Δυτικές επιρροές στην διασκέδαση των Φλωρινιωτών
Το φλωρινιώτικο συγκρότημα «Grass Hopper» από τα αριστερά Αντώνης Χαρίσης, Νίκος Μιχαηλίδης, Μάκης Αϊβάζογλου και Μιχάλης Μυλωνάς, το 1974 στην ντίσκο «ΜΑΚΑΟ» στην Θεσσαλονίκη
Όλα στην ζωή καθορίζονται από τον συρμό, την μόδα. Ο τρόπος ζωής επηρεάζεται κυρίως από ξένους παράγοντες, από ανώτερους πολιτισμούς και αφομοιώνεται από τους νέους ανθρώπους, που είναι ανοιχτοί στις αλλαγές. Οι νέοι αλλάζουν τις παραδοσιακές συνήθειες και επιβάλλουν νέο τρόπο ζωής σε όλους τους τομείς, ακόμη και στην διασκέδαση.
Από τα τέλη του 19ου αιώνα η πόλη της Φλώρινας άρχισε να αφομοιώνει την ευρωπαϊκή μουσική και τους χορούς. Στο Μοναστήρι είχε αρχίσει νωρίτερα, και μάλιστα οι τούρκοι αξιωματικοί υποχρεωτικά μάθαιναν ευρωπαϊκούς χορούς. Οι χοροεσπερίδες συγκέντρωναν αστούς από όλες της εθνότητες. Ένας νέος τρόπος διασκέδασης άρχισε να διαδίδεται, που βέβαια επηρέασε και τον αστικό πληθυσμό της Φλώρινας. Αλλά και τα βλάχικα χωριά επηρεάστηκαν από την ευρωπαϊκή μουσική και χορούς. Αντίθετα τα σλαβόφωνα χωριά έμειναν πιστά στην παράδοσή τους, επειδή είχαν μείνει στην καλλιέργεια της γης και στην βοσκή των κοπαδιών, και δεν τους ενδιέφερε η μόρφωση.
Το 1914 άνοιξε στην Φλώρινα το πρώτο χοροδιδασκαλείο και μετά από αυτό άνοιξαν πολλά, όπου οι νέοι μάθαιναν ευρωπαϊκούς χορούς. Οι χοροί αυτοί ήταν βαλς, φοξ, μαζούρκα, ουαν στεπ ταγκό, φοξ τροτ και άλλοι χοροί. Τότε επικράτησαν οι λέξεις «καβαλιέρος» για τον άνδρα και «ντάμα» για την γυναίκα. Και αφού οι νέοι μάθαιναν καλά τους ευρωπαϊκούς χορούς στα χοροδιδασκαλεία, περίμεναν να γίνει κάποια χοροεσπερίδα για να δείξουν τις χορευτικές ικανότητες τους.
Στο χορευτικό εξοχικό κέντρο και ξενοδοχείο «Ακρόπολις» που βρίσκεται κοντά στον ναό του Αγίου Γεωργίου, η ορχήστρα έπαιζε ευρωπαϊκούς χορούς και χόρευαν έξω στην θερινή πίστα του κέντρου. Τον χειμώνα χόρευαν εντός του καταστήματος. Το κέντρο «Ακρόπολις» συνδέθηκε με τους ευρωπαϊκούς χορούς, καθώς σε αυτό γλεντούσαν κάθε Σαββατοκύριακο.
Μικρές χοροεσπερίδες γίνονταν στα νεόχτιστα καφενεία «Αίγλη», «Διεθνές» και «Εθνικό». Ο χώρος ήταν μικρός, όμως μεγαλύτερες αίθουσες δεν υπήρχαν. Η αίθουσα του νεόκτιστου κινηματογράφου «Πάνθεον» έλυσε το πρόβλημα του χώρου. Τότε οι καρέκλες του κινηματογράφου ήταν πτυσσόμενες και εύκολα τις συγκέντρωναν αφήνοντας όλο τον χώρο του κινηματογράφου για χορό. Η πρώτη μεγάλη χοροεσπερίδα έγινε στο «Πάνθεον» από τον Σύνδεσμο Μοναστηριωτών η «Ελπίς». Η μπάντα του συλλόγου «Ορφέας» έπαιζε όλη την νύχτα και μέχρι τα ξημερώματα. Υπήρχε και μπουφές με ποτά και εδέσματα. Τα έσοδα της χοροεσπερίδας διατέθηκαν σε φιλανθρωπικούς σκοπούς. Στο «Πάνθεον» έγιναν πολλές χοροεσπερίδες και με την μπάντα του Εθνικού Οικοτροφείου. Επίσης και στην μεγάλη αίθουσα του νεόκτιστου Οικοτροφείου γίνονταν χοροεσπερίδες προς ενίσχυση του ταμείου του Εθνικού Οικοτροφείου. Οι χοροεσπερίδες γίνονταν την Αποκριά, στα ετήσια καλλιστεία, στις εθνικές επετείους και όποτε ήθελαν οι σύλλογοι να συγκεντρώσουν χρήματα για κάποιον σκοπό. Πάντα άρχιζαν με τον καλαματιανό, τον εθνικό μας χορό, και ακολουθούσαν οι ευρωπαϊκές μελωδίες.
Στις χοροεσπερίδες οι νέοι και οι νέες πήγαιναν με τα καλά τους ρούχα. Όλοι και όλες ήταν σαν φιγουρίνια. Κουστούμια γραβάτες και παπιγιόν. Και φορέματα της τελευταίας λέξης της μόδας. Η Φλώρινα είχε αλλάξει. Είχε ξεφύγει από την κλειστή ζωή της τουρκοκρατίας. Σε όλη την περίοδο του Μεσοπολέμου φυσούσε ευρωπαϊκός αέρας, που έφερε πολύ μεγάλες αλλαγές στην νοοτροπία των κατοίκων της πόλης μας.
Οι Φλωρινιώτες τραγουδούσαν, εκείνα τα παλιά αστικά ελληνικά τραγούδια, αλλά και καντάδες. Κιθάρες, βιολιά και μαντολίνα υπήρχαν σε κάθε συνάντηση για καφέ και σπιτικό χαλβά. Τραγουδούσαν, επειδή τα γραμμόφωνα ήταν λίγα και τα ραδιόφωνα ακόμη λιγότερα. Όποιος ήθελε να ακούσει ένα τραγούδι έπρεπε να το τραγουδήσει ο ίδιος ή οι φίλοι του. Η μουσική τους είχε μαγέψει. Όλοι συμμετείχαν σε μαντολινάτες, μπάντες και χορωδίες.
Το πάθος αυτό των Φλωρινιωτών για ευρωπαϊκούς χορούς και μουσική, καθώς και τα παλιά αστικά τραγούδια ανήκαν στην ευρύτερη κίνηση της ιδεολογίας της αστικής τάξης. Ο κόσμος της Φλώρινας άρχισε να ξεμουδιάζει μετά την μακρόχρονη τουρκοκρατία. Άρχισε να δέχεται όλες τις επιρροές και να ακολουθεί το μοντέρνο. Η περίοδος αυτή μεσουρανούσε μέχρι το 1950. Μεταπολεμικά όλα άρχισαν να αλλάζουν. Η αστική ιδεολογία και ο αστικός πολιτισμός άρχισε να παρακμάζει.
Η δεκαετία του 1950, είναι η εποχή που εμφανίστηκαν τα πάρτυ, χορεύοντας σουίνγκ. Αργότερα τα πάρτυ γίνονταν με δίσκους 45 στροφών και πικ απ, με σοκολατάκια μαργαρίτες και βερμούτ. Η μουσική και τα τραγούδια ήταν μοντέρνα αμερικάνικα και ευρωπαϊκά. Νέοι ρυθμοί ποπ και ροκ εντ ρολ, αλλά και μπλουζ. Ο κύκλος αυτός έκλεισε με την εμφάνιση των ντισκοτέκ, όπου ο χορός σέικ και μπλουζ επικρατούσαν για πολλά χρόνια. Τα πάρτυ γίνονταν φανερά όταν το επέτρεπαν οι γονείς και κρυφά στα δωμάτια που νοίκιαζαν οι μαθητές γυμνασίου, από τα χωριά.
Στην δεκαετία του 1970, εμφανίστηκαν και πολλά Φλωρινιώτικα συγκροτήματα που έπαιζαν ξένη μοντέρνα μουσική και τραγούδια, αλλά και μοντέρνα ελληνικά τραγούδια. Μερικά βράδια έπαιζαν στις ντισκοτέκ. Ήταν και αυτή μια εποχή που πέρασε.
Τα τελευταία χρόνια έχει γίνει μεγάλη στροφή στην παραδοσιακή μουσική και χορούς. Μελωδίες και χοροί των χωριών της Φλώρινας έχουν επικρατήσει σε όλα τα χορευτικά κέντρα. Αλλά και σε κάθε πολιτιστική εκδήλωση εμφανίζονται τα χορευτικά συγκροτήματα με χωριάτικες ενδυμασίες. Η διασκέδαση έχει αλλάξει μελωδίες. Οι τοπικοί χοροί είναι τώρα της μόδας, μέχρι να αλλάξει η μόδα και έρθει κάτι άλλο.
Δημήτρης Μεκάσης
