Με πρωτοβουλία της Αν. Τομεάρχη και του Τομεάρχη Περιβάλλοντος και Ενέργειας της Κ.Ο. του ΣΥΡΙΖΑ- ΠΣ, Πέτης Πέρκα και Σωκράτη Φάμελλου, 43 βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ- ΠΣ κατέθεσαν ερώτηση προς τον κ. Υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας σχετικά με την απολύτως ασυνεπή στάση της Κυβέρνησης της ΝΔ σε ό,τι αφορά στις ενεργειακές κοινότητες (ΕΚΟΙΝ). Ο ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ φέρνει το θέμα των Ενεργειακών Κοινοτήτων για ακόμα μια φορά στη βουλή, στο πλαίσιο του κοινοβουλευτικού ελέγχου της κυβέρνησης, ασκώντας πολιτική πίεση στον αρμόδιο Υπουργό, εστιάζοντας αυτή τη φορά στην στρατηγική της ΕΕ για την ηλιακή ενέργεια και του RepowerEU.
Οι συνυπογράφοντες Βουλευτές επισημάνουν ότι ενώ η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ, με το Ν. 4513/2018, έθεσε τις βάσεις για τη σύσταση και τη διάδοση των ενεργειακών κοινοτήτων, προωθώντας την ενεργειακή δημοκρατία και την αποκεντρωμένη παραγωγή ενέργειας, με την απαρχή της διακυβέρνησης της χώρας από τη Νέα Δημοκρατία, ακολουθήθηκε μια συστηματική προσπάθεια αποδόμησης του θεσμού των ΕΚΟΙΝ. Παρά τις εξαγγελίες και τις δεσμεύσεις για το αντίθετο, η κυβέρνηση του κ. Μητσοτάκη κράτησε τις χρηματοδοτήσεις που προέβλεψε η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ, παγωμένες, ενώ η δέσμευση του Υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας για αναμόρφωση του πλαισίου των ενεργειακών κοινοτήτων, παραμένει στον αέρα.
Αυτή η πολιτική οπισθοδρόμηση, εκτός από επιζήμια για το θεσμό της ενεργειακής δημοκρατίας, είναι επίσης ενάντια στο ευρωπαϊκό θεσμικό πλαίσιο. Πέρα από τις προβλέψεις για τις ΕΚΟΙΝ των Ευρωπαϊκών οδηγιών που δεν έχουν ενσωματωθεί, είναι εμφανές ότι δεν υπάρχει καμία απολύτως πρόθεση ή σχεδιασμός για την υλοποίηση των κατευθύνσεων της Ευρωπαϊκής Στρατηγικής για την Ηλιακή Ενέργεια, όπως για παράδειγμα, την ίδρυση τουλάχιστον μιας ενεργειακής κοινότητας σε κάθε Δήμο με πληθυσμό άνω των 10.000 κατοίκων έως το 2025 και τη διευκόλυνση της πρόσβασης στην ηλιακή ενέργεια, μέσω και των ενεργειακών κοινοτήτων για ενεργειακά φτωχούς και ευάλωτους καταναλωτές.
Την ίδια στιγμή ο ηλεκτρικός χώρος εξαντλείται με το φωτογραφικό του «μοίρασμα» σε μεγάλα έργα, μέσω της Υπουργικής Απόφασης της 12ης Αυγούστου, με αποτέλεσμα ακόμα και η όποια μελλοντική προσπάθεια κινδυνεύει να καταστεί άγονη, λόγω αδυναμίας της πρόσβασης των έργων των ΕΚΟΙΝ στο δίκτυο. Χαρακτηριστικό είναι ότι στην απόφαση αυτή, το ΥΠΕΝ προβλέπει διαθέσιμο χώρο για τα έργα των ΕΚΟΙΝ της τάξης του 1,2 GW, ενώ η ομάδα Α (μεγάλοι παίκτες της αγοράς ενέργειας) καταλαμβάνει πάνω από 10 GW!
Λαμβάνοντας υπόψη τα ανωτέρω, οι Βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ -ΠΣ καταλήγουν σε επτά (7) καίριες ερωτήσεις για το θεσμό των ΕΚΟΙΝ, την προσαρμογή της χώρας στις κατευθύνσεις της στρατηγικής της ΕΕ για την ηλιακή ενέργεια στο πλαίσιο του RepowerEU, την χρηματοδότηση και τον διαθέσιμο ηλεκτρικό χώρο για τις ΕΚΟΙΝ.
Ακολουθεί το πλήρες κείμενο της ερώτησης:
Αθήνα, 16 Νοεμβρίου 2022
ΕΡΩΤΗΣΗ
Προς τον Υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας
Θέμα: «Εντελώς ασυνεπής η κυβέρνηση Μητσοτάκη σε ό,τι αφορά στις ενεργειακές κοινότητες».
Η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ, με το Ν. 4513/2018, έθεσε τις βάσεις για τη σύσταση και τη διάδοση των ενεργειακών κοινοτήτων, προωθώντας την ενεργειακή δημοκρατία και την αποκεντρωμένη παραγωγή ενέργειας. Για τον ίδιο λόγο, έως τον Ιούνιο του 2019 προωθήθηκαν μέτρα με στόχο την ενίσχυση ενός θεσμού που ήδη γνώριζε πολύ μεγάλη διάδοση σε ευρωπαϊκές χώρες όπως: α) προνομιακή συμμετοχή ή εξαίρεση από τις ανταγωνιστικές διαδικασίες β) προτεραιότητα στην εξέταση αιτήσεων για χορήγηση όρων σύνδεσης και γ) πρόσβαση σε εθνικά και ευρωπαϊκά χρηματοδοτικά εργαλεία.
Όμως με την απαρχή της διακυβέρνησης της χώρας από τη Νέα Δημοκρατία, ακολουθήθηκε μια συστηματική προσπάθεια αποδόμησης του θεσμού. Αρχικά, με το Ν. 4643/2019 και την Υπουργική Απόφαση ΥΠΕΝ/ΔΑΠΕΕΚ/28857/1083 (ΦΕΚ Β΄ 940/20.03.2020), καταργήθηκαν οι προτεραιότητες στην εξέταση αιτημάτων. Στη συνέχεια, με το Ν. 4759/2020 κατέστη υποχρεωτική η συμμετοχή σε ανταγωνιστικές διαδικασίες, ενώ διαδοχικά, με τους Ν. 4821/2021, 4843/2021, 4876/2021, 4951/2022, πολλαπλασιάστηκαν τα θεσμικά εμπόδια για τη διάδοση του θεσμού. Παρά τις εξαγγελίες και τις δεσμεύσεις για το αντίθετο, η κυβέρνηση του κ. Μητσοτάκη κράτησε τις χρηματοδοτήσεις που προέβλεψε η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ, ακόμη και αυτή για τις λιγνιτικές περιοχές της Δυτικής Μακεδονίας και της Μεγαλόπολης, παγωμένες, ενώ η δέσμευση του Υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας για αναμόρφωση του πλαισίου των ενεργειακών κοινοτήτων, ήδη από το Μάρτιο του 2021 (βλ. π.χ. απάντηση στην Αναφορά 1447/10-2-2021), παραμένει στον αέρα. Στην πράξη όλο αυτό το χρονικό διάστημα, η πολιτική της κυβέρνησης ΝΔ για τις ενεργειακές κοινότητες εξαντλείται σε μεμονωμένες επικοινωνιακές εξαγγελίες, όπως οι ενεργειακές κοινότητες στην Ακρινή και στη Χάλκη.
Αυτή η πολιτική οπισθοδρόμηση, εκτός από επιζήμια για το θεσμό της ενεργειακής δημοκρατίας, είναι επίσης ενάντια στο ευρωπαϊκό θεσμικό πλαίσιο και την στρατηγική, όπως έχει επισημάνει τόσο ο ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ από την απαρχή των αντι-μεταρρυθμίσεων της ΝΔ για τις ΕΚΟΙΝ. Σε ό,τι αφορά στις ενεργειακές κοινότητες, οι προβλέψεις της Οδηγίας 2018/2001 για τις ΑΠΕ δεν έχουν ακόμη ενσωματωθεί στην ελληνική νομοθεσία, ενώ και οι σχετικές κατευθύνσεις της Ευρωπαϊκής Στρατηγικής για την Ηλιακή Ενέργεια στο
πλαίσιο του REPOWEREU φαίνεται να παραμένουν εκτός του ραντάρ της κυβέρνησης του κ. Μητσοτάκη.
Συγκεκριμένα, και ενώ η κυβέρνηση ΝΔ υιοθέτησε την σχετική πρόταση του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ, η χρηματοδότηση των 100 εκατ. ευρώ που προβλέπεται στο Ταμείο Ανάκαμψης για την στήριξη ενεργειακών κοινοτήτων Δήμων, παραμένει αναξιοποίητη. Την ίδια στιγμή ο ηλεκτρικός χώρος εξαντλείται με το φωτογραφικό του «μοίρασμα» σε μεγάλα έργα, όπως μέσω Υπουργικής Απόφασης ΥΠΕΝ/ΓΔΕ/84014/7123 (ΦΕΚ Β’ 4333/12.08.2022), με αποτέλεσμα ακόμα και η όποια μελλοντική προσπάθεια, κινδυνεύει να καταστεί άγονη, λόγω αδυναμίας της πρόσβασης των έργων των ΕΚΟΙΝ στο δίκτυο. Χαρακτηριστικό είναι ότι στην απόφαση αυτή, το ΥΠΕΝ προβλέπει διαθέσιμο χώρο για τα έργα των ΕΚΟΙΝ της τάξης του 1,2 GW, ενώ η ομάδα Α (μεγάλοι παίκτες της αγοράς ενέργειας) καταλαμβάνει πάνω από 10 GW!
Γίνεται επίσης εμφανές ότι δεν υπάρχει καμία απολύτως πρόθεση ή σχεδιασμός για την υλοποίηση των κατευθύνσεων της Ευρωπαϊκής Στρατηγικής για την Ηλιακή Ενέργεια, όπως για παράδειγμα:
- Την ίδρυση τουλάχιστον μιας ενεργειακής κοινότητας σε κάθε Δήμο με πληθυσμό άνω των 10.000 κατοίκων έως το 2025,
- Τη διευκόλυνση της πρόσβασης, μέσω και των ενεργειακών κοινοτήτων για ενεργειακά φτωχούς και ευάλωτους καταναλωτές,
- Τη διαμόρφωση ευνοϊκής πολιτικής για τους παραγωγούς-καταναλωτές διαφόρων μορφών, όπως επιδοτήσεις επενδύσεων, εγγυημένες τιμές αγοράς, απαλλαγές από ορισμένους φόρους ή δυνατότητα πώλησης της πλεονάζουσας ηλεκτρικής ενέργειας σε άλλους καταναλωτές ή απευθείας στην αγορά,
- Την υποστήριξη συμπράξεων μεταξύ τοπικών αρχών και ΕΚΟΙΝ με στόχο τη διευκόλυνση συστημάτων συλλογικής και ατομικής αυτοκατανάλωσης.
Λαμβάνοντας υπόψη τα παραπάνω,
Ερωτάται ο κ. Υπουργός:
- Η πολιτική της κυβέρνησης Μητσοτάκη έχει παράσχει επαρκή κίνητρα για την ωρίμανση και διάδοση του θεσμού των ενεργειακών κοινοτήτων στη χώρα;
- Ποιες συγκεκριμένες ενέργειες σχεδιάζονται για την υλοποίηση της στρατηγικής της ΕΕ για την ηλιακή ενέργεια και την ίδρυση μίας τουλάχιστον ΕΚΟΙΝ σε κάθε Δήμο με πληθυσμό άνω των 10 000 κατοίκων έως το 2025;
- Ποια συγκεκριμένα οικονομικά μέτρα και κίνητρα θα υιοθετηθούν ώστε να ενισχύσετε τη συμμετοχή των πολιτών μέσω των ΕΚΟΙΝ στην ενεργειακή μετάβαση; Υπάρχει πρόθεση να χρηματοδοτηθεί το κόστος εγκατάστασης έργων ΑΠΕ για τις ΕΚΟΙΝ μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα και τις ΕΚΟΙΝ των φορέων της τοπικής αυτοδιοίκησης (δηλαδή ενεργειακές κοινότητες κοινωφελούς σκοπού), ώστε να διευκολυνθούν οι τοπικές κοινωνίες να αντιμετωπίσουν την ενεργειακή κρίση και την ενεργειακή φτώχεια αξιοποιώντας τις ΑΠΕ; Ποιο το αναλυτικό χρονοδιάγραμμα;
- Ποια χρηματοδοτικά εργαλεία θα αναπτυχθούν ώστε να ενισχυθούν οι ενεργειακές κοινότητες και να διευκολυνθεί η πρόσβασή τους στην χρηματοδότηση;
- Ποιο είναι το σχέδιο και οι πόροι που θα διατεθούν για την ανάπτυξη των δικτύων; Πώς εγγυάται η κυβέρνηση Μητσοτάκη την εξασφάλιση επαρκούς ηλεκτρικού χώρου για ενεργειακές κοινότητες;
- Γιατί μειώθηκε ο διαθέσιμος χώρος για τις ΕΚΟΙΝ σε μόλις 1.2 GW στην απόφαση του ΥΠΕΝ (ΦΕΚ Β’ 4333/12.08.2022), ενώ η ομάδα Α (μεγάλοι παίκτες της αγοράς ενέργειας), καταλαμβάνει πάνω από 10 GW;
- Πότε θα ενσωματωθούν στο ελληνικό θεσμικό πλαίσιο οι προβλέψεις της ευρωπαϊκής νομοθεσίας για τις ενεργειακές κοινότητες;
Οι ερωτώντες Βουλευτές
Πέρκα Θεοπίστη(Πέτη)
Φάμελλος Σωκράτης
Αγαθοπούλου Ειρήνη Ελένη
Αλεξιάδης Τρύφων
Αναγνωστοπούλου Αθανασία(Σία)
Αυλωνίτης Αλέξανδρος-Χρήστος
Βαρδάκης Σωκράτης
Βαρεμένος Γιώργος
Βέττα Καλλιόπη
Γκαρά Αναστασία
Δρίτσας Θεόδωρος
Ζεϊμπέκ Χουσεΐν
Ζουράρις Κωνσταντίνος
Ηγουμενίδης Νικόλαος
Θραψανιώτης Μανόλης
Καλαματιανός Διονύσης
Καφαντάρη Χαρά
Κουρουμπλής Παναγιώτης
Μάλαμα Κυριακή
Μαμουλάκης Χαράλαμπος(Χάρης)
Μάρκου Κωνσταντίνος(Κώστας)
Μεϊκόπουλος Αλέξανδρος
Μουζάλας Ιωάννης(Γιάννης)
Μπαλάφας Γιάννης
Μπάρκας Κωνσταντίνος
Μωραΐτης Αθανάσιος(Θάνος)
Ξενογιαννακοπούλου Μαριλίζα
Παπαδόπουλος Αθανάσιος(Σάκης)
Παπαηλιού Γεώργιος
Παπανάτσιου Αικατερίνη
Πούλου Παναγιού(Γιώτα)
Ραγκούσης Ιωάννης(Γιάννης)
Σαρακιώτης Ιωάννης
Σκουρλέτης Παναγιώτης(Πάνος)
Σκουρολιάκος Πάνος
Συρμαλένιος Νικόλαος
Τόλκας Άγγελος
Φίλης Νικόλαος
Φωτίου Θεανώ
Χαρίτου Δημήτριος
Χατζηγιαννάκης Μιλτιάδης(Μίλτος)
Χρηστίδου Ραλλία
Ψυχογιός Γεώργιος
