην πνευματικότητα, να γαληνέψομε, να ενδοσκοπήσομε, να στοχαστούμε, να διαλογιστούμε, να αναλογιστούμε, να ονειροπολήσομε, να αναπολήσομε και να γνωρίσομε βαθύτερα τον άνθρωπο μέσα μας, τους γύρω μας και ό,τι μας περιβάλλει. Να φιλοσοφήσομε πάνω στην ζωή και τον κόσμο, να επαναπροσδιορίσομε αξίες ή να θέσομε νέους στόχους και προ παντός να ονειρευτούμε έναν καλύτερο κόσμο, ένα καλύτερο αύριο. Ουδέν κακόν αμιγές καλού, λοιπόν!
Και, όπως έχει γράψει ο μεγάλος Λέων Τολστόι στον επίλογο του αριστουργήματός του «Πόλεμος και Ειρήνη»: Όσο υπάρχει ζωή υπάρχει και ευτυχία, ευτυχία που μέλλει να έρθει!
(Προσωπικά έτσι βίωσα τον Καιρό της Πανδημίας, όταν Μείναμε Σπίτι. Ελπίζω και οι υπόλοιποι συνάνθρωποί μας να αξιοποίησαν εξίσου δημιουργικά τον χρόνο τους, ο καθένας φυσικά με τον δικό του ξεχωριστό τρόπο).
