TO ΠΙΣΟΔΕΡΙ ΣΤΗΝ ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ
Αυτές τις μέρες όλοι μας γινήκαμε μάρτυρες απίστευτων κτηνωδιών εις βάρος της ιστορίας μας, αλλά και του εντεταλμένου, από τις συνειδήσεις των πατριωτών, αγώνα, που σκοπό είχε την υπεράσπιση της ταυτότητας της Μακεδονίας. Βιαιοπραγίες με γκλομπς, πέτρες και ρίψη δακρυγόνων, αιμόφυρτοι πολίτες με σοβαρά κατάγματα -κάτοικοι της πραγματικής Μακεδονίας- είναι ο απολογισμός της συμφωνίας Ζάεφ-Τσίπρα. Μαύρες εικόνες, από άλλες εποχές και άλλα πολιτεύματα, βίωσε η χώρα. Η ιστορία επαναλαμβάνεται και ο αγώνας ξαναρχίζει. Αυτήν τη φορά όμως, όχι για την απελευθέρωση της Μακεδονίας από ξένο δυνάστη, αλλά για την προστασία της από την ίδια την ελληνική κυβέρνηση!!!
Η εικόνα στο Πισοδέρι την περασμένη Κυριακή με τα ανοιγμένα κεφάλια, τις αιματοβαμμένες σημαίες, τα φορεία και τα ασθενοφόρα, μαρτυράει την οργή, την αγανάκτηση, αλλά και την πικρία του ελληνικού λαού, ο οποίος αγωνιζόμενος με το ηπιότερο όπλο που κατείχε, την φωνή του, διαδήλωνε ειρηνικά για το …αυτονόητο: να μην ξεπουληθεί η Μακεδονία μας! Ωστόσο οι εντολές προς τις αστυνομικές δυνάμεις ήταν σαφείς: ουδείς πρέπει να περάσει, υπεράσπιση της γραμμής με οποιοδήποτε μέσο!!! Ευθύς αμέσως δημιουργείται ο εξής προβληματισμός: στέλνουμε τα παιδιά μας σε στρατιωτικές και αστυνομικές σχολές για να εκπαιδευτούν και να γίνουν «δήμιοι» εάν χρειαστεί, των αδερφών τους, των συμπατριωτών τους; Δεν είναι τυχαίο που στο Πισοδέρι διαδραματίστηκαν αυτά τα γεγονότα που είδαμε και έχουν σχέση με την Μακεδονία μας. Το Πισοδέρι παρέμεινε φρούριο απόρθητο και πρόσκομμα στα επίβουλα σχέδια των κομιτατζήδων, που στόχο είχαν τον εκβουλγαρισμό της Μακεδονίας. Κατά την εξέγερση του Ήλιντεν το 1903,και ενώ οι βούλγαροι αφανίζουν ελληνικά σχολειά, πλήττουν εκκλησιές, χρησιμοποιούν απροκάλυπτα βία, εμπρησμούς και εκφοβισμούς, το Πισοδέρι σώζεται εκ θαύματος και δεν έχει την τύχη του Κρουσόβου, του Νυμφαίου και της Κλεισούρας. Κατά τη διάρκεια του Μακεδονικού Αγώνα 1903-1908 το συγκρότημα της Μονής της Αγίας Τριάδος Πιοδερίου απετέλεσε βάση, ορμητήριο και ασφαλέστερο καταφύγιο των ανταρτικών μας σωμάτων που δρούσαν στην περιοχή. Το διάστημα που το βουλγαρικό κομιτάτο «σφάζει» στο διάβα του κάθε ελληνικό στοιχείο, το Πισοδέρι κτίζει μικρούς Παρθενώνες. Εκείνη την εποχή τελείωνε η ανέγερση ενός μεγαλοπρεπέστατου εκπαιδευτικού ιδρύματος υπό του πισοδερίτου Αρχιμανδρίτου του Ιεροσολυμιτικού θρόνου Μόδεστου. Πρόκειται για τη λεγόμενη Μοδέστειο Σχολή, η οποία περιλάμβανε Αρρεναγωγείο(οκτατάξιο)και Παρθεναγωγείο(εξατάξιο), στεγάζοντας παιδιά από τις περιοχές Κορεστίων, Πρεσπών, Πισοδερίου και Φλώρινας. Αξίζει να σημειωθεί πως το Πισοδέρι φιλοξένησε τον Παύλο Μελά λίγους μήνες πριν την απώλεια του. Η μοίρα έστειλε το κομμένο κεφάλι του Ήρωα να λημεριάσει ως το τέλος του αγώνα, στο παρεκκλήσι του Αγίου Χαραλάμπους Πισοδερίου. Μία ομάδα πισοδεριτών έσωσε κυριολεκτικά τον διάδοχο του Μελά καπετάν Ρούβα (Κατεχάκη) στο Ανταρτικό. Η δράση των Πισοδεριτών συνεχίστηκε ως το τέλος του αγώνα, κατά τον οποίο πολλοί από αυτούς θυσιάστηκαν με φρικιαστικό τρόπο από του βουλγάρους για την απελευθέρωση της Μακεδονίας μας. Θεωρώ χρέος να αναφέρω κάποιους απ’ αυτούς τους αγνούς πατριώτες πισοδερίτες που δολοφονήθηκαν, όπως πολλοί άλλοι μακεδόνες: Χρήστος Τσάμης, Παπασταύρος Τσάμης, Θεόδωρος Γότσης, Κάικος Ανδρέας και τέσσερα ανήλικα παιδιά, εκ των οποίων μόνο των δύο τα ονόματα συγκρατήθηκαν (Θωμάς Μπούλδας και Κωνσταντίνου).
Η περιοχή όμως, υπήρξε, δυστυχώς, και θέατρο του αδελφοκτόνου εμφυλίου (1946-49). Η Μοδέστειος Σχολή, που τυχαίνει να είναι δίπλα στο πατρικό μου σπίτι, ήταν το μοναδικό, πρόχειρο νοσοκομείο της περιοχής. Οι εικόνες επαναλαμβανόμενες:δεμένα κεφάλια, φορεία με τραυματισμένους ανθρώπους, φωνές πόνου και απελπισίας και όσοι υπέκυπταν στα τραύματά τους, θάβονταν σε ομαδικό τάφο. Και τότε οι Ψαράδες στάθηκαν ο χώρος στον οποίο συνέβησαν εξελίξεις που αφορούσαν στο Μακεδονικό. Εκεί όπου τον Γενάρη του 1949 το Κομμουνιστικό Κόμμα Ελλάδος παρέδιδε την ελληνική Μακεδονία στου εαμοβούλγαρους, εκεί ακριβώς σήμερα γράφτηκε η πιο μαύρη σελίδα της σύγχρονης ελληνικής ιστορίας…
Η ιστορία, προφανώς, επαναλαμβάνεται, και θα γυρίσει να μας τιμωρήσει για τη ραθυμία που τυχόν θα δείξουμε. Εμείς οι Πισοδερίτες (συνεχίζουμε να) βροντοφωνάζουμε με μία φωνή:
«Η ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ ΕΙΝΑΙ ΜΙΑ ΚΑΙ ΕΙΝΑΙ ΕΛΛΗΝΙΚΗ»
Ο Πισοδερίτης
Παντελής Δάφας