Του Σήφη Μπουζάκη
Ομότιμου καθηγητή Πανεπιστημίου Πατρών
Χωρίς την άδεια του Νίκου Δήμου, δανείζομαι τον τίτλο του γνωστού πολυδιαβασμένου βιβλίου του, μετατρέποντας, όμως, τη δυστυχία σε ευτυχία…Θα προσπαθήσω, στο σύντομο αυτό κείμενό μου, να δικαιολογήσω την αυθαίρετη παρέμβασή μου στον τίτλο του βιβλίου.
Η ευτυχία τού να είσαι Έλληνας, δε συνδέεται, βέβαια, με φυλετικά κριτήρια, αλλά με το πώς αντιμετωπίσαμε μέχρι τώρα, ως κράτος και κοινωνία, την επικίνδυνη πανδημία. Αρκούμαστε σε λίγα παραδείγματα.
-Μετά από πολλά χρόνια, το ελληνικό κράτος ήταν εδώ, ανθρώπινο και αποτελεσματικό, προτάσσοντας στην κρίση τον άνθρωπο, αφού ουδέποτε μπήκε μπροστά στο δίλημμα ‘υγεία ή οικονομία’, ‘ορθολογισμός ή ανορθολογισμός’, ‘αγορά ή κοινωνία’. ‘Ηγέτες’ μεγάλων, προηγμένων χωρών, που έδειξαν πόσο μικροί ήταν στην κρίση, υιοθετώντας στην αρχή την ‘θεωρία της αγέλης’, προέταξαν την οικονομία και όχι την υγεία, την αγορά και όχι την κοινωνία. Το ελληνικό κράτος, που προχωρά γρήγορα και στον ψηφιακό μετασχηματισμό του, ήταν εδώ για ν’ αποφασίσει έγκαιρα και να μας ενημερώνει υπεύθυνα και καθημερινά με τον γιατρό της καρδιάς μας, της ανθρωπιάς, της επιστημοσύνης και της ενσυναίσθησης, τον Σωτήρ(α) Τσιόδρα, τον δικό μας άνθρωπο και άξιο συμπολεμιστή τού Τσιόρδα, Χαράλαμπο Γώγο κ.ά. και τον υπεύθυνο της Πολιτικής Προστασίας, Νίκο Χαρδαλιά, που έδωσε ουσιαστικό περιεχόμενο στην προστασία. Κάθε σκέψη για σύγκριση με το Μάτι, ‘βγάζει μάτι’…, αποτελεί ύβρη…
-Το Εθνικό Σύστημα Υγείας, που ήταν συνεχώς στο στόχαστρο της κριτικής, με το σύνολο του προσωπικού του (γιατροί, νοσηλευτές, διασώστες κ.ά.), τώρα που έβαλε τη μάσκα για να σώσει ζωές, αποκάλυψε το πραγματικό, βαθιά ανθρώπινο πρόσωπο του, μας ανάγκασε να υποκλιθούμε με σεβασμό κι ευγνωμοσύνη σ’ αυτό. Τώρα, που όλη κοινωνία θέλει να δώσει ένα φιλί της αγάπης στο πρόσωπα όλων αυτών των υπέροχων ανθρώπων, να σφίξει το χέρι τους και να ψιθυρίσει στο αφτί τους ένα μεγάλο ‘ευχαριστώ, δεν μπορεί. Θα το κάνουμε, όταν μας επιτρέψουν να βγούμε από το σπίτι.
-Η κρίση μάς βοήθησε να ανακαλύψουμε τό εκτός συνόρων άριστο επιστημονικό δυναμικό της χώρας που εργάζεται σε κορυφαία νοσηλευτικά Ιδρύματα και Ερευνητικά Κέντρα του εξωτερικού. Νιώθουμε περήφανοι για όλους αυτούς, όταν μάλιστα δηλώνουν με καμάρι ότι η πατρίδα τους έγινε το παράδειγμα για όλους και οι ξένοι μιλούν για ‘ελληνικό θαύμα’.
– Το πολιτικό μας σύστημα, που στις πλατείες, πριν από μια δεκαετία, πολλοί, με κρεσέντο λαϊκισμού, καθύβριζαν και μούντζωναν, έδειξε να ωριμάζει και, με λίγες εξαιρέσεις των αλλοπρόσαλλων και αλαζονικών άκρων, φαίνεται να επιτυγχάνει συγκλίσεις και συναινέσεις, τη μεγάλη συνεννόηση.
-Η ελληνική κοινωνία αποκάλυψε και ενεργοποίησε το ανθρώπινο πρόσωπό και την …κινεζική πειθαρχία της. Μας εξέπληξαν θετικά ο εθελοντισμός, η αγρότισσα του Έβρου που ετοίμαζε φαγητό για τους ηρωικούς ένστολους ακρίτες μας, η μοδίστρα που φτιάχνει μάσκες για τα νοσηλευτικά μας Ιδρύματα, η εκκλησία, οι δήμοι και ο εστιάτορας που ετοιμάζουν φαγητό για τους φτωχούς και άστεγους, τα Ιδρύματα με τις μεγάλες χορηγίες τους. Τέτοια συστράτευση δημόσιου, κοινωνικού, συλλογικού και ιδιωτικού μπροστά στον κοινό εχθρό, είχαμε να δούμε πολλές δεκαετίες.
– Οι έλληνες δάσκαλοι, έστω και από μακριά, βρίσκονται κοντά στους μαθητές τους, ως πλοηγοί της γνώσης και παιδαγωγοί της ψυχής. Βαστάτε δάσκαλοι…
Με όσα πολιτικά και κοινωνικά επιτεύγματα ανέφερα, πώς να μη νιώθω ευτυχής ως Έλληνας, έστω και αν αυτή η ευτυχία περιστέλλεται από τη δυστυχία του παππού, που δεν μπορεί να αγκαλιάσει τό σε απόσταση ορόφου ευρισκόμενο λατρεμένο εγγονάκι του. Πώς να του εξηγήσεις ότι δεν πρέπει να πάει στον παππού του; Βίκτωρα, υπομονή…
Κλείνω, με τη διαπίστωση ότι η κρίση διέλυσε ουτοπίες για την παντοδυναμία της αγοράς που αυτορυθμίζεται και λύνει όλα τα προβλήματα. Αποδείχτηκε ότι η κρίση μπορεί να αντιμετωπισθεί μόνο από ένα καλά οργανωμένο νέο-κεϋνσιανό κράτος πρόνοιας, με ισχυρό σύστημα δημόσιας υγείας, ιδιαίτερα στην περίοδο μιας διαφαινόμενης από-παγκοσμιοποίησης, των εντάσεων και συγκρούσεων που αναμένονται την επόμενη δύσκολη ημέρα. Ο λοιμός απέχει ελάχιστα από τον λιμό… Και τότε…καταποντσιμός; Η επόμενη μέρα θα βρει την κοινωνία τραυματισμένη, διαφορετική, απαιτητική, ευάλωτη, έτοιμη για εθνικές και εθνικιστικές περιχαρακώσεις και αμφισβητήσεις των υπερεθνικών μορφωμάτων, ιδιαίτερα αυτών, όπως η ΕΕ, που απέδειξαν την ανεπάρκεια και τη μικρόνοια ηγεσιών των χωρών του Βορρά.
Το ερώτημα που κυριαρχεί σήμερα είναι, πώς θα λειτουργήσουμε ως πολιτικό σύστημα και κοινωνία την επόμενη ημέρα. Θα κρατήσουμε και θα αξιοποιήσουμε το συλλογικό κεκτημένο της κρίσης, το εμείς, την αλληλεγγύη, την ανθρωπιά, την πειθαρχία, τη συνεννόηση για να ξανασταθεί η χώρα στα πόδια της ή θα επιστρέψουμε στους λαϊκισμούς και στις κομματικές περιχαρακώσεις που μπορεί να οδηγήσουν τη χώρα ξανά σε μνημόνια και, εν τέλει, σε‘κώμα’; Θα κάνουν οι κυβερνώντες αυτό που χρειάζεται για να αποκτήσει η διακυβέρνηση της χώρας εθνικό χρώμα με ‘εθνική της οικονομίας’, όπως με την ‘εθνική του υγειονομικού’, με στόχο την εθνική συνεννόηση, αυτό δηλαδή που χρειάζεται η χώρα για να ξανανιώσουμε –κλέβω κι εδώ, τελειώνοντας, τίτλο παλαιάς εκπομπής της ΕΡΤ- ‘Ωραίοι ως Έλληνες’; Ίδωμεν…
