Από τον Ιωάννη Παπαλαζάρου
Εκπαιδευτικό – Συγγραφέα
Σε προηγούμενο άρθρο μου, στο πάντα φιλόξενο «ΒΗΜΑ» της Φλώρινας, παρουσίασα τις επιδημικές νόσους και τους λοιμούς που γνώρισε ο τόπος μας, ειδικά λίγο πριν και μετά τον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο, κατά τις δύο πρώτες δεκαετίες του 20ου αιώνα, με τα ολέθρια αποτελέσματά τους και τα μέτρα που εφαρμόσθηκαν για την αντιμετώπισή τους.
Η συχνή εμφάνιση λοιμικών επιδημιών που εξελίσσονταν σε φονικές πανδημίες, υποχρέωνε τις αρχές να λαμβάνουν υγειονομικά και αστυνομικά προληπτικά μέτρα που είχαν σχέση με την ύδρευση, την αποχέτευση, την καθαριότητα των χώρων διαμονής ανθρώπων και ζώων και διασφάλιζαν υγιεινές συνθήκες και προϋποθέσεις ασφαλούς διαβίωσης.
Αναζητώντας τα παλιά γραπτά κείμενα, αδιάψευστους μάρτυρες των συνθηκών διαβίωσης, των ανθρωπίνων σχέσεων και των κοινωνικών φαινομένων, πριν από ενενήντα και εκατό χρόνια από σήμερα, θεώρησα επίκαιρη και αξιοσημείωτη μια αστυνομική διαταγή της Διοικήσεως Χωροφυλακής Φλωρίνης του 1929, για την πρόληψη και την καταπολέμηση επιδημικών νόσων στην πόλη της Φλώρινας, που δημοσιεύθηκε στο Φ.Ε.Κ. 56 (τεύχος δεύτερο) της 16ης Μαΐου 1930 και παρουσιάζει εξαιρετικό ενδιαφέρον τόσο για τους χώρους (γνωστούς στους παλαιότερους Φλωρινιώτες) για τους οποίους επιβάλλονται ειδικά απολυμαντικά μέτρα, όσο και για τους τρόπους και τα υλικά που προτείνονται ως τα πλέον δραστικά και αποτελεσματικά αντισηπτικά.
Αυτό που θεώρησα αναγκαίο είναι κάποιες πληροφορίες για την κρεολίνη, άριστο αντισηπτικό και απολυμαντικό υγρό, τουλάχιστον μέχρι τη 10ετία του ’60, γνωστό κυρίως στους κτηνοτρόφους. Ήταν μείγμα υγρό που παρασκευαζόταν από ρητίνη και λιθανθρακόπισσα (κρεσόλη) με διάλυμα καυστικού νατρίου. Είχε σκούρο ερυθροφαιό χρώμα και έντονη χαρακτηριστική οσμή που θύμιζε την οσμή του κατραμιού και χρησιμοποιούνταν για απολύμανση στάβλων και αποθηκών.
Περί μέτρων προς πρόληψιν και καταπολέμησιν επιδημικών νόσων εν τη πόλει της Φλωρίνης.
ΔΙΟΙΚΗΣΙΣ ΧΩΡΟΦΥΛΑΚΗΣ ΦΛΩΡΙΝΗΣ
Εν Φλωρίνη σήμερον την 14ην του μηνός Δεκεμβρίου του 1929 έτους, ημείς ο Διοικητής της Δ/νσεως Χωροφυλακής Φλωρίνης Ταγματάρχης της Χωρ/κής, Πετράκης Εμμανουήλ, έχοντες υπόψη τα άρθρα 1, 12 και 84 του Οργανισμού Χωροφυλακής και το από 1899/28 Ν.Δ. «Περί μέτρων προς πρόληψιν και καταπολέμησιν επιδημικών νόσων», κυρωθέν δια του Νόμου 4060, αποφασίζομεν και διατάσσομεν:
Άρθρον 1
Εφ’ όσον το χρησιμοποιούμενον ύδωρ προς κίνησιν του υδρομύλου του κειμένου εις την πλατείαν Σχολείων της ενταύθα πόλεως και παραπλεύρως αυτών υπόκειται εις δουλείαν, αφίεται ελευθέρα η χρήσις αυτού υπό τον όρον όπως οι ιδιοκτήται κατασκευαύσωσι δια τσιμεντοστρώματος στεγανόν υδραγωγείον από της εκκινήσεως αυτού μέχρι του μύλου, καθ’ όσον, ως απεδείχθη, η κατ’ άλλον τρόπον διοχέτευσις του ύδατος αυτού μέχρι σήμερον εδημιούργει άμεσον κίνδυνον εις την δημοσίαν υγείαν.
Άρθρον 2
Οι ιδιοκτήται οικιών εντός της πόλεως υποχρεούνται όπως εντός εξαμήνου από της δημοσιεύσεως της παρούσης κατασκευάσωσι υπονόμους στεγανούς εντός των αυλών των ίνα διοχετεύωνται εντός αυτών αι ακαθαρσίαι κ.λ.π. προς πρόληψιν αναπτύξεως μικροβίων και εξαπλώσεως επιδημκών νόσων.
Άρθρον 3
Επιτρέπομεν την διατήρησιν των υπαρχόντων πανδοχείων εν τη πόλει, υποχρεουμένων των ιδιοκτητών όπως στρώσωσι τους σταύλους αυτών δια στιμέντου και κατά τρόπον ώστε καθαριζόμενοι καθημερινώς να διοχετεύωνται τα ακάθαρτα ύδατα εντός των υπονόμων όπου υπάρχουσι τοιούτοι ή εις βόθρους καταλλήλως κατασκευαζομένους, άπαξ δε της εβδομάδος καταβρέχωσι τους σταύλους δια γαλακτώματος ασβέστου ή κρεολίνης.
Άρθρον 4
Απαγορεύομεν την διατήρησιν πεταλωτηρίων επί των οδών Μεγ. Αλεξάνδρου, Αθηνών, Βενιζέλου, Δραγούμη, μέχρι της Κλινικής Σπυροπούλου, δυναμένων τούτων να εγκατασταθώσιν εις πανδοχεία, εφ’ όσον θα πληρούνται οι όροι της παραγράφου γ΄ περί καθαριότητος, εφ’ όσον όμως τούτο δεν είναι εφικτόν, επιτρέπεται η διατήρησις αυτών εις ίδια καταστήματα κείμενα εκτός των άνω οδών, εις ά όμως δεν επιτρέπεται ο ενσταυλισμός άνω των πέντε ζώων εκτός εάν επιτρέπει ο χώρος δια περισσότερα, οπότε ισχύουσι αι διατάξεις της παραγράφου γ΄ της παρούσης.
Άρθρον 5
Ορίζομεν θέσιν ενταφιασμού των θνησκόντων ζώων την γνωστήν υπό το όνομα «Γιάτσεβο» απέχουσαν περί τα δύο χιλιόμετρα της πόλεως, ένθα τα μεν μεγάλα ζώα θα θάπτωνται εις βάθος δύο μέτρων τα δε μικρά εις βάθος ενός μέτρου, θα περιχύνωνται δε δι’ ασβέστου ή κρεολίνης.
Πάσα προγενεστέρα ημών διάταξις αντικειμένη τη παρούση καταργείται οι δε παραβάται θα διώκωνται και τιμωρούνται συμφώνως του από 22 Νοεμβρίου 1923 Ν.Δ. περί εκδικάσεως πλημμελημάτων τινών επ’ αυτοφώρω.
Η ισχύς της παρούσης άρχεται από της δημοσιεύσεώς της η δε εκτέλεσις ανατίθεται εις τα όργανα της Χωροφυλακής.
Ο Διοικητής της Διοικήσεως Ακριβές αντίγραφον
ΕΜΜ. ΠΕΤΡΑΚΗΣ Εν Φλωρίνη της 17 Μαρτίου 1930
Εγκρίνεται ο Υπουργός Υγιεινής Ο Νομίατρος Α. Ι. Βατίστας
Α. ΠΑΠΑΣ
