Σοφία Ηλιάδου – Τάχου
Η ανακοίνωση του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη που αφορά στο κλείσιμο των λιγνιτικών μονάδων παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας στην Δυτική Μακεδονία δρομολόγησε τις διαδικασίες εκπόνησης ενός νέου αναπτυξιακού μοντέλου των λιγνιτικών περιοχών, με σκοπό τη δίκαιη μετάβαση των τοπικών κοινωνιών
Προς την κατεύθυνση αυτή ο Συντονιστής Δίκαιης Μετάβασης Κ. Μουσουρούλης εκπόνησε με την συνεργασία και του Πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας το Σχέδιο Δίκαιης Αναπτυξιακής Μετάβασης (masterplan) των λιγνιτικών περιοχών το οποίο περιλαμβάνει μεταξύ άλλων αυξημένες ενισχύσεις για επενδύσεις, φοροαπαλλαγές, ειδικά κίνητρα και πόρους από τον προϋπολογισμό και την ΕΕ, ύψους άνω των 5 δισ. Ευρώ. Επομένως η πρόνοια της κυβέρνησης για την περιοχή είναι έκδηλη και ουσιαστική στο συγκεκριμένο ζήτημα.
Ωστόσο επιβάλλεται να ληφθεί υπόψη ότι η ευόδωση του σχεδίου δίκαιης μετάβασης προϋποθέτει την στήριξη ενός ισχυρού πανεπιστημιακού ιδρύματος στην περιοχή το οποίο θα προετοιμάζει το αναγκαίο στελεχιακό δυναμικό.
Και έρχομαι στην πρόσφατη ανακοίνωση της Υπουργού Παιδείας Νίκης Κεραμέως για την καθιέρωση της ελάχιστης βάσης εισαγωγής στα πανεπιστήμια η οποία αναφέρεται σε ένα πανεπιστήμιο που τελεί υπό ανάπτυξη και λειτουργεί σε μια περιοχή που διατελεί εν κινδύνω εκθετικής αύξησης της ανεργίας.
Ειδικότερα η καθιέρωση ελάχιστης βάσης εισαγωγής η οποία για κάθε τμήμα θα προκύπτει, σύμφωνα με το σχέδιο νόμου, από ένα ποσοστό (80%-120%) του μέσου όρου των μέσων επιδόσεων των υποψηφίων επαναφέρει στο προσκήνιο ζητήματα εκπαιδευτικής πολιτικής που έχουν ειδικό ενδιαφέρον στη συγκεκριμένη συγκυρία που διανύει η Δυτική Μακεδονία.
Στο παρελθόν οι ομάδες πίεσης ενεπλάκησαν στην άσκηση κριτικής αναφορικά με την συγκεκριμένη εκπαιδευτική πολιτική. Χαρακτηριστική είναι η περίπτωση της κυρίας Μαριέττας Γιαννάκου η οποία εφάρμοσε την καθιέρωση της βάσης του 10 την περίοδο 2006-2009 ως προϋπόθεση για την εισαγωγή στην τριτοβάθμια εκπαίδευση με αποτέλεσμα να δημιουργηθούν 68.000 κενές θέσεις, αφού σταθερά κάθε χρόνο το 35% των υποψηφίων δεν περνούσε τη βάση, ιδίως σε περιφερειακά τμήματα των τότε ΤΕΙ που λειτουργούσαν και στα αστικά κέντρα της Δυτικής Μακεδονίας Η βάση του 10 καταργήθηκε το 2010 από την τ. Υπουργό Παιδείας Άννα Διαμαντοπούλου, μαζί με την κατάργηση του νόμου 3549/07. Το αίτημα της επαναφοράς της βάσης του 10 είχε τεθεί εκ νέου το 2012 από τον τ. Υπουργό παιδείας Κ. Αρβανιτόπουλο με κύριο επιχείρημα ότι οι πανελλαδικές εξετάσεις απέδειξαν ότι η βάση του 10 δεν συγκεντρώθηκε σε 100 τμήματα, από τα οποία τα 83 αφορούσαν στα τότε ΤΕΙ της περιφέρειας.
Η επαναφορά με μια πιο επεξεργασμένη μορφή ενός ανάλογου μοντέλου ως καθιέρωση μιας ελάχιστης βάσης εισαγωγής στα ΑΕΙ, ενδέχεται να πλήξει το νεοσύστατο πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας, το οποίο προέκυψε από την συγχώνευση των υπαρχουσών δομών των ΑΕΙ με τα ΤΕΙ Δυτικής Μακεδονίας και κατ επέκταση το σύνολο της περιοχής, η ατμομηχανή της ανάπτυξης του οποίου είναι το πανεπιστήμιο.
Με δεδομένο ότι, σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία της Ευρωπαϊκής Ένωσης για το Δ’ τρίμηνο του 2019, η Περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας παρουσιάζει τον δεύτερο μεγαλύτερο δείκτη ανεργίας στην επικράτεια, ήτοι 22,62%, αλλά μικρότερο σε σχέση με αυτόν του αντίστοιχου τρίμηνου του 2018 που ήταν 25,32% , η απότομη εφαρμογή, χωρίς αναγνώριση μιας περιόδου προσαρμογής ενός τέτοιου μέτρου είναι πιθανόν να αναστείλει την δρομολογηθείσα ήδη τροχιά ανάπτυξης, αλλά και να δημιουργήσει προβλήματα στο σχέδιο δίκαιης μετάβασης
Η συγκεκριμένη προσέγγιση σαφώς υποστηρίζει την φιλελεύθερη οικονομία, τον εκσυγχρονισμό και την αξιοκρατία. Πιστεύει όμως πως στον σχεδιασμό οποιασδήποτε εκπαιδευτικής στρατηγικής θα πρέπει να συνυπολογίζονται τα ιδιαίτερα περιφερειακά προβλήματα και οι ιδιάζουσες συνθήκες των τοπικών κοινωνιών, όπως για παράδειγμα η απολιγνιτοποίηση. Και τέλος θεωρεί ότι, πριν από την καθολική εφαρμογή ενός τέτοιου μέτρου, επιβάλλεται να συνυπολογιστούν οι προηγούμενες εμπειρίες και να προηγηθεί η πιλοτική εφαρμογή του και η τελική αξιολόγησή του.
*Η Σοφία Ηλιάδου είναι Καθηγήτρια Νέας Ελληνικής Ιστορίας και Ιστορίας της Εκπαίδευσης Πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας, Αντιπρόεδρος της ΕΛΕΙΕ (Ελληνικής Ιστορίας Ιστορικών της εκπαίδευσης), Μέλος της Μικτής Διεπιστημονικής Επιτροπής Εμπειρογνωμόνων για εκπαιδευτικά, αρχαιολογικά ζητήματα Ελλάδος Βόρειας Μακεδονίας, πολιτευτής της ΝΔ.
Πηγή: alfavita.g
