Από το μακροβιότερο τοπικό περιοδικό «ΜΕΓΑΛΟΜΑΡΤΥΡΕΣ»
ΑΡΧΙΜ. ΕΠΙΦΑΝΙΟΥ Κ. ΧΑΤΖΗΓΙΑΓΚΟΥ
ΤΟ ΜΥΣΤΗΡΙΟ ΤΟΥ ΒΑΠΤΙΣΜΑΤΟΣ
Τὸ Μυστήριο τοῦ Βαπτίσματος γενικά
Τὸ Βάπτισμα εἶναι ἡ π ύ λ η μέσα ἀπὸ τὴν ὁποία ὁ ἄνθρωπος μπαίνει
στὴν Ἐκκλησία, γίνεται ἐπίσημα μέλος της καὶ κληρονόμος τῶν αἰωνίων
ἀγαθῶν. Εἶναι ἡ ἀρχὴ καὶ ἡ πηγὴ ὅλων τῶν Μυστηρίων, διότι ὅποιος
βαπτιστεῖ ἀποκτᾶ ἀμέσως τὸ δικαίωμα νὰ συμμετέχει καὶ σ’ ὅλα τὰ ἄλλα
Μυστήρια.
Ἵδρυσι τοῦ Χριστιανικοῦ Βαπτίσματος
Τὸ Βάπτισμα εἶναι Μυστήριο θεοσύστατο. Τὸ ἵδρυσε καὶ τὸ παρέδωσε σ’
ἐμᾶς ὁ ἴδιος ὁ Χριστός. Γιὰ τὴν σημασία τοῦ Βαπτίσματος εἶχε πεῖ στὸν
μαθητή του Νικόδημο ὅτι “ἂν δὲν γεννηθεῖ κανεὶς ἀπὸ τὸ νερό (τοῦ
Βαπτίσματος) καὶ ἀπὸ τὸ Ἅγιο Πνεῦμα, δὲν μπορεῖ να μπεῖ στὴν Βασιλεία
τοῦ Θεοῦ” (Ἰω. 3,3-5).
Ἐπίσης, λίγο πρὶν ἀναληφθεῖ στοὺς Οὐρανούς, ἔδωσε ρητὴ ἐντολὴ στοὺς
μαθητές του· “Πορευθέντες μαθητεύσατε πάντα τὰ ἔθνη, β α π τ ί ζ ο ν τ ε ς
αὐτοὺς εἰς τὸ ὄνομα τοῦ Πατρὸς καὶ τοῦ Υἱοῦ καὶ τοὺ Ἁγίου Πνεύματος”
(Ματθ. 28,19). Αὐτὸ ἔκαναν οἱ ἀπόστολοι, αὐτὸ συνεχίζει καὶ ἡ Ἐκκλησία
νὰ κάνει μέχρι σήμερα.
Οἱ δωρεὲς τοῦ Βαπτίσματος
Α΄. Ἡ ἄφεσι τῶν ἁμαρτιῶν. Ὁ ἀπ. Παῦλος λέει ὅτι κατὰ τὸ Βάπτισμα ὁ
ἄνθρωπος συμετέχει στὸν Θάνατο καὶ τὴν Ἀνάστασι τοῦ Χριστοῦ· πεθαίνει
καὶ ἀνασταίνεται μαζὶ μὲ τὸν Χριστό (Ρωμ. 6,3-5). Κατὰ τὸ Βάπτισμα
νεκρώνεται ὁ “παλαιὸς ἄνθρωπος” (Ρωμ. 6,6. Ἐφ. 4,22. Κολ. 3,9), ὁ
ἄνθρωπος τῆς ἁμαρτίας. Τὸ ἁγιασμένο νερὸ τῆς κολυμβήθρας ἐξαλείφει τὸ
προπατορικὸ ἁμάρτημα καὶ ὅλες τὶς προσωπικὲς ἁμαρτίες τοῦ
βαπτιζομένου. Τὸ Βάπτισμα εἶναι τὸ πνευματικὸ λουτρό, ποὺ καθαρίζει
τὴν ψυχὴ καὶ τὴν κάνει λευκότερη καὶ ἀπὸ τὸ χιόνι (Ψαλμ. 50,9).
Β΄. Ἀναγεννᾶ καὶ ἀνακαινίζει. Σύμφωνα μὲ τὰ λόγια τοῦ Κυρίου ποὺ
ἀναφέραμε πιὸ πάνω (Ἰω.3,3-5), κατὰ τὸ Βάπτισμα συμβαίνει μιὰ
ὑπερφυσικὴ γέννησι. Ἡ ἀναγέννησι αὐτὴ εἰσάγει τὸν ἄνθρωπο σὲ μιὰ
καινούργια ζωή. Μὲ τὸ Βάπτισμα ἀποκτᾶ τό “ἀρχαῖον κάλλος” ποὺ εἶχε
πρὶν ἀπὸ τὸ προπατορικὸ ἁμάρτημα. Ἡ λερωμένη ἀπὸ τὴν ἁμαρτία εἰκόνα
τοῦ Θεοῦ καθαρίζεται καὶ ἡ ψυχὴ λάμπει ἀπὸ θεϊκὴ δόξα.
Ὁ νηπιοβαπτισμός – Βάπτισμα ἀνάγκης
Στὴν ἀρχαία Ἐκκλησία τὸ Βαπτισμα γινόταν σὲ ὥριμη ἡλικία καὶ μετὰ
ἀπὸ ἀρκετὴ κατήχησι. Ἀργότερα ἡ Ἐκκλησία καθιέρωσε τὸν
νηπιοβαπτισμό, γιὰ δύο λόγους. Πρῶτο, γιὰ νὰ μπορεῖ τὸ παιδὶ νὰ
κοινωνεῖ καὶ νὰ δέχεται τὶς εὐλογίες τῆς ’Εκκλησίας ἀπὸ τὴ βρεφικὴ
ἡλικία, καὶ δεύτερον γιὰ νὰ μὴ φύγει ἀβάπτιστο σὲ περίπτωσι πρόωρου
θανάτου.
Ὡστόσο, ἡ νηπιοβαπτισμὸς ἐφαρμόστηκε ἀπὸ τὴν Ἐκκλησία μὲ τὴν
προϋπόθεσι οἱ γονεῖς τοῦ παιδιοῦ νὰ εἶναι συνειδητοὶ Χριστιανοί. Ἐπὶ
πλέον θὰ πρέπει κάποιο ὑπεύθυνο πρόσωπο νὰ ἀναλάβει ἐπίσημα νὰ
κατηχήσει τὸ παιδί. Τὸ πρόσωπο αὐτὸ εἶναι ὁ ἀ ν ά δ ο χ ο ς (νουνός).
Σὲ περίπτωσι ποὺ ἡ ζωὴ τοῦ ἑνὸς νεογέννητου παιδιοῦ κινδυνεύει,
μπορεῖ νὰ γίνει τὸ λεγόμενο ἀεροβάπτισμα ἀπὸ ὁποιονδήποτε ὀρθόδοξο
Χριστιανὸ ὡς ἑξῆς: Ὑψώνει τὸ παιδὶ τρεῖς φορὲς στὸν ἀέρα λέγοντας τὴ
φράσι· “Βαπτίζεται ὁ δοῦλος τοῦ Θεοῦ (τάδε), εἰς τὸ ὄνομα τοῦ Πατρὸς
καὶ τοῦ Υἱοῦ καὶ τοῦ Ἁγίου Πνεύματος. Ἀμήν”. Τὸ παιδὶ θεωρεῖται
βαπτισμένο.
Δεύτερο Βάπτισμα ἡ Ἐξομολόγησι
Τὸ Βάπτισμα δ ὲ ν ἐ π α ν α λ α μ β ά ν ε τ α ι . Ὅπως ἡ φυσικὴ γέννησι
γίνεται μόνο μία φορά, ἔτσι καὶ τὸ Βάπτισμα, ποὺ εἶναι πνευματικὴ
γέννησι, μόνο μία φορὰ μπορεῖ νὰ γίνει.
Ἂν ὅμως κάποιος ἁμαρτήσει μετὰ τὸ Βάπτισμα τότε τί γίνεται; Ἡ
Ἐκκλησία, ἀκολουθώντας τὴ διδασκαλία καὶ τὸ παράδειγμα τοῦ Κυρίου,
ὅρισε ἕνα δεύτερο Βάπτισμα· τὸ Μυστήριο τῆς Μετανοίας καὶ
Ἐξομολογήσεως, στὸ ὁποῖο ὁ Χριστιανὸς μπορεῖ νὰ προσέλθει κάθε φορά
ποὺ ἁμαρτάνει καί, ἀφοῦ μὲ μετάνοια ἐξομολογηθεῖ τὶς ἁμαρτίες του, νὰ
πάρει ἄφεσι ἁμαρτιῶν.“”
Ἀρχιμ. Ἐπιφανίου Κ. Χατζηγιάγκου, Ἡ Ὀρθόδοξη πίστι μας, Ἔκδοσις 2015, σσ. 88-90.
