Σοφίας Ηλιάδου-Τάχου, Καθηγήτριας Νέας Ελληνικής Ιστορίας, Πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας
Μάθαμε σήμερα, με ιδιαίτερη θλίψη, για την απώλεια του ξαδέρφου μας, του Στέφανου Βαγουρδή, του Ευθυμίου και της Μαριγούλας, το γένος Παναγιώτου, εκδότου και εκ των πρυτάνεων του τοπικού τύπου της Μακεδονίας.
Ο πρωτοξάδερφός μας γεννήθηκε στη Φλώρινα και παρακολούθησε τα πρώτα μαθήματα στο Δημοτικό σχολείο της πόλης μας. Η οικογένεια του Ευθυμίου Βαγουρδή, ο οποίος καταγόταν από τις Καρυές της Μεσσηνίας, μετέφερε αρκετά νωρίς τις επιχειρηματικές της δραστηριότητες στην Έδεσσα, όπου διατηρούσε βιβλιοπωλείο και εξέδιδε την τοπική εφημερίδα «Εδεσσαϊκή».
Μέσα στο περιβάλλον αυτό ανδρώθηκε ο Στέφανος. Όταν αποφοίτησε από το Γυμνάσιο της Έδεσσας, συνέδεσε την πορεία της ζωής του με την «Εδεσσαϊκή», και δούλεψε στο βιβλιοπωλείο του πατέρα του. Ήταν ένας ρομαντικός και ευγενικός νέος με αρχές, ευαίσθητο ψυχικό κόσμο και συναίσθημα ευθύνης. Στο βιβλιοπωλείο εκείνο γνώρισε και ερωτεύτηκε τη σύντροφο της ζωής του, την Σούλα, φερέλπιδα νεάνιδα εξ Εδέσσης, με την οποία έφτιαξε την οικογενειά του: τον γιο του Ευθύμη (Μάκη) και τη Μαρία στους οποίους έδωσαν πρότυπα, αρχές και τους οποίους δίδαξαν κοινωνικότητα και καθήκον.
Η μία εφημερίδα «η Εδεσσαϊκή» που του κληροδότησε ο πατέρας του Ευθύμιος, έγιναν σύντομα τρεις εφημερίδες, αφού προστέθηκαν στην εκδοτική δραστηριότητα της οικογένειας «Η Πρωινή» και «τα Γιαννιτσά». Ταυτόχρονα η επιχείρηση διευρύνθηκε, συμπεριέλαβε και άλλες εκδοτικές εργασίες, στεγάστηκε σε ιδιόκτητο κτίριο, στην Αγία Φωτεινή και εξελίχτηκε σε «συνείδηση της πόλης». Πέρασαν από τις σελίδες των εντύπων της οικογένειας αξιόλογοι χρονογράφοι, επίδοξοι ποιητές, φτασμένοι λογοτέχνες, ερευνητές της αρχαίας και της νεότερης ιστορίας της πόλης, αλλά και ολόκληρης της Πέλλας. Αποτυπώθηκαν στις σελίδες των εντύπων γεγονότα του μικρόκοσμου της κοινωνίας της Έδεσσας, πολιτικές κρίσεις, ιδεολογικές εντάσεις, κοινωνικά γεγονότα. Οι δημοσιογράφοι που αποτέλεσαν το δυναμικό των εντύπων συνιστούν μια ολόκληρη γενιά ανθρώπων με ουσιαστικές ανησυχίες που αναζητούσαν τον παλμό της εδεσσαϊκής κοινωνίας και ανίχνευαν την ιδιαίτερη συγκρότησή της.
Και ο Στέφανος υπήρξε ο Πατριάρχης αυτού του συγχρωτισμού των προικισμένων λογογράφων, δημοσιογράφων, ρεπόρτερ. Ένας μειλίχιος άνθρωπος που ενέπνεε με τον ζήλο του, την ευγένεια που του έβγαινε φυσικά και αβίαστα, την αρχοντιά των τρόπων του. Ένας πατέρας για όλους, που απέτρεπε από τις εντάσεις, επιζητούσε την ήπια προσέγγιση των ζητημάτων της κοινωνίας του, κέρδιζε με το ευγενικό χαμόγελο και πορευόταν με σύνεση. Στο πολιτικό τοπίο ήταν περισσότερο εκείνος που επιζητούσε τις συγκλίσεις και λιγότερο εκείνος που εξέφραζε θέσφατα και επέβαλε στρατηγικές πόλωσης. Αυτό βέβαια ουδόλως σήμαινε πως ήταν ο ίδιος ρηχός ή ότι δεν είχε ιδεολογικές παραδοχές. Ερμηνευόταν όμως εύκολα από τον χαρακτήρα του. Για αυτό το λόγο κυρίως είχε πολλούς φίλους και πολύ λιγότερους αντιπάλους.
Εκείνο που σίγουρα απομένει, όταν ο δρόμος της ζωής του καθενός από μας φτάσει στο τέλος του, είναι ό,τι αφήνει ο καθένας από εμάς πίσω του. Και ο Στέφανος άφησε δύο ξεχωριστά παιδιά τον Μάκη και τη Μαρία, τη Μαρία και τον Μάκη που ακολουθούν τα ίχνη του στους ανέμους και στις θύελλες της ζωής. Μία σύζυγο που βίωσε τη μεγάλη αγάπη του και του ανταπέδωσε στοργή και αφοσίωση.
Και μια εκδοτική προσπάθεια χρόνων που συνεχίζεται και θα είναι η κυριότερη εκπρόσωπος της ιστορίας της Έδεσσας.
Το καράβι που αρμένιζε στα πέλαγα, η εφημερίδα «Εδεσσαϊκή’ αρμενίζει και σήμερα στα πέλαγα της ελληνικής δημοσιογραφίας με επιτυχίες, ξάδερφε. Και διηγείται την ιστορία της πόλης και της οικογένειάς σου.
Σου αφιερώνουμε λοιπόν το ρητό
«Όλβιος όστις της ιστορίας έσχεν μάθησιν» έλεγαν οι αρχαίου.
Αλλά «πλέον όλβιος εστί όστις εποίησεν ετέρους την ιστορίαν της εαυτών πατρίδος επίστασθαι»
Καλό ταξίδι.
Γιάννης και Σοφία Τάχου.
