ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ ΕΞΑΡΤΗΣΗ ΚΑΙ ΑΠΟΛΙΓΝΙΤΟΠΟΙΗΣΗ
Γράφει ο Μιχάλης Ραμπίδης Πτολεμαΐδα 1-12-2020
Η υψηλή ενεργειακή εξάρτιση πολλών χωρών και η προμήθεια ενέργειας, είναι το βασικό στοιχείο στις επιλογές και στα κριτήρια άσκησης της εξωτερικής πολιτικής.
Η Ελλάδα πέραν της απολύτου αυτής ανάγκης με εισαγωγές πετρελαίου 98% (μόνο 4000 το 2018 & 3300 το 2019 βαρέλια ημερησίως από τον Πρίνο) και Φυσικού Αερίου (Φ.Α.) 100% έχει ακόμα μεγαλύτερη εξάρτιση επειδή και οι δυο οι αγωγοί προμήθειας Φ.Α. διέρχονται μέσα από την Τουρκία.
Ο πρώτος αγωγός Turksteam με Φ.Α. της Gazprom αποτελείται από δυο γραμμές χωρητικότητας 15,75 μ3 αερίου η κάθε μια, αντικαθιστά πλέον τη διαμετακομιδή του αερίου μέσω Ουκρανίας προς τα Ανατολικά Βαλκάνια, λόγω των γνωστών προβλημάτων μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας και διέρχεται μέσω της Μαύρης Θάλασσας και της Τουρκίας.
Ο δεύτερος αγωγός ΤΑΠ με Φ.Α. χωρητικότητας 10 δις μ3 το χρόνο με δυνατότητα τα 20 δις μ3 από το Αζερμπαϊτζάν, διασχίζει την Τουρκία από τα ανατολικά σύνορά της μέχρι τους Κήπους του Έβρου. Μετά από προσφυγή της Ελλάδας και την έκδοση τελεσίδικης Διεθνούς Δικαστικής Απόφασης, η σύμβαση ΔΕΠΑ με την τουρκική εταιρεία BOTAS (διαμετακομιστής) λήγει το 2021 και μπαίνει σε ισχύ νέα απ’ ευθείας με την εταιρία SOCAR των Αζέρων. Οι δυο αυτοί αγωγοί μέσω Τουρκίας προμηθεύουν το 80% του εισαγόμενου Φ.Α. στην Ελλάδα και αυτό δεν είναι δυνατόν να αλλάξει για την ώρα, γεγονός που καθιστά άκρως επικίνδυνη την ενεργειακή ασφάλεια της χώρας.
Να σημειωθεί ότι η ΔΕΠΑ ως άμεσος πάροχος Φ.Α. τροφοδοτεί: -Ηλεκτροπαραγωγούς -Μεγάλες Βιομηχανίες -Εταιρείες Παροχής Αερίου (ΕΠΑ) -Τελικούς καταναλωτές (ακάλυπτους από ΕΠΑ) -Τον τομέα αεριοκίνησης δημόσιων & ιδιωτικών οχημάτων και εξετάζει νέους τομείς εμπορικής δραστηριότητας.
Το υπόλοιπο εισαγόμενο Φ.Α. είναι σε υγροποιημένη μορφή και το προμηθεύεται η ΔΕΠΑ κυρίως από την Αλγερία αλλά και από άλλες. Μεταφέρεται στο Σταθμό Αποθήκευσης και Επαναεριοποίησης στη Ρεβυθούσα στον κόλπο των Μεγάρων και σε τιμές έως 50% φθηνότερες. Τερματικός σταθμός για Φ.Α. υγροποιημένο προβλέπεται και στο λιμάνι της Αλεξανδρούπολης το 2023 με έντονο ενδιαφέρον των ΗΠΑ.
Όμως ενεργειακή εξάρτηση από την Τουρκία υπάρχει και στον τομέα της Ηλεκτρικής Διασύνδεσης ανάμεσα σε ΚΥΤ Νέας Σάντας και Υ/Σ Babaeski στην οποία η δυνατότητα αλληλοτροφοδοσίας είναι 400 KV. Προβλέπεται ακόμα η κατασκευή μια νέας ισοδύναμης γραμμής που θα κατασκευαστεί το 2021-2022.
Το όνειρο της κατασκευής του αγωγού Fast Med (μήκος 1970 χλμ.-βάθος 3 χλμ.-χωρητικότητα 20 δις μ3-κόστος 12 δις ΕΥΡΩ-λειτουργία μετά το 2025) έχει πολλαπλές δυσκολίες και προσκρούει σε αντιδράσεις και συγκρουόμενα συμφέροντα. Αφορά την συμφωνία Ελλάδας-Κύπρου-Ισραήλ για υποθαλάσσια σύνδεση των ανατολικών ευρημάτων αερίου με Ελλάδα και Νότια Ευρώπη. Ξεκινά Νότια της Κύπρου κοντά στο Ισραηλινό κοίτασμα Λεβιάθαν και οδεύει προς Κρήτη-Πελοπόννησο-ακτές Θεσπρωτίας και στη συνέχεια συνδέεται με τον Ελληνο-Ιταλικο-Γαλλικό αγωγό «Ποσειδών» και τερματίζει στη πόλη Λέτσε Ιταλίας. Απομένουν περίπου 210 χλμ. να κουμπώσει με το Ευρωπαϊκό δίκτυο Φ.Α. Η κατασκευή του Fast Med θα αποδείξει την εφαρμογή μιας πολιτικής στρατηγικής συνεργασίας μεταξύ Ισραήλ-Κύπρου – Ελλάδας.
Εύλογα στον καθένα και στην καθεμιά δημιουργείται το μεγάλο ερώτημα: Πως είναι δυνατόν ο Ενεργειακός Σχεδιασμός της Ελλάδας να στηρίζεται κατά 80% σε αγωγούς Φ.Α. που περνούν μέσα από τουρκικό έδαφος; Σε περιόδους σοβαρών κρίσεων, όπου τα εθνικά συμφέροντα είναι υπεράνω όλων, ποιος υπολογίζει και τιμά συμβάσεις; Ο Τούρκος σίγουρα ΟΧΙ, το επιβεβαιώνει καθημερινά με την καταπάτηση διεθνών συνθηκών.
Αυτή η μεγάλη ενεργειακή εξάρτιση από την Τουρκία και από μόνη της, τεκμηριώνει ακράδαντα το λόγο που οι Μονάδες Παραγωγής Η/Ε με καύσιμο εγχώριο λιγνίτη, δεν μπορούν να κλείσουν. Η ημερομηνία απόσυρσής τους επιβάλλεται να πάει πίσω, τόσο χρόνο ως ότου εξασφαλιστεί η ενεργειακή ασφάλεια της Ελλάδας, με όποιον από τους επιδιωκόμενους τρόπους επιτευχθεί.
Η πολιτική ευθύνη είναι πολύ μεγάλη, θέτει ανά πάσα στιγμή σε σοβαρό κίνδυνο την εθνική μας ασφάλεια, με ανυπολόγιστες συνέπειες για το λαό και τη χώρα και αποτελεί σίγουρα την αιτία, να κόψει την μακρά αλυσίδα της ατιμωρησίας κάθε υπεύθυνου…. Άγνωστες «συμφωνίες-δεσμεύσεις» κάτω από το τραπέζι, στο σκοτάδι, χωρίς το φως της ημέρας, είναι επίφοβες και συνήθως παραμένουν ανεκπλήρωτες …..
