Η υπόθεση διαφθοράς στην οποία εμπλέκεται η αντιπρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου Καϊλή και ένας πρώην Ιταλός ευρωβουλευτής, που κατηγορούνται ότι επηρέασαν τις πολιτικές της Ευρωπαϊκής Ένωσης προς όφελος του Κατάρ και του Μαρόκου, αποτελεί το μεγαλύτερο σκάνδαλο που έχει ξεσπάσει ποτέ σε έναν θεσμό, που υποτίθεται ότι θα ρέπει είναι υποδειγματικός σε θέματα πολιτικής ηθικής.
Οι τελευταίες αποκαλύψεις καταδεικνύουν ένα άλλο ανησυχητικό γεγονός: το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο είναι ο αδύναμος κρίκος του συστήματος ακεραιότητας της Ευρωπαϊκής Ένωσης, λόγω της ελλιπούς εφαρμογής των ήδη χαλαρών κανόνων. Αυτό το «Καταργκέιτ» ρίχνει σκληρό φως στην ελαφρότητα των κανόνων του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου σε ότι αφορά στην ηθική, στην καταπολέμηση της διαφθοράς, στη διαχείριση των συγκρούσεων συμφερόντων και στην άσκηση πίεσης. Το ότι οι ευρωβουλευτές μπορούν να συνδυάσουν την εντολή τους με τα καθήκοντα του δικηγόρου ή του συμβούλου είναι ακατανόητο. Το ότι ένας βουλευτής –ή ακόμα και ένας Ευρωπαίος Επίτροπος– μπορεί, αφού αποχωρήσει, να προσληφθεί στον τομέα στον οποίο εργάστηκε, είναι απαράδεκτο. Το ότι κανένας κανόνας δεν υποχρεώνει τους Ευρωπαίους εκλεγμένους αντιπροσώπους να δηλώσουν τις συναντήσεις τους με εκπροσώπους ξένων κρατών είναι συγκλονιστικό.
Έτσι με τους ισχύοντες κανόνες (πριν από το ξέσπασμα του σημερινού σκανδάλου) τα μέλη του Κοινοβουλίου επιτρέπεται να έχουν δευτερεύουσες δουλειές (το ένα τέταρτο των 705 ευρωβουλευτών λένε ότι έχουν) και είναι υπόλογοι για τη συμπεριφορά τους μόνο στους συναδέλφους τους. Δεδομένης της αναλογίας των ευρωβουλευτών που επωφελούνται από αυτήν την άνεση-ευαρέσκεια, δεν προκαλεί έκπληξη το γεγονός ότι ακόμη και οι λιγοστές έρευνες αποτυγχάνουν και αφήνουν ατιμώρητες τις ηθικές παραβάσεις. Επιπλέον, οι ευρωβουλευτές δεν υποχρεούνται να δηλώνουν όλες τις συνεδριάσεις τους.
Έτσι στο υφιστάμενο κλίμα υπάρχουν αρκετές περιπτώσεις, που πρώην μέλη του ευρωπαϊκού θεσμού της Ευρωπαϊκής Ένωσης, πριν από το τελευταίο σκάνδαλο του Qatargate, έχουν κηλιδώσει την Ευρωπαϊκή Ένωση. Τέτοια ήταν κυρίως η περίπτωση του πρώην προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής José Manuel Barroso, ο οποίος προσλήφθηκε στην τράπεζα Goldman Sachs. του πρώην επίτροπου Neelie Kroes, ο οποίος επιστρατεύθηκε από την Bank of America. των Ευρωβουλευτών, όπως της Sharon Bowles, η οποία εντάχθηκε στο Χρηματιστήριο του Λονδίνου (London Stock Exchange) και του Holger Krahmer, που έφυγε για την Opel, ή και πολλών άλλων Ευρωπαίων λειτουργών ακόμη.
Ας μην ξεχνάμε επίσης ότι δεν είναι η πρώτη φορά που βουλευτές αγοράζονται από χώρες με λιγότερη φήμη. Το πλυντήριο του Αζερμπαϊτζάν απέδειξε επίσης ότι οι πολιτικοί της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ξεκινώντας από το Κοινοβούλιο και την Κοινοβουλευτική Συνέλευση του Συμβουλίου της Ευρώπης, θα μπορούσαν να πληρωθούν σε αντάλλαγμα κάποιες λαμπρές εκθέσεις, Μολονότι κανένα από αυτά τα επεισόδια δεν προσεγγίζει το μέγεθος των διατυπωμένων σημερινών κατηγοριών, ωστόσο έχουν αποδείξει περίτρανα στην εποχή τους όλα αυτά, την αδυναμία του ισχύοντος συστήματος εποπτείας της ηθικής-δεοντολογίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης να μειώσει τον κίνδυνο των καταχρήσεων.
Σύμφωνα με τις τελευταίες έρευνες, ο M. Panzeri,έχει λάβει επίσης χρήματα από το Μαρόκο με τη διαμεσολάβηση ενός διπλωμάτη ονόματι Abderrahim Atmoun, σημερινού πρέσβη του Μαρόκου στην Πολωνία. Το Μαρόκο ασκεί εδώ και καιρό πιέσεις προκειμένου τα ψάρια που αλιεύονται στα ανοιχτά της Δυτικής Σαχάρας να καλυφθούν από τις εμπορικές συμφωνίες, που έχει συνάψει με την Ευρωπαϊκή Ένωση. Κατά αυτόν τον τρόπο, εξασφαλίζοντας δηλαδή τη μεγαλύτερη δυνατή στήριξη από την Ευρωπαϊκή Ένωση, το Μαρόκο επιχειρεί παράλληλα να ενισχύσει και τη θέση του έναντι του Μετώπου Πολισάριο (παραβίαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων από το Μαρόκο σε αυτήν την περιοχή). Το Μαρόκο και το Μέτωπο Πολισάριο συγκρούονται στη δυτική Σαχάρα προβάλλοντας αντικρουόμενες εδαφικές διεκδικήσεις.
Όπως το Μαρόκο, έτσι και το Κατάρ έχει συμφέροντα στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Αφορά κυρίως την όχι και πολύ αξιοσέβαστη κατάσταση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων εκεί (σύμφωνα με εκτιμήσεις που είναι δύσκολο να επιβεβαιωθούν, πολλοί εργαζόμενοι είχαν πεθάνει στα εργοτάξια του Παγκοσμίου Κυπέλλου Ποδοσφαίρου μεταξύ 2011 και 2020) την επιθυμία του εμιράτου για είσοδο χωρίς βίζα στην Ευρωπαϊκή Ένωση και την επικερδή συμφωνία για την κρατική αεροπορική εταιρεία. Η Qatar Airways θα επιτρέπεται να πετά σε οποιοδήποτε αεροδρόμιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης από το 2024 – μια τεράστια αγορά. Αυτό μπορεί να εφαρμοσθεί ήδη, αλλά θα πρέπει ακόμη να επικυρωθεί από το Κοινοβούλιο. Τώρα, ωστόσο, οι βουλευτές αποφάσισαν να αναστείλουν όλες τις δραστηριότητες που σχετίζονται με το εμιράτο και θα συστήσουν εξεταστική επιτροπή.
Την Πέμπτη (15/12/2022), οι βουλευτές κάτω από την πίεση των εξελίξεων, ψήφισαν με μεγάλη πλειοψηφία ένα ψήφισμα που θα πρέπει να κάνει τη διαφθορά στο κοινοβούλιο σημαντικά πιο δύσκολη στο μέλλον. Στο μέλλον – μεταξύ πολλών άλλων σημείων – όλες οι συναντήσεις των βουλευτών και των εργαζομένων τους με εκπροσώπους τρίτης χώρας θα περιλαμβάνονται στο μητρώο διαφάνειας της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Μέχρι στιγμής, πρεσβευτές και διπλωμάτες από τρίτες χώρες έχουν εξαιρεθεί από το ψήφισμα αυτό. Ευελπιστούμε ότι θα ακολουθήσουν και άλλες αποφάσεις που θα θωρακίσουν ακόμη περισσότερο την Ευρωπαϊκή Ένωση από ξένες παρεμβάσεις και τη διαφθορά.
Εύχομαι ΚΑΛΕΣ ΓΙΟΡΤΕΣ σε όλους
Δρ. ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΠΟΥΛΟΣ Π. ΣΥΜΕΩΝ
