Ο ιατρός Φιλοποίμην Στεφανίδης και η κόρη του Σόνια

Ο Φιλοποίμην Στεφανίδης με την κόρη του Σόνια, το 1945

Γράφει ο Δημήτρης  Μεκάσης

Γεννημένος στην Τραπεζούντα ο ιατρός Φιλοποίμην Στεφανίδης, Πόντιος, ζούσε με την οικογένειά του στην Οδησσό της τότε Ρωσίας (σήμερα Ουκρανία).  Το 1912 μετακόμισε με την οικογένεια του στην Ελλάδα, και κατατάχτηκε εθελοντής στον Ελληνικό Στρατό. Συμμετείχε στους απελευθερωτικούς πολέμους του 1912 – 13, ως εθελοντής ιατρός. Μετά εγκαταστάθηκε με την οικογένεια του στην Κρήτη. Ο ίδιος εργάστηκε σε αρκετές πόλεις της Ελλάδας. Την περίοδο 1938 – 40 τον βρίσκομε στην Φλώρινα. Η κλινική του ήταν δίπλα στην παλιά Νομαρχία και τα Δικαστήρια. Το κτήριο υπάρχει και σήμερα.  Ήταν παθολόγος, χειρούργος, γυναικολόγος και μαιευτήρας.

Στην Φλώρινα εκτός από ιατρός ήταν και δάσκαλος της γερμανικής γλώσσας. Λειτουργούσε τρία τμήματα  για νεαρούς.  Ο  Φλωρινιώτης   Μ. Ρ. νεαρός τότε, θυμόταν τα μαθήματα που διδάσκονταν και την υπερβολική αγάπη του ιατρού για την Ελλάδα.  Ο Μ. Ρ.   ισχυριζόταν ότι τα τμήματα αυτά ήταν χώρος, όπου από μια γερμανική λέξη ξεκινούσε η συζήτηση στα γερμανικά με θέμα η αντίσταση των Ελλήνων σε κάθε εισβολέα. Ταυτόχρονα με τα γερμανικά μάθαιναν πολλά που είχαν σχέση με την αντίσταση.  Πρώτα τους τόνωνε το φρόνημα και μετά τους μάθαινε πολλά χρήσιμα που έπρεπε να γνωρίζει ένας που αγωνίζεται και αντιστέκεται για την ελευθερία της πατρίδας του.

Γερμανικά μάθαιναν, όταν οι Γερμανοί ήταν έτοιμοι για πόλεμο. Και ο Φιλοποίμην γνώριζε ότι οι Γερμανοί θα φθάσουν και στην Ελλάδα. Πολλά μάθαιναν οι νεαροί στις τρεις τάξεις του φροντιστηρίου, που ο Μ. Ρ. πάντα έλεγε ότι ήταν σχολή κατασκόπων. Και πράγματι κατά την γερμανική Κατοχή, αυτά τα παιδιά έπαιξαν σπουδαίο ρόλο στην Αντίσταση. Ένας από αυτούς μάλιστα είχε κρυμμένο ασύρματο στο σπίτι του και είχε επαφή με τον βρετανό Λοχαγό Έβανς, που ήταν στο βουνό με τους αντάρτες. Ο ιατρός Φιλοποίμην Στεφανίδης έφυγε από την Φλώρινα το 1940. Πέθανε το 1961. Για πολλά χρόνια όμως η επιγραφή της χειρουργικής κλινικής τους υπήρχε άσβηστη μέχρι πρόσφατα.

  Η κόρη του Σόνια – Σοφία Στεφανίδου γεννήθηκε στην Οδησσό, μεγάλωσε όμως στην Ελλάδα. Ήταν υπάλληλος του Υπουργείου Στατιστικής. Άριστη υπάλληλος και μιλούσε άπταιστα αγγλικά, γαλλικά και γερμανικά. Όμως το 1940,  έγινε νοσοκόμα του Ελληνικού Ερυθρού Σταυρού και πρόσφερε τις υπηρεσίες της στον ελληνο – ιταλικό πόλεμο. Κατά την γερμανική Κατοχή, με άλλους πατριώτες,  πέρασαν με καΐκι στην Τουρκία και από εκεί στην Αίγυπτο. Κατατάχτηκε στις βρετανικές δυνάμεις καταδρομών σε μονάδα αλεξιπτωτιστών. Εκπαιδεύτηκε από την βρετανική μυστική υπηρεσία ISLD στην κατασκοπεία. Έμαθε να συλλέγει πληροφορίες, να κρυπτογραφεί, να επικοινωνεί με τον ασύρματο και έμαθε να κάνει πτώσεις με αλεξίπτωτο. Ήταν η πρώτη Ελληνίδα αλεξιπτωτίστρια.

Την 1η Ιουλίου 1943 πέταξε ένα αεροπλάνο από την Ντέρνα της Λιβύης και κατευθύνθηκε προς την κατεχόμενη Ελλάδα. Η αποστολή ήταν μυστική. Η  ομάδα των βρετανών κομάντος και η Σόνια Στεφανίδου έπεσαν με αλεξίπτωτα στην περιοχή της Φλώρινας. Για την Σόνια ήταν μια μυστική αποστολή περισυλλογής πληροφοριών. Μεταμφιεσμένη ως ζητιάνα ή ως χωρική κατάφερε να περισυλλέξει τις πληροφορίες που ήθελαν. Η ομάδα κατευθύνθηκε προς την Ήπειρο κοντά στα ελληνοαλβανικά σύνορα,  όπου συνελήφθησαν από τους Γερμανούς. Δραπέτευσε όμως η Σόνια και γύρισε στην Αίγυπτο. Μετά την απελευθέρωση έζησε στην Αθήνα. Τιμήθηκε με πολλά μετάλλια η πρώτη Ελληνίδα αλεξιπτωτίστρια. Πέθανε στην Αθήνα το 1990.

 

Δημήτρης Μεκάσης

 

Πηγές

-Προφορικές μαρτυρίες από τον Φλωρινιώτη  Μ. Ρ.

-Διαδίκτυο